Νέους κανόνες για τη σύνθεση και τη σήμανση προϊόντων του ευρωπαϊκού πρωϊνού ετοιμάζει η ΕΕ

✱ Ακριβέστερες οι πληροφορίες για την προέλευση και πλήρης ιχνηλασιμότητα στο μέλι
✱ Νέες ρυθμίσεις σε χυμούς και μαρμελάδες

Αλλαγές που θα ανοίξουν τον δρόμο για πιο ενημερωμένες καταναλωτικές αγορές, συμβάλλοντας και στην αντιμετώπιση της νοθείας και της απάτης, αφού θα προσφέρουν μεγαλύτερη διαφάνεια ως προς την προέλευση προϊόντων στην κατηγορία του «πρωινού», φέρνει η ΕΕ. Μέλι, χυμός φρούτων, μαρμελάδες, αλλά και γάλα σε σκόνη συνιστούν τα προϊόντα στα οποία αναθεωρούνται οι σχετικές οδηγίες, μία αναθεώρηση που προκύπτει μετά από πρωτοβουλία της Κομισιόν τον Απρίλιο του 2023.

Λίγο πριν το τέλος Ιανουαρίου, διαπραγματευτές του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της ΕΕ κατέληξαν σε προσωρινή πολιτική συμφωνία ως προς τους επικαιροποιημένους κανόνες για τη σύνθεση, το όνομα, τη σήμανση, αλλά και την παρουσίαση των συγκεκριμένων κατηγοριών προϊόντων «πρωινού», σύμφωνα με την ανακοίνωση της ΕΕ, με την κοινότητα να προχωρά ένα ακόμη βήμα προς την ολοκλήρωση της επικαιροποίησης αυτών των αλλαγών.

Οι επικαιροποιημένες αυτές οδηγίες, εφόσον υιοθετηθούν, θα λειτουργήσουν θετικά ως προς την προώθηση πιο υγιεινών διατροφικών συνηθειών, θα συμβάλουν σε πιο ενημερωμένες καταναλωτικές επιλογές και φυσικά θα διασφαλίζουν μεγαλύτερη διαφάνεια ως προς την προέλευση των προϊόντων.

Αναγραφή του κάθε κράτους-μέλους προέλευσης και του ποσοστού συμμετοχής στο μέλι

Ανά προϊόν, με πρώτη την περίπτωση του μελιού, ενός προϊόντος που συχνά συναντά περιπτώσεις νοθείας που υπονομεύουν την ευρωπαϊκή παραγωγή, οι παρεμβάσεις αναμένεται να συνδράμουν και στην αντιμετώπιση του εν λόγω φαινομένου. Ένα σημαντικό κομμάτι των εισαγωγών μελιού από τρίτες χώρες είναι ύποπτο για νοθεία με ζάχαρη, ενώ δεν εντοπίζεται πάντα στην ευρωπαϊκή αγορά, όπως σημειώνει η Κομισιόν· μία παθογένεια που έρχεται να διορθώσει η τρέχουσα αναθεώρηση.

Ως προς τη σήμανση, οι διαπραγματευτές της ΕΕ αποφάσισαν, πλέον, την αναγραφή στην ετικέτα των χωρών προέλευσης με φθίνουσα σειρά, ανάλογα με το βάρος, και όχι απλώς τη σήμανση «προερχόμενο από την ΕΕ», όπως γινόταν μέχρι τώρα για τα μείγματα. Παράλληλα, η ετικέτα θα περιλαμβάνει και το ποσοστό συμμετοχής της κάθε χώρας προέλευσης που αντιπροσωπεύεται στο μείγμα προϊόντος, αυξάνοντας τη διαφάνεια προς όφελος πρωτίστως των καταναλωτών.

Τα κράτη-μέλη θα μπορούν να επιλέξουν αν θα αναγράφουν το ποσοστό συμμετοχής για το σύνολο του μείγματος ή για τα τέσσερα μεγαλύτερα μερίδια, αρκεί αυτά να καλύπτουν περισσότερο από το 50% του συνολικού βάρους του μείγματος, όπως διευκρινίζεται στην απόφαση. Μάλιστα, για να υπάρξει σχετική ευελιξία, στην περίπτωση συσκευασιών μικρότερων των 30 γραμμαρίων θα επιτρέπεται στο όνομα της χώρας προέλευσης να αναγράφεται ο διψήφιος κωδικός χώρας βάσει του Διεθνούς Οργανισμού Τυποποίησης (ISO), π.χ. GR για την Ελλάδα.

