Ο… νόμος του σκληρού επικρατεί στις προθέσεις σποράς σιτηρών

Μειώνονται οι πιθανότητες της ελαιοκράμβης όσο δεν βρέχει

των Μαρίας Αμπατζή, Αντώνη Ανδρονικάκη,
Γιάννη Σάρρου, Νικολέτας Τζώρτζη, Αφροδίτης Χρυσοχόου

Ξεκάθαρη προτίμηση κατά κύριο λόγο στο σκληρό σιτάρι δείχνουν φέτος οι παραγωγοί, με νέο δεδομένο να αποτελεί η ελάχιστη ποσότητα πιστοποιημένου σπόρου στα 18 κιλά/στρέμμα για τη χορήγηση συνδεδεμένης ενίσχυσης ύψους 10 ευρώ/στρέμμα που ανακοίνωσε το ΥΠΑΑΤ, όπως και στο μαλακό σιτάρι και στο κριθάρι.

Σε αυτό το ζήτημα οι αγρότες μοιάζουν διχασμένοι, με τα συλλογικά σχήματα πάντως να δηλώνουν διατεθειμένα να σπείρουν με καρτελάκι. Μειωμένες αναμένονται φέτος οι εκτάσεις της ελαιοκράμβης, ενώ σε ορισμένες περιοχές οι προοπτικές για το μαλακό σιτάρι και το κριθάρι δείχνουν καλύτερες σε σχέση με πέρσι.

Στάση αναμονής κρατούν στην Κεντρική Μακεδονία

Με την περίοδο της σποράς για σιτηρά και ελαιούχα φυτά να έχει πλησιάσει, οι αγρότες στη Βόρεια Ελλάδα τηρούν στάση αναμονής ως προς τις… σπαρτικές προθέσεις τους.

Την ίδια ώρα, στις τάξεις των αγροτών επικρατεί και μια σχετική σύγχυση σχετικά με τις ισχύουσες προϋποθέσεις και απαιτήσεις, τόσο για τις συνδεδεμένες ενισχύσεις, όσο και για τη νέα ΚΑΠ, σε ό,τι αφορά τα ψυχανθή. Την εικόνα αυτή μεταφέρουν ο Χρήστος Τσιουρέλας, υπεύθυνος πωλήσεων Βορείου Ελλάδος της εταιρείας «Αγρόσιτος AE», που δραστηριοποιείται στην εμπορία δημητριακών και στον τομέα της σποροπαραγωγής με έδρα τη Χαλκιδική, καθώς και η γεωπόνος και ιδιοκτήτρια της εταιρείας «Γεωτεχνική Ανάπτυξης», που εδρεύει στο Πολύκαστρο Κιλκίς, Μαρία Λαζαρίδου.

Πεσμένοι οι ελαιούχοι

Από την πλευρά του, ο κ. Τσιουρέλας, με βάση τη γενικότερη εικόνα της αγοράς και των προθέσεων των παραγωγών στη Βόρεια Ελλάδα, εκτιμά ότι μέχρι στιγμής στις περιοχές, όπου καλλιεργείται κατά βάση η ελαιοκράμβη, όπως στη Δυτική Μακεδονία, η καλλιέργεια ελαιούχων είναι αισθητά πεσμένη σε σχέση με πέρσι, καθώς έχει φυτευτεί μόλις το 20% των εκτάσεων.

Σχετικά με τα σιτηρά, υπογραμμίζει ότι υπάρχει έντονη κίνηση στο μαλακό σιτάρι και στο κριθάρι, αν και οι σπόροι της αγοράς, όπως λέει, είναι περιορισμένοι. «Η έλλειψη είναι ήδη εμφανής. Το βλέπουμε από τη δική μας εταιρεία, που δεν έχουμε καθόλου σπόρους σε μαλακό σιτάρι και κριθάρι και έχουμε ελλείψεις σε άλλους κωδικούς, όπως κτηνοτροφικά μπιζέλια και βίκο. Γενικά, όμως, κι επειδή τα προϊόντα των μεγάλων καλλιεργειών έχουν εξαιρετικά καλές τιμές, οι παραγωγοί είναι μπερδεμένοι με το τι να επιλέξουν. Στην Κοζάνη, αντίστοιχα, όπου επικρατούν τα σιτηρά, το σιτάρι πήρε ένα μεγάλο μέρος της ελαιοκράμβης», επισημαίνει ο κ. Τσιουρέλας.

