Πάνω τα ποιοτικά ελαττώματα, κάτω οι αποδόσεις στη βιομηχανική

Τουλάχιστον 20% υπολογίζονται οι απώλειες στο τονάζ λόγω του καύσωνα

Με ταχείς ρυθμούς, αλλά και με φανερά στις παραλαβές τα σημάδια της ταλαιπωρίας που υπέστησαν καθ’ όλη τη διάρκεια της φετινής καλλιεργητικής σεζόν οι ντομάτες, λόγω των καιρικών συνθηκών, εξελίσσεται η καμπάνια της βιομηχανικής.

Στον θεσσαλικό κάμπο η συγκομιδή βρίσκεται περίπου στο 35% και αναμένεται να κορυφωθεί τις επόμενες δύο εβδομάδες. Όπως λέει στην «ΥΧ» ο πρόεδρος του ΘΕΣΤΟ, Χρήστος Σουλιώτης, «μετά τις τελευταίες βροχές, έχουν ωριμάσει και οι ντομάτες που ήταν πράσινες, οπότε είναι πολύ πιθανό να δούμε το ερχόμενο διάστημα έναν μικρό συνωστισμό στα εργοστάσια». Το τελευταίο κύμα καύσωνα άφησε πίσω του αρκετά ποιοτικά ελαττώματα τα οποία, όπως εξηγεί, αφαιρούν από το εισόδημα του παραγωγού, ενώ και οι αποδόσεις είναι σαφώς επηρεασμένες.

Ο κ. Σουλιώτης εκτιμά ότι μια απώλεια 20% στο τονάζ σε σχέση με πέρυσι θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη, προσθέτοντας ότι αυτό θα αποτυπωθεί κυρίως στις όψιμες ποικιλίες. «Σκαμπανεβάσματα του καιρού, όπως αυτά που είδαμε φέτος, “τρελαίνουν” την ντομάτα. Όταν μιλάμε για θερμοκρασίες της τάξης των 45 βαθμών Κελσίου, το φυτό παθαίνει ουσιαστικά μπλακ άουτ, τα κύτταρα νεκρώνουν. Για αυτό βλέπει κανείς π.χ. από κάτω να υπάρχουν σάπιοι καρποί και από πάνω τα μεγέθη να είναι μικρότερα, αφού δεν πρόλαβαν οι ντομάτες να ωριμάσουν», εξηγεί.

«Κρατάνε» τα brix στη Θεσσαλία

Το ευτύχημα, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι ότι για την ώρα τουλάχιστον τα brix είναι σχετικά ικανοποιητικά, αν και φυσικά η εικόνα δεν αποκλείεται να αλλάξει όσο προχωράμε στις πιο όψιμες ποικιλίες. «Προς το παρόν, ο μέσος όρος για την πλειονότητα είναι από 4,90 έως 5 brix. Βέβαια, αυτό έχει να κάνει και με τη διαχείριση που έχει κάνει κάθε παραγωγός στο χωράφι του καθώς επίσης και με την ποικιλία που έχει επιλέξει», τονίζει.

Παρόμοια εικόνα για τα brix μεταφέρει και ο Δημήτρης Νομικός, επικεφαλής της ομώνυμης βιομηχανίας. «Ενδεχομένως να είναι και λίγο ψηλότερα από τις προηγούμενες χρονιές» σημειώνει, διευκρινίζοντας πάντως ότι η χρονιά σε καμία περίπτωση δεν εξελίσσεται ιδανικά. «Είναι αλήθεια ότι, από τα χαλάζια και τις πλημμύρες μέχρι τους καύσωνες, η βιομηχανική ντομάτα έχει περάσει φέτος πολλά», επισημαίνει. «Όλα αυτά έχουν αφήσει το αποτύπωμά τους. Υπάρχουν φυσικά διαφοροποιήσεις από περιοχή σε περιοχή. Ωστόσο, μεσοσταθμικά, μπορούμε να μιλάμε για μια απώλεια της τάξης του 20% της παραγωγής, τόσο στη Θεσσαλία όσο και στην Πελοπόννησο. Τηρουμένων των αναλογιών, πάντως, η συνολική εικόνα είναι καλύτερη απ’ ό,τι θα περίμενε κανείς μετά από τόσα συμβάντα».

Πάνω από 800 ευρώ ο πελτές

Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτό που απέτρεψε τα χειρότερα, τουλάχιστον στη Θεσσαλία, ήταν ότι «τα φυτά ήταν σε γενικές γραμμές υγιή και είχαν πολύ καλή φυλλοκάλυψη, η οποία έδρασε, τρόπον τινά, σαν φυσικό αντηλιακό». Συνυπολογίζοντας όλα τα παραπάνω, μια πρόβλεψη για μια συνολική εγχώρια παραγωγή 440.000 τόνων, έναντι 460.000 τόνων που ήταν η προηγούμενη εκτίμηση, φαντάζει αυτή τη στιγμή αρκετά ρεαλιστική, δίχως βέβαια να μπορεί να αποκλειστεί ακόμα μεγαλύτερη μείωση.

