Πολυνομοσχέδιο ΥΠΑΑΤ: Κόντρα για ελληνοποιήσεις και αποζημίωση στους αιγοπροβατοτρόφους

Την Πέμπτη 28/5 ολοκληρώθηκε στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής η συζήτηση του «ερανιστικού» νομοσχεδίου του ΥΠΑΑΤ, «Ρυθμίσεις για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό του αγροτικού τομέα». Το «πολυνομοσχέδιο» για την επίλυση διάφορων εκκρεμοτήτων στον πρωτογενή τομέα απέσπασε θετικά σχόλια, αλλά και κριτική, από φορείς και αντιπολίτευση. Σημείο έντονης αντιπαράθεσης μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης αποτέλεσαν οι ρυθμίσεις που αφορούν την παραπλάνηση του καταναλωτή στα τρόφιμα και τις ελληνοποιήσεις. Όπως αναμενόταν, η διαδικασία επισκιάστηκε από την υπό δρομολόγηση αποζημίωση στους αιγοπροβατοτρόφους, για τις εξελίξεις της οποίας η «ΥΧ» επανέρχεται σήμερα με νέο ρεπορτάζ. Το νομοσχέδιο αναμένεται να ψηφιστεί στην Ολομέλεια αυτήν την εβδομάδα.

Οι κύριες ρυθμίσεις

Ορισμένες από τις σημαντικές ρυθμίσεις που φέρνει το πολυνομοσχέδιο είναι οι εξής:

✱ Άρθρο 19 – Ανακτήσεις δανείων και ενισχύσεων (πακέτα ρυθμίσεων 1992 και 1994 που συμπληρώθηκαν από το «Πακέτο Κοντού») που είχαν δοθεί κατά το παρελθόν σε αγρότες μέλη συνεταιρισμών. Όπως είχε γράψει και παλαιότερα η «ΥΧ» η εν λόγω ρύθμιση εισήχθη κατόπιν διαπραγματεύσεων, που είχαν ξεκινήσει επί της προηγούμενης κυβέρνησης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και πλέον έχουν ολοκληρωθεί. Το ποσό που καλούνται να επιστρέψουν δεκάδες συνεταιρισμοί της χώρας ξεπερνά τα 100 εκατ. ευρώ και θα πρέπει να αποπληρωθεί σε 20 ετήσιες δόσεις.

✱ Άρθρο 9 – Δημιουργία εθνικού μελισσοκομικού μητρώου. Κατά τη συζήτηση των φορέων, τόσο η Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Μελιού (ΕΔΟΜ), διά του προέδρου της, Γιώργου Πίττα, όσο και η Ομοσπονδία Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδος με εκπρόσωπο τον πρόεδρό της, Βασίλη Ντούρα, χαιρέτισαν την παρούσα εξέλιξη, όπως και τις διατάξεις του Άρθρου 28, που προβλέπει ποινές ως προς τη σήμανση της χώρας προέλευσης και τη χρήση ενδείξεων ΠΟΠ, ΠΓΕ, ΕΠΙΠ και βιολογικών προϊόντων.

✱ Άρθρο 8 – Παράταση αδειοδότησης στάβλων έως τις 31/12/2020. Παρατείνεται η υποχρέωση υποβολής αιτήματος στην οικεία Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής (ΔΑΟΚ), για την έκδοση άδειας εγκατάστασης κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων από τους κτηνοτρόφους, που επιθυμούν τη συνέχιση της λειτουργίας των κτηνοτροφικών τους εγκαταστάσεων, οι οποίες λειτουργούν εντός ή πλησίον κατοικημένων περιοχών. Πρόκειται για ακόμα μία παράταση που δίνεται για το εν λόγω ζήτημα, που μεταθέτει την επίλυση του προβλήματος σε μεταγενέστερο χρόνο, χωρίς επί της ουσίας να έχει δοθεί ποτέ μια πραγματική λύση στο θέμα.

✱ Άρθρο 3 – Αδειοδότηση νέων τύπων λιπασμάτων. Αντικαθίστανται διατάξεις με στόχο την αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας για την αξιολόγηση, από την Τεχνική Γνωμοδοτική Επιτροπή Λιπασμάτων, των νέων τύπων λιπασμάτων που προέρχονται από αστικά ή βιομηχανικά απόβλητα. Επίσης, επανακαθορίζονται θέματα σχετικά με τη συγκρότηση και τη λειτουργία της Τεχνικής Γνωμοδοτικής Επιτροπής Λιπασμάτων (ΤΕΓΕΛ).