Τέλος, αναφερόμενος στις συνδεδεμένες ενισχύσεις, αναφέρει ότι επειδή οι ανακοινώσεις έγιναν σχετικά εκπρόθεσμα, δεν γνωρίζει σε ποια ψυχολογία θα βρει τον παραγωγό και τι διάθεση θα έχει.

Αυξημένες οι εκτάσεις σιτηρών στην Αν. Μακεδονία-Θράκη

Αύξηση υπολογίζει στις καλλιεργούμενες εκτάσεις σιτηρών ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Τοπείρου Ξάνθης, Κώστας Δαλάτσης, αποδίδοντάς την και στις καλές τιμές. «Δεν θέλουν πότισμα ή πολύ λίπασμα, όπως για παράδειγμα το καλαμπόκι, άρα δεν έχουν τόσο αυξημένα έξοδα. Παλαιότερα, δεν υπολογίζαμε το πετρέλαιο για να κάνουμε αλλαγή στο καρούλι, αλλά πλέον μετράμε ακόμη κι όταν βγαίνει το τρακτέρ από την αυλή», σημειώνει, μεταφέροντας τις προθέσεις των συναδέλφων του.

Σχολιάζοντας την ανακοίνωση του ΥΠΑΑΤ για τη Συνδεδεμένη στα σιτηρά, την περίοδο 2023-2027, στα 10 ευρώ ανά στρέμμα τουλάχιστον, δηλώνει ότι «δεν παίζει ρόλο, για τον εξής λόγο: Τα προηγούμενα έτη, η Συνδεδεμένη ήταν περίπου 7 ευρώ το στρέμμα, αλλά η χρήση ελάχιστης ποσότητας πιστοποιημένου σπόρου ήταν 8-12 κιλά ανά στρέμμα. Τώρα, μας υποχρεώνει να πάρουμε 18 κιλά ανά στρέμμα, ουσιαστικά όλη την ποσότητα του σπόρου. Προς ένα 1 περίπου το κιλό, είναι 18 ευρώ. Επομένως, η ενίσχυση καλύπτει τα έξοδα του σπόρου, ενώ ο παραγωγός μπορεί να χρησιμοποιήσει δικό του σπόρο».

Θεωρεί ότι δεν θα έπρεπε να ξεπερνά τα 10-12 κιλά ανά στρέμμα. «Ο λόγος της αύξησης στα 18 κιλά είναι για να ωφελήσουν αυτούς που πουλάνε και μάλιστα σε μια χρονική περίοδο που τα λιπάσματα και τα πετρέλαια αυξήθηκαν».

Θετικά αξιολογεί τις ανακοινώσεις του υπουργείου ο πρόεδρος της ΕΑΣ Δράμας, Γιάννης Κεσκίνογλου, γιατί θα καλλιεργηθούν τα χωράφια. Σε αντίθεση με τον κ. Δαλάτση, δεν προβληματίζεται για την ελάχιστη ποσότητα σπόρου σποράς, επισημαίνει όμως ότι πρέπει να είναι πιστοποιημένος. «Το μέτρο δίνει κίνητρο να καλλιεργηθούν τα χωράφια και να μη μείνουν σε αγρανάπαυση. Η ΕΑΣ Δράμας αύξησε τις εκτάσεις που διαχειρίζεται και σχεδιάζει κάθε χρόνο να τις ανεβάζει. Φτάσαμε τους 10.000 τόνους σιτηρά, ξεπεράσαμε τους 12.000 τόνους καλαμπόκι και στον ηλίανθο φτάσαμε τους 8.000 τόνους».