Σε ό,τι αφορά τη βιομηχανία, ο κ. Νομικός υπογραμμίζει ότι το μαλάκωμα των καρπών, λόγω των πολύ υψηλών θερμοκρασιών, εκ των πραγμάτων δυσκολεύει την παραγωγή κάποιων προϊόντων, όπως ο κύβος, που «απαιτεί» πιο σφικτό καρπό. Αντίθετα, με τον πελτέ δεν παρουσιάζονται τέτοια προβλήματα. Σε επίπεδο αγοράς, σημειώνει ότι δεν υπάρχει κανένα ζήτημα στη διάθεση του προϊόντος. «Η ζήτηση είναι δεδομένη, λόγω και του γεγονότος ότι οι εισαγωγές στην ΕΕ από τρίτες χώρες έχουν ουσιαστικά μηδενιστεί, κάτι στο οποίο έχει παίξει ρόλο και η εκτίναξη των ναύλων».

Όπως προσθέτει, «το σύνολο σχεδόν των ευρωπαϊκών εργοστασίων έχουν ήδη προπωλήσει την παραγωγή τους» και οι τιμές του πελτέ παραμένουν πάνω από τα 800 ευρώ/τόνο.

«Μονόδρομος η αύξηση τιμών»

Ο κ. Σουλιώτης εκτιμά ότι δεν αποκλείεται προς το τέλος της καμπάνιας να δούμε κάποιες αυξήσεις στις τιμές για τις όψιμες ποικιλίες, οι οποίες θα δώσουν κι ένα σήμα για την επόμενη σεζόν. «Θεωρώ ότι μια αύξηση τιμών είναι επιβεβλημένη καθώς, και δεδομένου ότι υπάρχουν ζημιές σε όλη τη μεσογειακή λεκάνη, η βιομηχανική ντομάτα θα γίνει περιζήτητη.

Επιπλέον, επιβάλλεται να δοθεί ένα κίνητρο στους παραγωγούς, που αφενός έχουν να αντιμετωπίσουν τόσο πολύ υψηλά κόστη παραγωγής, αφετέρου αναλαμβάνουν υψηλό ρίσκο, κάτι που έγινε φανερό κατά τη φετινή χρονιά». Εξίσου επιβεβλημένο θεωρεί να μπουν και νέοι παραγωγοί στο «παιχνίδι» της βιομηχανικής, προκειμένου να «υπάρξει μια διασπορά κινδύνου και να μπορέσει να κρατηθεί η καλλιέργεια σε έναν ικανοποιητικό αριθμό στρεμμάτων».

Κρίσιμος ο προγραμματισμός των φορτώσεων

Στην Ηλεία, η συγκομιδή, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ομάδας Παραγωγών Αμαλιάδας, Χρήστο Βαλιανάτο, βρίσκεται στο 65% και υπάρχει πλέον μια αρκετά αντιπροσωπευτική εικόνα για την επίπτωση των καιρικών συνθηκών και δη του καύσωνα. «Οι ροές προς τις βιομηχανίες είναι ομαλές, ωστόσο μια απώλεια 20% των αποδόσεων σε σχέση με πέρυσι είναι σίγουρη, ενώ και τα brix είναι πεσμένα», υπογραμμίζει.

Σύμφωνα με τον διευθυντή Προμήθειας Ντομάτας και Αειφόρου Γεωργίας του εργοστασίου Pummaro, Δημήτρη Ευθυμιόπουλο, «σίγουρα υπάρχει επίπτωση στα brix», ωστόσο «από ποιοτικής άποψης εδώ και αρκετές μέρες διαπιστώνουμε μια βελτίωση. Είναι σαφώς λιγότερες οι ηλιοκαμένες ντομάτες, καθώς “φύγαμε” από αυτές που είχε χτυπήσει βάναυσα ο καύσωνας και πήγαμε στις επόμενες ποικιλίες, που είχαν κρατήσει το φύλλωμά τους και ήταν πιο άγουρες. Σε συνδυασμό και με τις καλλιεργητικές πρακτικές που ακολουθήσαμε, αυτές καταφέραμε να τις κρατήσουμε σε ένα καλό επίπεδο». Ο ίδιος τονίζει τη σημασία του σωστού προγραμματισμού στις παραλαβές και ιδίως του περιορισμού του διαστήματος που μεσολαβεί από τη συγκομιδή του καρπού μέχρι την είσοδό του στη γραμμή παραγωγής. «Τη στιγμή που μιλάμε, μπαίνει στις γραμμές μας προϊόν που συγκομίστηκε πριν από 3-4 ώρες. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, τόσο για εμάς, όσο και για τους καλλιεργητές, καθώς αν η ντομάτα παρέμενε π.χ. 18-20 ώρες στην κλούβα, μόνο από το “σούρωμα” θα είχαμε απώλειες της τάξης των τόνων σε κάθε φορτίο», εξηγεί.