Οδοιπορικό «ΥΧ»: Μειωμένη κατά 15% προβλέπεται η φετινή παραγωγή επιτραπέζιας ελιάς

Επιμέλεια: Μαρία Αντωνίου
Γράφουν oι Μαρία Αμπατζή, Γιώργος Αργυρίου, Γεωργία Μπόχτη, Γιώργος Ρούστας, Γιάννης Σάρρος, Νικολέτα Τζώρτζη, Αφροδίτη Χρυσοχόου

Με τις πράσινες ελιές να ανοίγουν την αυλαία της συγκομιδής, καιρικά φαινόμενα, δακοπροσβολές και παρενιαυτοφορία της ελιάς συνθέτουν το σκηνικό των αυξομειώσεων στην παραγωγή που εκτιμώνται ανά ελαιοκομική περιοχή. Στο σύνολο της χώρας, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, αναμένεται μείωση κατά περίπου 15% μεσοσταθμικά, όμως δεδομένου ότι όλα εξαρτώνται από τον καιρό, κρίσιμο θεωρείται το επόμενο διάστημα μέχρι τη συγκομιδή όλων των ποικιλιών.

Εάν στο ελαιόλαδο είναι δύσκολη η συγκέντρωση των ακριβών αριθμητικών στοιχείων της παραγωγής, στην περίπτωση της επιτραπέζιας ελιάς η αντίστοιχη διαδικασία διεξάγεται ακόμη δυσκολότερα, δεδομένου ότι οι ποσότητες που συλλέγονται δεν κατευθύνονται στα ελαιοτριβεία, αλλά συγκεντρώνονται στους αποθηκευτικούς χώρους των παραγωγών, μέχρι να διατεθούν στη βιομηχανία ή στο εμπόριο.

Στο οδοιπορικό της «ΥΧ» που ακολουθεί, επιχειρείται η καταγραφή των πρώτων εκτιμήσεων για την παραγωγή του 2020-2021 από τις κατά τόπους ΔΑΟΚ και τις παραγωγικές οργανώσεις. Τα περσινά μεγάλα αποθέματα της ποικιλίας Καλαμών και η χαμηλή τιμή που «πιάνει» το προϊόν αποτελούν μία από τις βασικότερες αιτίες προβληματισμού για τους παραγωγούς που την καλλιεργούν, την ώρα που η ελαιοποίηση φαίνεται ότι θα κρίνει και το τελικό αποτέλεσμα των ποσοτήτων στις περιοχές που κυριαρχεί η ποικιλία.

Χωρίς δάκο η Θάσος, αντιμέτωπη με τον καιρό η Μάκρη

Μπαίνοντας σιγά-σιγά στη συγκομιδή της πράσινης ελιάς, χωρίς σοβαρές αυξομειώσεις φαίνεται πως θα διαμορφωθεί η φετινή παραγωγή στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης όπου η Δράμα, η Σαμοθράκη και η Ξάνθη έχουν χαμηλή παραγωγή, ενώ τον πρωταγωνιστικό ρόλο διατηρεί η Καβάλα, που περιλαμβάνει και το νησί της Θάσου με την εξαιρετική θρούμπα.

Ο γεωπόνος της Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης Καβάλας, Θεόδωρος Μανιταράς, αναφέρει ότι το διάστημα 20-25 Νοεμβρίου ξεκινά η συγκομιδή στη Θάσο, αναμένοντας καλή ποιότητα, αφού το νησί δεν είχε τα προβλήματα του δάκου που αντιμετώπισε το 2018. Οι ποσότητες, ωστόσο, δεν αναμένεται να ξεπεράσουν τους 800 τόνους, σύμφωνα με τον ίδιο. Μιλώντας για τα περσινά αποθέματα, αναφέρει ότι έμεινε σημαντικό μέρος της παραγωγής.

