Πριν από λίγες ημέρες, δημοσιεύθηκε εκτενής μελέτη του διεθνούς οργανισμού GSMA με τίτλο «Λύσεις ευφυούς γεωργίας για μικροκαλλιεργητές αναπτυσσόμενων χωρών και χωρών με μεσαία εισοδήματα». Ο GSMA εκπροσωπεί τους παρόχους υπηρεσιών και τεχνολογικών κινητής τηλεφωνίας. Μεταξύ άλλων, τρέχει το πρόγραμμα GSMA Agritech, με στόχο την ενδυνάμωση των αγροτών μέσω λύσεων ψηφιακών τεχνολογιών, ενώ συμμετέχει μαζί με το ολλανδικό πανεπιστήμιο του Wageningen στον κόμβο Digital AgriHub. Σκοπός του, ο ψηφιακός μετασχηματισμός του πρωτογενούς τομέα.
Για την εκπόνηση της μελέτης πραγματοποιήθηκε έρευνα σε 70 επιχειρήσεις-παρόχους τεχνολογιών ευφυούς γεωργίας. Από αυτήν, αναδείχθηκαν οι κύριες τάσεις και τα επικρατέστερα επιχειρηματικά μοντέλα που χρησιμοποιούν οι πάροχοι αυτών των τεχνολογιών.
Οι τάσεις που κυριαρχούν στην αγορά ευφυούς γεωργίας
Σύμφωνα με τη μελέτη, η παγκόσμια αγορά ευφυούς γεωργίας αναμένεται να αξίζει 35 δισ. δολάρια έως το 2026, από περίπου 15 δισ. δολάρια που ήταν η αξία της το 2020. Ο συγγραφέας επισημαίνει ότι «εν αντιθέσει με πολλές άλλες ψηφιακές υπηρεσίες στον πρωτογενή τομέα, που μπορεί να χρειάζονται μήνες για να τεθούν σε λειτουργία, οι λύσεις ευφυούς γεωργίας χρειάζονται χρόνια προετοιμασίας μέχρι να διατεθούν στην αγορά». Από την έρευνα που πραγματοποιήθηκε, προκύπτουν οι εξής κυρίαρχες τάσεις:
1) Οι λύσεις ευφυούς γεωργίας εστιάζουν περισσότερο σε καλλιέργειες εντάσεως κεφαλαίου, όπως φρούτα, κηπευτικά και κτηνοτροφία. Ωστόσο, υπάρχουν επιτυχημένα παραδείγματα εφαρμογών της και σε άλλες καλλιέργειες, όπως το βαμβάκι.
2) Οι υπηρεσίες ευφυούς γεωργίας προϋποθέτουν ένα ολοκληρωμένο τεχνικό υπόβαθρο και γνώσεις, για αυτό και ο αριθμός των παρόχων υπηρεσιών είναι σχετικά περιορισμένος.
3) Παρά το γεγονός ότι σε αρκετές περιπτώσεις οι πάροχοι δεν έχουν επιτύχει οικονομίες κλίμακας, τέτοιες εφαρμογές υπάρχουν, όπως π.χ. στις ιχθυοκαλλιέργειες.
4) Οι πάροχοι τεχνολογιών και υπηρεσιών ευφυούς γεωργίας απομακρύνονται από την ιδέα να παρουσιάσουν τις ίδιες τις τεχνολογίες και εστιάζουν στην παρουσίαση των λύσεων που αυτές προσφέρουν σε προβλήματα και ανάγκες των παραγωγών.
5) Υπάρχουν λύσεις ευφυούς γεωργίας που συνδυάζονται με πλατφόρμες ψηφιακών πωλήσεων (e-commerce) και συνδέουν τους παραγωγούς με προμηθευτές εισροών και εμπόρους αγροτικών προϊόντων.
6) Οι λύσεις ευφυούς γεωργίας δυσκολεύονται να βρουν απήχηση σε γυναίκες παραγωγούς.