Σχεδιάζεται μοναδικός κωδικός αναγνώρισης για την ιχνηλασιμότητα

«Μετά από μελέτες σκοπιμότητας και για τον περαιτέρω περιορισμό της απάτης, η Επιτροπή θα προτείνει έναν μοναδικό κωδικό αναγνώρισης ή κάποια παρόμοια τεχνική για να είναι δυνατή η ιχνηλασιμότητα του μελιού στους μελισσοκόμους», επισημαίνεται.

Παράλληλα, η συμφωνία προβλέπει τη δημιουργία πλατφόρμας Ευρωπαίων εμπειρογνωμόνων, οι οποίοι θα συλλέγουν δεδομένα για τη βελτίωση των ελέγχων, την ανίχνευση της νοθείας και την παροχή συστάσεων ως προς ένα σύστημα ιχνηλασιμότητας της ΕΕ που να επιτρέπει τον εντοπισμό του μελιού από τον παραγωγό ή τον εισαγωγέα.

Αλλαγές ως προς την περιεκτικότητα ζάχαρης σε χυμούς και μαρμελάδες –
Και προϊόντα χωρίς λακτόζη στις σκόνες γάλακτος

Σε ό,τι αφορά τους χυμούς και τις μαρμελάδες φρούτων, η Επιτροπή θα συντάξει έκθεση που θα αξιολογεί την υποχρεωτική σήμανση στη χώρα προέλευσης των φρούτων που χρησιμοποιούνται εντός 36 μηνών από την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας, συνοδευόμενη από νομοθετική πρόταση –εάν κριθεί απαραίτητο.

Πιο συγκεκριμένα, για τις μαρμελάδες, ως γενικότερος κανόνας περιγράφεται η κατά ελάχιστο 450 γραμμάρια περιεκτικότητά τους σε φρούτο για ένα κιλό προϊόντος, ποσότητα που ανεβαίνει στα 500 γραμμάρια εφόσον πρόκειται για υψηλής ποιότητας προϊόν. Οι προϋποθέσεις αυτές θα συμβάλουν στον περιορισμό της περιεκτικότητάς των προϊόντων αυτών σε ζάχαρη, καθιστώντας τα, άρα, υγιεινότερες επιλογές.

Συμφωνήθηκε επίσης, με βάση την πρόταση του Κοινοβουλίου, ότι η σήμανση «περιέχει μόνο φυσικά σάκχαρα» να επιτρέπεται στην περίπτωση των χυμών φρούτων. Επιπλέον, και με βάση την αυξανόμενη ζήτηση για προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη, χυμοί θα μπορούν να φέρουν τη σήμανση «χυμός με μειωμένη ζάχαρη», ακόμη και όταν πρόκειται για συμπυκνωμένο χυμό, εάν έχει αφαιρεθεί τουλάχιστον το 30% των φυσικών σακχάρων που περιέχουν, όπου βέβαια μετά δεν θα πρέπει να προστίθενται άλλα γλυκαντικά για τη βελτίωση της γεύσης και της δομής του τελικού προϊόντος.

Σε ό,τι αφορά τη σκόνη γάλακτος, τα δύο μέρη συμφώνησαν να επιτρέψουν τη χρήση της επεξεργασίας για την παραγωγή προϊόντων σκόνης χωρίς λακτόζη.

Τα επόμενα βήματα

Μετά τη συμφωνία της περασμένης Τρίτης, τα κείμενα θα συνεχίζουν να επεξεργάζονται σε τεχνικό επίπεδο για να κατατεθούν προς έγκριση μετά από μερικές εβδομάδες στους εκπροσώπους των κρατών-μελών στην Ειδική Επιτροπή Γεωργίας. Έπειτα, θα περάσουν από νομική θεώρηση για να υιοθετηθούν, τελικά, επισήμως από τους συν-νομοθέτες της ΕΕ και να τεθούν σε εφαρμογή.