Ο πρόεδρος της ΕΑΣ Καβάλας, Κώστας Λεπίδας, μεταφέρει ότι η Ένωση διαχειρίζεται 4.500 τόνους πράσινης ελιάς. Λόγω κορωνοϊού, έμειναν αποθέματα τα οποία θα προωθηθούν μέσα σε έναν μήνα. Πρόκειται για 100 τόνους θρούμπας και 150 τόνους πράσινης Χαλκιδικής.

Τέλος Οκτωβρίου με αρχές Νοέμβρη ξεκινάει η συγκομιδή στη Μάκρη του Έβρου αναφέρει ο πρόεδρος του Αγροτικού Ελαιουργικού Συνεταιρισμού Μάκρης, Δημοσθένης Χατζηνικολάου. Φέτος, αντιμετώπισαν προβλήματα με τον καιρό πάνω στην ανθοφορία, όταν επικράτησαν χαμηλές θερμοκρασίες και βροχές. «Τώρα έχουμε τρομερή ξηρασία. Είχα χρόνια να δω τέτοια ανομβρία», αναφέρει χαρακτηριστικά. Εξηγεί, δε, πως για τους ελαιώνες που ποτίζονται θα είναι μια καλή σοδειά. Η περσινή μειωμένη παραγωγή, λόγω των καιρικών συνθηκών, δεν άφησε πίσω αποθέματα, όμως και φέτος θα είναι μειωμένη η παραγωγή λόγω του παρατεταμένου καύσωνα.

Μειωμένη, αλλά άριστης ποιότητας η παραγωγή στη Χαλκιδική

Διφορούμενη είναι η εικόνα για την περίπτωση της Χαλκιδικής, καθώς η ΔΑΟΚ δεν δέχθηκε να δώσει τα στοιχεία της περσινής παραγωγής, ούτε και τις πρώτες εκτιμήσεις για τη νέα σοδειά. Κατά την επικοινωνία της «ΥΧ» με οργανώσεις παραγωγών της περιοχής, η ποιότητα της νέας σοδειάς χαρακτηρίζεται άριστη με τη μέχρι στιγμής εικόνα, ενώ σε ό,τι αφορά τις ποσότητες, αυτές φαίνεται ότι θα κινηθούν στα επίπεδα των 80.000 τόνων, αισθητά χαμηλότερα δηλαδή από τους 120.000 τόνους που μπορεί να φτάσει η περιοχή σε μία καλή χρονιά.

«Φέτος, τα δέντρα έχουν μία απώλεια καρπού 20%-30%, που είναι φυσιολογική. Δεν γίνεται κάθε χρόνο να έχουν πολλούς καρπούς», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της ΕΑΣ Πολυγύρου, Ευάγγελος Ευαγγελινός, κάνοντας λόγο για άριστη, προς το παρόν, ποιότητα των καρπών. Στα ίδια επίπεδα με πέρυσι βλέπει την παραπάνω ποσότητα από τη δική του πλευρά ο πρόεδρος του ΑΣ Σημάντρων, Βαγγέλης Μισαηλίδης, μιλώντας κι αυτός για μία παραγωγή σαφώς καλύτερης ποιότητας από πέρυσι. Υπενθυμίζεται ότι πέρυσι ο νομός δοκιμάστηκε κυρίως από την έντονη χαλαζόπτωση και την ανεμοθύελλα του Ιουλίου, που έπληξαν σημαντικό μέρος της παραγωγής, οδηγώντας μάλιστα ποσότητες επιτραπέζιας ελιάς στην ελαιοποίηση. Όμως, και φέτος δεν έλειψε το χαλάζι από περιοχές του νομού, που έπεσε στις αρχές της καρπόδεσης, προκαλώντας καταστροφές και πτώση καρπών, όπως συνέβη, για παράδειγμα, στην περιοχή του Αγ. Μάμα.