Τα επιχειρηματικά μοντέλα και πώς παρέχουν πρόσβαση στους αγρότες
Τα κύρια επιχειρηματικά μοντέλα που επικρατούν στους παρόχους υπηρεσιών και τεχνολογιών ψηφιακής και ευφυούς γεωργίας είναι έξι στον αριθμό. Αναλυτικότερα πρόκειται για τα εξής:
1) Αγορά εκ των προτέρων: Σε αυτό το μοντέλο, ένας μικροκαλλιεργητής ή μια επιχείρηση προκαταβάλλει το ποσό που απαιτείται για να εγκατασταθεί ο εξοπλισμός (αισθητήρες, δικτυακές πύλες κ.ά.) στην εκμετάλλευση. Επιπλέον, καταβάλλει μηνιαία συνδρομή για υπηρεσίες δικτύου ή/και συμβουλευτικής.
2) «Pay as you go» (πληρωμή για το διάστημα χρήσης): Το μοντέλο αυτό έχει βρει απήχηση στην ενοικίαση μηχανημάτων από μικρές επιχειρήσεις ή συνεταιρισμούς σε παραγωγούς αναπτυσσόμενων χωρών.
3) Ευφυής γεωργία ως συνδρομητική υπηρεσία ή κοινόχρηστος πόρος: Εδώ ο μικροκαλλιεργητής επίσης πληρώνει μια μηνιαία ή ετήσια συνδρομή. Βασική διαφορά σε σχέση με το «Pay as you go» είναι ότι εδώ ο εξοπλισμός δεν ανήκει στον αγρότη.
4) Freemium ή tiered (κλιμακωτό) μοντέλο: Εδώ ο πάροχος προσφέρει την τεχνολογία/υπηρεσία του δωρεάν ή με χαμηλό αρχικό κόστος πρόσβασης. Η ιδέα είναι να αποκτήσει ο μικρός παραγωγός πρόσβαση στην τεχνολογία, να αναπτύξει την εκμετάλλευσή του και με τα επιπλέον έσοδα να αποκτήσει εν συνεχεία πρόσβαση σε περισσότερες (premium) υπηρεσίες τις οποίες θα τις πληρώνει ακριβότερα.
5) «Πακέτα» υπηρεσιών: Ορισμένοι πάροχοι διαπίστωσαν ότι οι λύσεις τους στόχευαν σε περιορισμένο εύρος αναγκών των αγροτών. Συνεπώς, ανέπτυξαν περισσότερες συνδυαστικές υπηρεσίες, όπως για παράδειγμα υπηρεσίες έξυπνης άρδευσης, μαζί με υπηρεσίες συμβουλευτικής.
6) Ρευστοποίηση δεδομένων (Data monetization): Η συλλογή των δεδομένων από τη χρήση των τεχνολογιών μπορεί να εξασφαλίσει επιπλέον εισόδημα στους παρόχους, καθώς μπορεί να παρέχει πολύτιμα δεδομένα σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, προμηθευτές εφοδίων, επιχειρήσεις γεωργικών μηχανημάτων κ.ά. Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι καμία από τις επιχειρήσεις που συμπεριλαμβάνονται στη μελέτη δεν βασίζονται αποκλειστικά (ορισμένες ούτε εν μέρει) στο συγκεκριμένο μοντέλο.
Σύμφωνα με τη μελέτη, τα πιο επιτυχημένα μοντέλα μέχρι στιγμής είναι αυτά της συνδρομητικής υπηρεσίας και της χρέωσης ανάλογα με τη χρήση. Αυτό, διότι παρέχουν ευκολότερη πρόσβαση στους παραγωγούς με μικρότερες εκμεταλλεύσεις, ενώ παράλληλα δημιουργούν μια σχέση μεταξύ παρόχου και πελάτη με μακροχρόνια προοπτική.