Η ΕΑΣ σχεδιάζει να δημιουργήσει ομάδα παραγωγών σιτηρών και όχι μόνο στον κάμπο, όπως πριν τέσσερα χρόνια έφτιαξε την ομάδα πατατοπαραγωγών στο Νευροκόπι, για να ελέγχει τα καλλιεργητικά έξοδα. Η σπορά σιτηρών ξεκίνησε, αλλά η ξηρασία δημιουργεί αναμονή στους αγρότες, που ζητούν βροχή.

Μαζικά στο σκληρό οι Θεσσαλοί παραγωγοί

Μαζική είναι η στροφή των Θεσσαλών παραγωγών και συνεταιρισμών στο σκληρό σιτάρι, όπως άλλωστε αναμενόταν. Οι διαμορφωθείσες συνθήκες στην αγορά, αλλά και τα φορολογικά οφέλη στην περίπτωση χρήσης πιστοποιημένου σπόρου για συμβολαιακή παραγωγή στρέφουν τον κόσμο στο προϊόν, με την ελπίδα ότι με καλές αποδόσεις και διατήρηση των τιμών στα υπάρχοντα επίπεδα η χρονιά θα έχει θετικό πρόσημο.

Όπως δήλωσε στην «ΥΧ» ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Νίκαιας Λάρισας, Αντώνης Ρεντζιάς, «η τάση δείχνει ξεκάθαρη προτίμηση στο σκληρό σιτάρι, στο οποίο προβλέπουμε αύξηση εκτάσεων τουλάχιστον 20%. Σε ό,τι αφορά τον συνεταιρισμό μας, θεωρούμε ότι η επικράτηση της χρήσης πιστοποιημένου σπόρου μας συμφέρει, λόγω και του οφέλους της μειωμένης φορολογίας σε συλλογικά σχήματα και της συμβολαιακής παραγωγής.

Επιπλέον, όσο ο καιρός είναι ήπιος και δεν βρέχει, ελαττώνονται οι πιθανότητες για σπορά ελαιοκράμβης, η οποία θα μπει κυρίως σε ποτιστικά χωράφια. Κανονικά, ο κόσμος θα ήθελε να τη σπείρει μέχρι το πρώτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου ή και νωρίτερα». Σε ό,τι αφορά το κριθάρι, ο κ. Ρεντζιάς σημείωσε ότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις να αυξήσει τις εκτάσεις του, ωστόσο αυτό θα κριθεί από διάφορους παράγοντες.

Παρόμοια εικόνα ως προς τις προθέσεις σποράς μετέφερε και ο γεωπόνος και αντιπρόεδρος του Γεωπονικού Συλλόγου Μαγνησίας, Θανάσης Κούντριας: «Ξεκινώντας από την ελαιοκράμβη, φαίνεται ότι θα υπάρξει μείωση, καθώς οι μέχρι στιγμής βροχές είναι λίγες και σποραδικές. Βεβαίως, υπάρχει χρόνος έως τα μέσα Νοεμβρίου. Από εκεί και πέρα, ο κόσμος προτίθεται να βάλει σκληρό σιτάρι, ποντάροντας και σε συμβολαιακές συμφωνίες με τους μύλους. Θα μπουν πάρα πολλά σκληρά σιτάρια, ενώ για το μαλακό δεν φαίνεται να αυξήθηκε το ενδιαφέρον, τουλάχιστον στην περιοχή μας.

Σε ό,τι αφορά το πιστοποιημένο κριθάρι, οι παραγωγοί ρωτάνε για καρτελάκι. Όμως, δεν υπάρχουν πολλοί σπόροι και ο κόσμος διστάζει, βάσει της τιμής του σπόρου, παρά την ενίσχυση που ανακοινώθηκε από το ΥΠΑΑΤ».

