Ανάμεικτα συναισθήματα στις τάξεις των καλλιεργητών ενεργειακών φυτών και των βιοντιζελάδων προκαλεί η πρόθεση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας να πορευθεί και φέτος με την περσινή ποσόστωση, σε ό,τι αφορά την κατανομή του βιοντίζελ.
Τον κυβερνητικό σχεδιασμό αποκάλυψε την Παρασκευή 27 Μαΐου μιλώντας στην τηλεόραση του ΣΚΑΪ ο Κώστας Σκρέκας, προαναγγέλλοντας μάλιστα και σχετική ανακοίνωση η οποία πάντως, μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, δεν είχε εκδοθεί.
Ερμηνεύοντας τα λεγόμενα του υπουργού και μέχρι να υπάρξει η επίσημη αποτύπωση, φορείς του κλάδου εκτιμούν ότι αυτό που μένει αμετάβλητο σε σχέση με πέρυσι είναι τα ποσοστά με τα οποία θα συμμετέχει η κάθε επιχείρηση στους συνολικούς όγκους βιοντίζελ που θα απορροφήσει η αγορά.
Μένει τώρα να αποσαφηνιστεί και η ποσότητα της κατανομής, η οποία πέρυσι είχε οριστεί στα 110.000 χιλιόλιτρα, σημαντικά μειωμένη από τα 132.500 χιλιόλιτρα του 2020. Σημειωτέον ότι το 2019 και το 2018 είχαν «μοιραστεί» στις επιχειρήσεις βιοντίζελ 140.000 και 132.500 χιλιόλιτρα αντίστοιχα.
Σε πρώτη φάση, παράγοντες του κλάδου εκτιμούν ότι οι δηλώσεις Σκρέκα παρέχουν μια βάση επί της οποίας μπορούν να κινηθούν παραγωγοί και βιομηχανίες, ώστε να επιταχυνθούν και οι ρυθμοί υπογραφής των συμβάσεων. Άλλωστε, όπως συμπληρώνουν οι ίδιες πηγές, με τις δηλώσεις ΟΣΔΕ να βρίσκονται σε εξέλιξη -έστω με τις γνωστές αρρυθμίες- και καθώς διανύουμε πλέον τον Ιούνιο, τα χρονικά περιθώρια για τη δημοσίευση μιας νέας πρόσκλησης και, ακολούθως, μιας νέας κατανομής, ήταν πλέον ούτως ή άλλως στενά.
Την ίδια στιγμή, βέβαια, εύλογη είναι η απορία γιατί, από τη στιγμή που η κυβέρνηση προσανατολιζόταν να διατηρήσει την ποσόστωση της περσινής χρονιάς, αυτό δεν είχε γνωστοποιηθεί νωρίτερα στους εμπλεκόμενους, ώστε το ζήτημα να μη «σέρνεται» για αρκετούς μήνες. Υπενθυμίζεται εδώ ότι, πριν από το Πάσχα, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας διαβεβαίωνε τους εκπροσώπους των καλλιεργητών και των επιχειρήσεων βιοντίζελ ότι η εκκρεμότητα της φετινής κατανομής θα έχει κλείσει πριν από το συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας, δηλαδή μέχρι τις 6 Μαΐου. Ακόμα κι αν αναγνωριστεί το ελαφρυντικό του «πακέτου παρεμβάσεων» για το ηλεκτρικό ρεύμα και του φόρτου εργασίας που αυτό απαιτούσε, η καθυστέρηση παραμένει μεγάλη.
Το αγκάθι της RED II
Ο βασικός προβληματισμός ωστόσο έχει να κάνει με την «επόμενη μέρα» των ενεργειακών καλλιεργειών, ιδίως από τη στιγμή που κάποιες πληροφορίες συνδέουν την απόφαση να ισχύσει η περσινή ποσόστωση με την επικείμενη ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία της Οδηγίας 2018/2001, γνωστής και ως «RED II» (Renewable Energy Directive II).
Η εν λόγω οδηγία, όπως έχει γράψει σε σχετικά ρεπορτάζ η «ΥΧ», θέτει στόχο για διείσδυση 14% κατ’ ελάχιστο των ΑΠΕ στον τομέα των μεταφορών, εκ των οποίων το 7% μπορεί να προέρχεται από βιοκαύσιμα πρώτης γενιάς.