Αυξάνει ποσότητες η Λάρισα, έως και 50% η μείωση στη Μαγνησία

Με την έναρξη της συλλογής της πράσινης Χαλκιδικής, αισιοδοξία επικρατεί στις τάξεις των παραγωγών του Νομού Λαρίσης και, αντίθετα, προβληματισμός στους συναδέλφους τους στη Μαγνησία και κυρίως στο Πήλιο. Κι αυτό γιατί, στη Λάρισα, η παραγωγή φέτος εκτιμάται ότι θα κινηθεί σε ικανοποιητικά επίπεδα, σαφώς μεγαλύτερα των περσινών, ενώ στο Πήλιο, η κακοκαιρία υπολογίζεται ότι θα φέρει μείωση από 30% έως 50%, ανάλογα με την περιοχή.

Στο νότιο Πήλιο η παραγωγή είναι περίπου η μισή σε σχέση με πέρυσι, αντίθετα πιο βελτιωμένη εικόνα εμφανίζουν Αλμυρός και Νέα Αγχίαλος. Σύμφωνα με τον διευθυντή του ΑΣ Πηλίου, Τάσο Ψωφογιώργο, «υπάρχει μία εύλογη ανησυχία λόγω της μειωμένης παραγωγής μας. Ελπίζουμε ότι ο καιρός μέχρι να ολοκληρωθεί η συγκομιδή να βοηθήσει, για να εξισορροπηθεί η κατάσταση» ανέφερε, προσθέτοντας ότι ο συνεταιρισμός έχει δυνατότητα απορρόφησης περίπου 5.000 τόνων επιτραπέζιας ελιάς.

Προσοχή στους παραγωγούς για την αντιμετώπιση του δάκου εφιστά ο προϊστάμενος της ΔΑΟΚ Μαγνησίας, Νίκος Λιανός, καθώς πρόκειται για μία χρονιά μειωμένης παραγωγής, οπότε μία γενικευμένη δακοπροσβολή μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρη ολοκλήρωση μίας ούτως ή άλλως δύσκολης χρονιάς. Να σημειωθεί ότι, μετά την ποικιλία Χαλκιδικής, περίπου στα τέλη Σεπτεμβρίου έρχεται η συγκομιδή της μαύρης πρώιμης Αγριάς, αμέσως μετά οι ξανθές και, τέλος, οι πράσινες ελιές Πηλίου, ενώ η Λάρισα, μετά τις Χαλκιδικής περνά στη συλλογή των πράσινων Αμφίσσης.

Μειωμένη η παραγωγή στη Στερεά, η ελαιοποίηση θα κρίνει το αποτέλεσμα

Οι πράσινες ελιές έχουν μπει στη συλλογή, όμως οι μαύρες ποικιλίας Καλαμών παραμένουν αδιάθετες στις κάδες. Με αυτά τα δεδομένα, οι ελαιοπαραγωγοί της Στερεάς ξεκινούν τη νέα συλλεκτική περίοδο. Το αγωνιώδες ερώτημα αν η παραγωγή, κυρίως της ποικιλίας Καλαμών, οδηγηθεί στην ελαιοποίηση ή θα συνεχιστεί η περσινή αποθεματοποίηση στις κάδες, μετά από πολλά χρόνια επανέρχεται στην επικαιρότητα. Σύμφωνα με τον Μπάμπη Κυπραίο, παραγωγό από τον Μεγαπλάτανο Λοκρίδας, «ένα μεγάλο ποσοστό της ποικιλίας Καλαμών και κυρίως οι μικρές σε μέγεθος πρέπει να οδηγηθούν στην ελαιοποίηση και παράλληλα να προχωρήσει η διαδικασία της μείωσης των αποθεμάτων».

Μπορεί η πράσινη ελιά, η οποία συλλέγεται αυτή την περίοδο, να έχει μειωμένες αποδόσεις, εντούτοις η ποιότητά της δείχνει πολύ καλή, λόγω της μειωμένης παρουσίας του δάκου, αναφέρει ο Γιώργος Πλιάτσικας, πρόεδρος του Αγροτικού Ελαιουργικού Συνεταιρισμού Στυλίδας. Η ανακοίνωση των τιμών για την τρέχουσα περίοδο δεν θα πραγματοποιηθεί πριν από την ολοκλήρωση της συλλογής, εξήγησε ο ίδιος.