Ελαφρύ προβάδισμα σε σκληρό σιτάρι και κριθάρι

Στον Νομό Κιλκίς, σύμφωνα με την κα Λαζαρίδου, το τοπίο για τις προθέσεις σποράς δεν έχει ξεκαθαριστεί και είναι σχετικά νωρίς για να φανούν οι όποιες τάσεις. Ωστόσο, από τις μέχρι τώρα ενδείξεις υπάρχει ένα ελαφρύ προβάδισμα της σποράς σε σιτηρά (σιτάρι, κριθάρι), σε σχέση με άλλες καλλιέργειες. «Ακόμη είναι πολύ νωρίς για οποιαδήποτε εκτίμηση, καθώς και λόγω έλλειψης βροχής δεν έχουν μπει οι αγρότες στο χωράφι. Όμως, παρατηρείται μια ελαφριά τάση αντικατάστασης του βαμβακιού με σιτάρι, παρά το γεγονός ότι και οι δύο καλλιέργειες είχαν και έχουν πολύ καλές τιμές. Το κόστος παραγωγής του βαμβακιού και το γεγονός ότι το σιτάρι, μαλακό και σκληρό, πήγαν πολύ καλά είναι οι παράγοντες που θα καθορίσουν τις αποφάσεις των παραγωγών», τονίζει η ίδια.

Συμπληρώνει πως υπάρχει και το ενδεχόμενο εάν στραφούν πολλοί αγρότες στο σιτάρι και μπουν μεγάλες εκτάσεις, να διαταραχθεί η ισορροπία και οι τιμές του προϊόντος να μην είναι πλέον ελκυστικές, αφού στην αγορά ισχύει ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης. Σε ό,τι αφορά τα ελαιούχα φυτά, η κα Λαζαρίδου εκτιμά ότι δεν θα αυξηθούν τα στρέμματα και πως υπάρχει μια πτωτική τάση, λόγω της δυσκολίας της καλλιεργητικής διαχείρισής τους (εχθροί, παγετοί κ.λπ.).

Τα σιτηρά θα καλύψουν τις μεγαλύτερες εκτάσεις της Στερεάς Ελλάδας

Αν και οι καιρικές συνθήκες δεν ευνοούν την προετοιμασία των χωραφιών για τις φθινοπωρινές σπορές, ήδη πολλοί αγρότες της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας έχουν ξεκαθαρίσει τον προγραμματισμό τους.

Σημείο αναφοράς παραμένει η καλλιέργεια των σιτηρών, ενώ σε ό,τι αφορά το θέμα της ελαιοκράμβης, όλα θα εξαρτηθούν από τις καιρικές συνθήκες, όπου θα κρίνουν και το τελικό αποτέλεσμα των καλλιεργούμενων εκτάσεων. Τα ψυχανθή δεν δείχνουν σημαντικές μεταβολές και ειδικότερα ο βίκος, που αποτελεί το βασικό καλλιεργούμενο είδος αυτή την περίοδο.

Σύμφωνα με τον Ντίνο Πόρο, σιτοπαραγωγό από την Ελάτεια Λοκρίδας, η καλλιέργεια των σιτηρών έχει πολύ λιγότερα έξοδα σε σύγκριση με τις άλλες. «Τα ποτιστικά χωράφια έχουν αποδώσει ακόμα και 600 κιλά το στρέμμα και, με τις τιμές που επικράτησαν, δίνουν ένα καλό εισόδημα», υποστηρίζει ο ίδιος και συνεχίζει: «Μπορεί οι ανοιξιάτικες καλλιέργειες χρονικά να είναι μακριά, αλλά από τώρα προγραμματίζουμε και για αυτές. Το βαμβάκι, αν δεν αλλάξει τιμή, θα χάσει εκτάσεις από τον ηλίανθο και το καλαμπόκι, το οποίο για την τρέχουσα περίοδο κινήθηκε σε ικανοποιητικά επίπεδα ως προς το θέμα των αποδόσεων, αλλά και της τιμής», καταλήγει.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η δήλωση του Κώστα Γεωργίου, αγρότη από την Τιθορέα Φθιώτιδας. Εστίασε περισσότερο στην ελαιοκράμβη, όπου έχει ξεκινήσει η καλλιέργεια στην περιοχή του, αλλά προβληματίζεται έντονα για το θέμα των βροχών. Υποστηρίζει τη σταθερότητα των εκτάσεων, αλλά και τη μικρή άνοδο της καλλιέργειας των σιτηρών, εγείροντας όμως το μείζον ζήτημα του κόστους παραγωγής. «Για 100 στρέμματα σιτηρών, πλήρωνα 6.000 ευρώ και τώρα έφτασα στα 14.000 ευρώ. Αν κάτι δεν πάει καλά, στην παραγωγή τι θα γίνει;».