Η προθεσμία για τη μεταφορά της στο εθνικό δίκαιο των κρατών-μελών έληξε στις 30 Ιουνίου 2021. Η Ελλάδα έλαβε πριν από λίγες μέρες από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αιτιολογημένη γνώμη καθώς, όπως αναφέρει η Κομισιόν, έχει κοινοποιήσει μόνο εν μέρει εθνικά μέτρα για την εκπλήρωση της υποχρέωσης αυτής. Στη χώρα μας -όπως και σε Κύπρο, Ιρλανδία και Λουξεμβούργο, που βρίσκονται σε αντίστοιχη θέση, αλλά και σε Γερμανία, Ουγγαρία, Πορτογαλία και Ρουμανία που «κατηγορούνται» για ακόμα μεγαλύτερη αδράνεια- δίνεται προθεσμία δύο μηνών για να εναρμονίσει τη νομοθεσία τους με την οδηγία. Εφόσον δεν το κάνει, η Κομισιόν θα μπορεί να παραπέμψει την υπόθεση στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Δεδομένου βέβαια του ρευστού σκηνικού και των εντάσεων που έχει δημιουργήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, όπως επίσης και των πληθωριστικών πιέσεων από τις ανατιμήσεις στις πρώτες ύλες και στην ενέργεια, είναι αμφίβολο αν οι «απειλές» αυτές θα υλοποιηθούν, ενώ ουδείς μπορεί να αποκλείσει και κάποια ελαστικότητα στην επίτευξη ορισμένων στόχων.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος, πάντως, φέρεται να έχει εργαστεί και να έχει καταλήξει σε μια πρόταση νόμου για την ενσωμάτωση της «RED II» στην εθνική νομοθεσία και μέσα σε αυτό είναι πολύ πιθανό να περιλαμβάνεται κι ένα νέο πλαίσιο για την κατανομή του βιοντίζελ.
Ευκαιρία να δοθεί χώρος στα ενεργειακά
Ερωτηθείς σχετικά, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βιοκαυσίμων και Βιομάζας Ελλάδας (ΣΒΙΒΕ), Γιάννης Τυχάλης, θεωρεί ότι μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε, υπό προϋποθέσεις, να εκληφθεί ως θετική: «Σαφώς και δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τις προθέσεις του υπουργείου. Ωστόσο, αν όντως σκοπεύει να πάει σε καινούργιο νόμο κατανομής, ελπίζουμε να αδράξει την ευκαιρία και να κατευθυνθεί προς τον εξορθολογισμό του υπάρχοντος καθεστώτος, όπως έχουμε προτείνει», δηλώνει στην «ΥΧ». «Σήμερα, τα τέσσερα βασικά κριτήρια της κατανομής βιοντίζελ έχουν να κάνουν με τις συμβολαιοποιημένες εκτάσεις των ενεργειακών καλλιεργειών, τη δυναμικότητα των μονάδων, τις ποσότητες των χρησιμοποιούμενων τηγανέλαιων και άλλων φυτικών και ζωικών λιπών, καθώς και τη συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα εντός της ΕΕ.
Η δική μας θέση είναι ότι τουλάχιστον δύο από αυτά τα κριτήρια, δηλαδή η δυναμικότητα και τα ερευνητικά προγράμματα θα πρέπει να “δώσουν χώρο” προς όφελος των ενεργειακών καλλιεργειών», υπογραμμίζει.
Ανησυχία για τα συμβόλαια
Εφόσον πάντως δεν υπάρξει κάποια ανατροπή, ο ίδιος θεωρεί ότι δεν συντρέχει λόγος να μην υπάρξουν συμβόλαια και την επόμενη χρονιά, κάτι που όμως δεν συμμερίζεται ο πρόεδρος της ΕΑΣ Ορεστιάδας, Λάμπης Κουμπρίδης. «Πολύ φοβάμαι ότι η απόφαση να μη βγει νέα απόφαση κατανομής και, επομένως, να ισχύσει η παλιά, προαναγγέλλει ουσιαστικά το τέλος των συμβάσεων. Αυτό είναι άλλωστε κάτι που απορρέει από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο», σχολιάζει.
«Αυτό μπορεί ενδεχομένως να αποδειχθεί ευνοϊκό για ισχυρές ενώσεις με σημαντικές ποσότητες ενεργειακών καλλιεργειών, όπως η δική μας, οι οποίες θα μπορούσαν, για παράδειγμα, να διενεργήσουν διαγωνισμούς και να εξασφαλίσουν καλές τιμές. Θα ήταν ωστόσο πολύ επικίνδυνο για μικρότερα σχήματα ή, ακόμα χειρότερα, για μεμονωμένους παραγωγούς, οι οποίοι θα βρίσκονταν αντιμέτωποι με πολύ υψηλό ρίσκο το οποίο, εντέλει, θα λειτουργούσε αποτρεπτικά για να καλλιεργήσουν», συμπληρώνει ο ίδιος.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Υπαιθρος Χώρα»
που κυκλοφόρησε Παρασκευή 3 Ιουνίου 2022