Μειωμένες των περσινών προβλέπονται πάντως οι ποσότητες προς επιτραπέζια κατανάλωση, σύμφωνα με τις κατά τόπους ΔΑΟΚ σε Φθιώτιδα, Φωκίδα και Εύβοια, ενώ στη Βοιωτία το σύνολο της παραγωγής αναμένεται να κατευθυνθεί στην ελαιοποίηση, αφήνοντας ελάχιστες ποσότητες στην επιτραπέζια κατανάλωση.

Τις περσινές ποσότητες περιμένει και φέτος η Ήπειρος

Στα περσινά σχεδόν επίπεδα εκτιμάται η παραγωγή της επιτραπέζιας ελιάς στην Περιφέρεια Ηπείρου, εάν αναλογιστεί κανείς τις αυξομειώσεις που εκτιμώνται μέχρι στιγμής ανά νομό. Στην Άρτα, για παράδειγμα, σύμφωνα με τη ΔΑΟΚ, η παρατεταμένη ξηρασία έχει οδηγήσει σε συρρίκνωση του καρπού στους ξηρικούς ελαιώνες, με το 48% της παραγωγής να εκτιμάται πως θα κατευθυνθεί προς το εμπόριο (επιτραπέζια κατανάλωση). Στον Νομό Πρέβεζας δεν αναμένεται καμία διαφοροποίηση από τις περσινές ποσότητες, ενώ στον Νομό Θεσπρωτίας εκτιμάται διπλάσιος σχεδόν όγκος του περσινού.

Εκτίμηση παραγωγής επιτραπέζιας ελιάς 2020-2021 (τόνοι)

Πηγή: Ρεπορτάζ της «ΥΧ»

Με το βλέμμα στις Καλαμών ξεκίνησε η συλλογή των πράσινων Αμφίσσης στην Αιτωλοακαρνανία

Παρατεταμένη ξηρασία, μεγάλα αποθέματα και χαμηλή τιμή στην ποικιλία Καλαμών συνθέτουν το σκηνικό της φετινής χρονιάς στο ξεκίνημα της συγκομιδής στη Δυτική Ελλάδα. Αυτή την περίοδο ξεκίνησε η παραλαβή της πράσινης ελιάς ποικιλίας Αμφίσσης, η τιμή της οποίας αναμένεται στα περσινά και ίσως λίγο καλύτερα επίπεδα, δηλαδή περίπου στα 75 λεπτά/κιλό για τα 200 κομμάτια, εκτίμησε ο Περικλής Παπασάικας, πρόεδρος του ΑΣ Καινούργιου, χωρίς όμως ακόμη να έχει ανακοινωθεί κάποιος τιμοκατάλογος.

Ο ίδιος έκανε λόγο «για ελιές δύο ταχυτήτων», αναφερόμενος στις δύο ποικιλίες, αφού η μεν Αμφίσσης δεν άφησε αποθέματα, κάτι που δεν ισχύει για την Καλαμών, που χαμηλή τιμή και προβλήματα διάθεσης διατηρούν μεγάλες ποσότητες στις κάδες των παραγωγών. «Λένε πως φταίει ο κορωνοϊός και η μειωμένη ζήτηση από το “κλείσιμο” της εστίασης και του τουρισμού για την τιμή της», σχολιάζει ο ίδιος, υπογραμμίζοντας ότι η αιτία θα πρέπει να αναζητηθεί αλλού, καθώς τα σημάδια της πτώσης των τιμών ήταν φανερά ήδη από το περασμένο φθινόπωρο, πολύ πριν από την εμφάνιση του ιού. «Ξεκινάμε την παραλαβή με κρύα καρδιά, γιατί το μυαλό μας είναι στις Καλαμών» επεσήμανε, κάνοντας λόγο για αθρόες εισαγωγές χωρίς κανέναν έλεγχο, που προκάλεσαν πρόβλημα στην ποικιλία.

