NUTRI-CHECK NET: Οι βέλτιστες πρακτικές στην Ευρώπη για τη θρέψη των φυτών

Ψηφιακή πλατφόρμα, που συγκεντρώνει τεχνολογικά εργαλεία για τη θρέψη καλλιεργειών, είναι διαθέσιμη σε αγρότες εννέα ευρωπαϊκών χωρών, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, μέσω του ευρωπαϊκού έργου NUTRI-CHECK NET. Το έργο, που ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2023, έχει ως στόχο τη μεγιστοποίηση της ακρίβειας για τη θρέψη των καλλιεργειών με βάση την τοποθεσία και επικεντρώνεται στα θρεπτικά συστατικά άζωτο, φώσφορο και κάλιο, και στις καλλιέργειες του σιταριού, αραβοσίτου και πατάτας.

Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του, το έργο επιχείρησε να δημιουργήσει μια λίστα από βέλτιστες πρακτικές για τη διαχείριση της θρέψης φυτών, λαμβάνοντας υπόψη τις εμπειρίες, τις ανάγκες και τις οπτικές αγροτών, γεωπόνων, εμπειρογνωμόνων λίπανσης και νομοθετικών θεσμών από τις εννέα χώρες της Ευρώπης που συμμετέχουν σε αυτό. Η διαδικασία αυτή έλαβε χώρα συλλέγοντας πρακτικές από όλες τις συμμετέχουσες χώρες, που αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα της εκάστοτε χώρας στη διαχείριση λίπανσης. Συνολικά, αναγνωρίστηκαν 140 μοναδικές πρακτικές, οι οποίες διακρίθηκαν σε τρεις κατηγορίες: i) Σχεδιασμός πλάνου θρέψης, ii) προσαρμογή στην καλλιεργητική περίοδο και iii) αξιολόγηση αποτελεσμάτων.

Όπως εξηγεί η Μάγια Κρίστενσεν, ερευνήτρια από τη SEGES Innovation στη Δανία, «η συλλογή των πρακτικών αποτελεί μόνον το πρώτο βήμα. Το σημαντικότερο στην όλη διαδικασία είναι να μπορέσουμε να ταυτοποιήσουμε πως οι πρακτικές αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν από αγρότες και γεωπόνους σε διαφορετικές συνθήκες, χώρες και καλλιεργητικά συστήματα».

Ακολουθώντας τη συλλογή, πραγματοποιήθηκαν εννέα ημερίδες, μία ανά χώρα, συγκεντρώνοντας συνολικά πάνω από 170 συμμετέχοντες. Στις ημερίδες αυτές, οι παρευρισκόμενοι κλήθηκαν να αξιολογήσουν τις πρακτικές με βάση τη χρηστικότητά τους, το πόσο πιθανό θα ήταν να τις χρησιμοποιήσουν και πώς διαφοροποιούνται οι πρακτικές από άλλες χώρες στις χώρες τους. Με αυτόν τον τρόπο, συντάχθηκε η τελική λίστα βέλτιστων πρακτικών για τη διαχείριση θρέψης φυτών. H λίστα με τις πρακτικές σχηματίστηκε όπως φαίνεται παρακάτω.

Πρακτικές σχεδιασμού θρέψης

1. Ανάλυση εδάφους σε σταθερά χρονικά διαστήματα.
2. Μελέτη τύπων λιπασμάτων: Ταιριάξτε τον σωστό τύπο με τις ανάγκες των καλλιεργειών καθ’ όλη τη διάρκεια της σεζόν.
3. Εκτίμηση αναγκών των καλλιεργειών για τη σύνθεση των θρεπτικών συστατικών των οργανικών υλικών.
4. Εκτίμηση παροχής υπολειμματικών θρεπτικών συστατικών από κοπριά και προηγούμενες καλλιέργειες.
5. Αξιολόγηση σύνθεσης των θρεπτικών συστατικών των υδάτινων πόρων άρδευσης.
6. Δημιουργία αναλυτικού σχεδίου διαχείρισης θρεπτικών συστατικών.
7. Ρύθμιση των διανομέων λιπασμάτων και κοπριάς.
8. Τήρηση σχεδίων λίπανσης με τις εθνικές ποσοστώσεις αζώτου και τους κανόνες προστασίας του περιβάλλοντος.

Βέλτιστες πρακτικές ελέγχου και προσαρμογής θρέψης

1. Παρατήρηση κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου για τον έλεγχο των συνθηκών του εδάφους και την παρατήρηση της απορρόφησης θρεπτικών ουσιών.
2. Χρήση μετεωρολογικών προβλέψεων για τη βελτιστοποίηση εφαρμογών λίπανσης κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου.
3. Εφαρμογή κοπριάς, λιπασμάτων, ψεκαστικών και ασβέστη σε συγκεκριμένα σημεία στον αγρό.
4. Διαχωρισμός εφαρμογών θρεπτικών ουσιών όπου είναι σκόπιμο.

Βέλτιστες πρακτικές αξιολόγησης θρέψης

1. Ανάλυση περιεκτικότητας των καλλιεργειών σε θρεπτικά συστατικά.
2. Καταγραφή και έλεγχος της μεταβλητότητας της απόδοσης.
3. Υπολογισμός ισορροπίας θρεπτικών συστατικών και αποδοτικότητας χρήσης θρεπτικών συστατικών.

Όπως αναφέρει στην «ΥΧ» ο Αλέξανδρος Φουρναράκος, γεωπόνος ερευνητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, το οποίο συμμετέχει ως συντονιστής στο έργο, «το NUTRI-CHECK NET έχει ως φιλόδοξο στόχο την ανάπτυξη της διαδικτυακής πλατφόρμας για τις βέλτιστες πρακτικές θρέψης φυτών, καθώς πολλά εργαλεία υπάρχουν και χρησιμοποιούνται ευρέως σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης και στις εννέα συμμετέχουσες χώρες. Πολύ σύντομα, οι βέλτιστες πρακτικές θα είναι διαθέσιμες στην πλατφόρμα, μαζί με την αναλυτική τους περιγραφή και διαθέσιμες πληροφορίες για την εφαρμογή τους». Κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να αναζητήσει την πλατφόρμα στον σύνδεσμο platform.nutri-checknet.eu.