Τεράστιο αντίκτυπο στο παγκόσμιο εμπόριο λιπασμάτων και κατά συνέπεια στους παραγωγούς θα μπορούσε να προκαλέσει η συμφωνία των 27 της ΕΕ για την ενίσχυση και επέκταση της αγοράς άνθρακα. Αυτό ισχυρίζονται εκπρόσωποι της ευρωπαϊκής βιομηχανίας λιπασμάτων, με αφορμή τη μεταρρύθμιση του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών (ΣΕΔΕ) της ΕΕ και την προσωρινή πολιτική συμφωνία στην οποία κατέληξαν τον περασμένο Δεκέμβριο το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ως μέρος της δέσμης μέτρων «Fit for 55».
Το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο συμφώνησαν να αυξήσουν στο 62% τη συνολική φιλοδοξία όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών έως το 2030 στους τομείς που καλύπτονται από το ΣΕΔΕ της ΕΕ. Επιπλέον, συμφωνήθηκε αλλαγή βάσης του συνολικού ανώτατου ορίου εκπομπών μέσα σε δύο έτη κατά 90 και 27 εκατ. δικαιώματα αντίστοιχα, και να αυξηθεί το ετήσιο ποσοστό μείωσης του ανώτατου ορίου στο 4,3% ετησίως από το 2024 έως το 2027 και στο 4,4% από το 2028 έως το 2030 («συντελεστής γραμμικής μείωσης»). Το αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς (ΑΣΑ) θα ενισχυθεί με την παράταση, πέραν του 2023, του αυξημένου ετήσιου ποσοστού εισαγωγής δικαιωμάτων (24%) και με τον καθορισμό ορίου 400 εκατ. δικαιωμάτων.
Λιπάσματα
Όσον αφορά τους τομείς που καλύπτονται από τον μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (ΜΣΠΑ) -τσιμέντο, αλουμίνιο, λιπάσματα, παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, υδρογόνο, σίδηρος και χάλυβας, καθώς και ορισμένες πρόδρομες ουσίες- το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο συμφώνησαν να τερματίσουν τα δωρεάν δικαιώματα για τους εν λόγω τομείς, μέσα σε μια περίοδο εννέα ετών μεταξύ του 2026 και του 2034. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο ΜΣΠΑ θα εφαρμόζεται μόνο στο ποσοστό των εκπομπών που δεν επωφελούνται από δωρεάν δικαιώματα στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ της ΕΕ, προκειμένου να τηρούνται πλήρως οι κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου
«Ο μηχανισμός προσαρμογής των συνόρων άνθρακα της ΕΕ πρέπει να δοκιμαστεί για να διασφαλιστεί ότι είναι ένα αποτελεσματικό μέτρο» δήλωσε ο Jacob Hansen, γενικός διευθυντής της Fertilizers Europe, σημειώνοντας ότι αμφισβητούν «την απόφαση να ξεκινήσει η σταδιακή κατάργηση από την έναρξη της εισαγωγής του ΜΣΠΑ. Αυτό είναι πιθανό να επηρεάσει την αλυσίδα αξίας μας, τους αγρότες και να παρεμποδίσει την ικανότητα ανάπτυξης πράσινων επενδύσεων».
Ο ΜΣΠΑ τίθεται σε εφαρμογή από την 1η Οκτωβρίου 2023, αλλά με μια μεταβατική περίοδο που συνδέεται με τη σταδιακή κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ. Ουσιαστικά, ο ΜΣΠΑ επιβάλλει μια τιμή επί των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που χρησιμοποιείται στην παραγωγή ορισμένων κατηγοριών προϊόντων, όπως τα λιπάσματα, τα οποία εισάγονται στην ΕΕ.