Σε ό,τι αφορά την καλλιέργεια φέτος, στην περιοχή επικρατεί παρατεταμένη ξηρασία, η οποία δημιουργεί προβλήματα στον καρπό, ενώ, πλην μικρών εξαιρέσεων, η αγορά παραμένει παγωμένη. Η ΔΑΟΚ Αιτωλοακαρνανίας πάντως, απουσία προσβολών από τον δάκο, εκτιμά μεγαλύτερη ποσότητα από πέρυσι. Αντίθετα, μειώσεις λόγω δακοπροσβολής εκτιμά η ΔΑΟΚ Ηλείας, ενώ μειωμένες ποσότητες αναμένει και η Αχαΐα, με βάση τις επικρατούσες κλιματικές και καλλιεργητικές συνθήκες.

Στο 20%-30% κατά μέσο όρο η μείωση στην Πελοπόννησο

Με την ανησυχία των αδιάθετων αποθεμάτων της ποικιλίας Καλαμών, μείωση της φετινής σοδειάς αναμένει στις επιτραπέζιες ελιές η Πελοπόννησος, όπως και στο ελαιόλαδο, σε μικρότερα ωστόσο ποσοστά. «Η τιμή για τις αδιάθετες ελιές Καλαμών έχει κατρακυλήσει στα 80 λεπτά και πιο κάτω. Το χειρότερο όμως είναι ότι δεν φαίνεται ενδιαφέρον ώστε να εξαντληθούν τα αποθέματα», σχολίασε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της ΚΑΣΕΛ Λακωνίας, Νίκος Γραμματικάκης. Την ύπαρξη αποθεμάτων στην περιοχή του επιβεβαιώνει και ο Μιχάλης Αντωνόπουλος, πρόεδρος του ΑΣ Καλαμάτας, υπογραμμίζοντας το πρόβλημα των χαμηλών τιμών.

Περίπου ένα 20% των περσινών ποσοτήτων έχει μείνει αδιάθετο σε επίπεδο νομού, ποσότητα που δεν φαίνεται να απορροφά η αγορά -απουσία πράξεων- έως τις 15 Οκτωβρίου, οπότε και αναμένεται να ξεκινήσει η συγκομιδή στη Μεσσηνία, σύμφωνα με τον Γιάννη Πάζιο, γεν. διευθυντή της Ένωσης. Σύμφωνα με τον ίδιο, η νέα σοδειά αναμένεται μειωμένη κατά 15%-20%, με τις μέχρι στιγμής εκτιμήσεις, αφού ο καύσωνας του Μαΐου, αλλά και η παρατεταμένη ανομβρία, προστίθενται στην παρενιαυτοφορία, ενώ την εμφάνισή του έχει κάνει και το γλοιοσπόριο σε περιοχές του νομού. Μείωση που δεν θα ξεπερνά το 20% αναφέρει και η ΔΑΟΚ Μεσσηνίας, σύμφωνα με τον προϊστάμενο, Κυριάκο Σκούλικα. Στα περσινά επίπεδα εκτιμάται ότι θα κινηθεί η παραγωγή της Τριφυλίας.

Μείωση, αλλά κατά πολύ μικρότερη από αυτήν που προβλέπεται στο ελαιόλαδο, εκτιμά η ΔΑΟΚ Λακωνίας, σύμφωνα με τον Απόστολο Μαυρίδη, από το Τμήμα Φυτικής Παραγωγής, με τον φετινό όγκο να αναμένεται στους 15.000 τόνους. Μειωμένες ποσότητες κατά 20%-30% αναμένει και η Κορινθία στην έτσι και αλλιώς μικρή παραγωγή, σύμφωνα με τον Γιάννη Καλαντζή από τη ΔΑΟΚ. Τέλος, Αργολίδα και Αρκαδία εκτιμούν μείωση των φετινών όγκων της τάξεως του 30%.