Ο Νίκος Θεοδοσίου, παραγωγός από τον Δομοκό, υποστηρίζει ότι η αύξηση στα σιτηρά θα ξεπεράσει το 20%. Σε αυτά εντάσσονται και τα κριθάρια, για τα οποία το τελευταίο διάστημα υπάρχει αυξημένη ζήτηση.

Μεταξύ των αγροτών επικρατεί και μια σχετική σύγχυση σχετικά με τις ισχύουσες προϋποθέσεις και απαιτήσεις, τόσο για τις συνδεδεμένες ενισχύσεις, όσο και για τη νέα ΚΑΠ,
σε ό,τι αφορά τα ψυχανθή

Διπλάσιες οι εκτάσεις σιταριού στην Ηλεία

Στροφή των παραγωγών στην καλλιέργεια μαλακού σιταριού, η οποία τα τελευταία χρόνια είχε αποδυναμωθεί, παρατηρείται στον Νομό Ηλείας, λόγω της αυξημένης ζήτησης που έχει δημιουργηθεί, εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία.

Όπως επεσήμανε στην «ΥΧ» ο γεωπόνος και ιδιοκτήτης της εταιρείας «ΑΦΟΙ ΤΣΑΠΑΡΑ ΕΕ», Κώστας Τσαπάρας, οι παραγωγοί εκφράζουν έντονο ενδιαφέρον για την καλλιέργεια σιταριού και, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του, οι καλλιεργούμενες εκτάσεις αναμένεται να διπλασιαστούν. «Επιλέγουν το σιτάρι για ψυχολογικούς λόγους και γιατί είναι μια συμφέρουσα καλλιέργεια. Πέρυσι, είχε πολύ καλή τιμή, πουλιόταν στα 35-40 λεπτά το κιλό και αυτό άνοιξε την όρεξη στους παραγωγούς.

Οι σπορές θα είχαν ήδη ξεκινήσει, αλλά τις φρέναρε η παρατεταμένη ανομβρία. Τώρα που έβρεξε, οι παραγωγοί θα μπουν στα χωράφια τους», εξηγεί ο κ. Τσαπάρας. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι εκτάσεις στην καλλιέργεια βρώμης και κριθαριού για κτηνοτροφική χρήση εκτιμάται ότι θα αυξηθούν κατά 30% σε σχέση με πέρυσι.

Στο Νομό Αιτωλοακαρνανίας, όπως μας εξηγεί ο γεωπόνος Αθανάσιος Ντάκουλας από το Νεοχώρι Μεσολογγίου, οι σπορές αναμένεται να κινηθούν στα ίδια επίπεδα με πέρυσι και στις ίδιες εκτάσεις. Το κριθάρι και η βρώμη είναι τα δημητριακά που κυριαρχούν περισσότερο στον νομό, ενώ ακολουθούν το μονοετές τριφύλλι, το μονοετές λόλιο και το αλεξανδρινό τριφύλλι. Οι περισσότεροι καλλιεργητές είναι κτηνοτρόφοι της Δυτικής Αιτωλοακαρνανίας, οι οποίοι επιλέγουν οι ίδιοι να σπείρουν, για να μειώσουν το κόστος εκτροφής των ζώων τους.

 

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Υπαιθρος Χώρα»
που κυκλοφόρησε την Παρασκευή 21 Οκτωβρίου 2022