Στο ζήτημα τοποθετήθηκε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Παραγωγών και Εμπόρων Λιπασμάτων, Γιάννης Βεβελάκης, ο οποίος ανέφερε ότι ο Σύνδεσμος έχει προτείνει επανειλημμένα τη βέλτιστη διαδικασία, προτείνοντας βελτιώσεις στην εν λόγω διάταξη. Σημείωσε ότι η Γνωμοδοτική Επιτροπή θα πρέπει να συνεδριάζει πιο τακτικά, ενώ υποστήριξε ότι μπορούν να εγκρίνονται με πιο γρήγορες διαδικασίες προϊόντα που είναι ομοειδή με άλλα που έχουν ήδη εγκριθεί, ώστε να μπορεί ο αγρότης να απολαμβάνει περισσότερες επιλογές.

✱ Άρθρα 27, 28 και 29 – Ποινές για παραπλάνηση καταναλωτών στα ρόφιμα. Αυστηροποιείται το νομοθετικό πλαίσιο τόσο σε επίπεδο διοικητικών προστίμων, όσο και σε επίπεδο ποινικού καθεστώτος, για περιπτώσεις παραπλάνησης του καταναλωτή ως προς την προέλευση των τροφίμων. Σύμφωνα με το υπουργείο, με τις έως τώρα ισχύουσες διατάξεις, ουσιαστικά τα φαινόμενα αυτά δεν τιμωρούνταν ποινικά. Επιπλέον, στο ήδη υπάρχον νομικό πλαίσιο προστίθεται αναφορά αποκλειστικά για την περίπτωση παραβίασης των προδιαγραφών προϊόντων ΠΟΠ, ΠΓΕ και ΕΠΙΠ. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «ΥΧ», η απουσία τέτοιας αναφοράς δυσκόλευε κατά το παρελθόν ακόμα και την επιβολή διοικητικών ποινών, δηλαδή την επιβολή χρηματικών προστίμων σε όσους παραβίαζαν κανόνες προϊόντων ΠΟΠ, όπως στην περίπτωση της ανάμειξης εισαγόμενου γάλακτος με ελληνικό ή αγελαδινού γάλακτος με πρόβειο για την παραγωγή τυριού.

Επιπλέον, στις διατάξεις του νομοσχεδίου σε ό,τι αφορά τις ποινικές κυρώσεις, προβλέπεται η γνωστοποίηση των στοιχείων κατηγορουμένων που έχουν πιαστεί να παρανομούν σε προϊόντα ΠΟΠ, ΓΠΕ ή ΕΠΙΠ, εφόσον το αποφασίσει ο αρμόδιος εισαγγελέας. Η εφημερίδα μας είχε αναδείξει επανειλημμένα, με αποκαλυπτικό ρεπορτάζ και στοιχεία, παραβάσεις που είχαν διαπιστωθεί από ελεγκτικά κλιμάκια των αρχών.

Θετικές παρεμβάσεις, αλλά και ζητήματα που δεν λύθηκαν

Παρά τις θετικές προσθήκες στο νομοσχέδιο, μέχρι σήμερα δεν έχει δοθεί από πλευράς πολιτείας και υπουργείου ικανοποιητική απάντηση στο ερώτημα, γιατί δεν υπάρχει πρόβλεψη στο παλαιότερο, αλλά ισχύον νομικό πλαίσιο, που τροποποιούν οι παρούσες διατάξεις, ώστε να δημοσιοποιούνται τα στοιχεία των επιχειρήσεων που διαπιστώνεται ότι παρανόμησαν.

Μία ακόμη μεγάλη εκκρεμότητα που αφήνει το νομοσχέδιο σχετίζεται με τη διαδικασία επιβολής των κυρώσεων και συγκεκριμένα με το χρονικό διάστημα που απαιτείται από τη στιγμή που θα διαπιστωθεί μια παράβαση. Κατά τη συζήτηση στη Βουλή, ο υπουργός, Μάκης Βορίδης, σημείωσε ότι μπορεί να χρειαστούν τέσσερα χρόνια από τη διαπίστωση μιας παράβασης μέχρι την επιβολή ποινής. Σύμφωνα με πηγές του ΥΠΑΑΤ, η επίσπευση της διαδικασίας είναι στα άμεσα σχέδια του υπουργείου.

Άλλες σημαντικές ρυθμίσεις που προωθεί το νομοσχέδιο είναι η ένταξη στο σύστημα ΑΡΤΕΜΙΣ των δηλώσεων επιχειρήσεων αβγών, πρόβλεψη για να προχωρήσουν τα Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης με την αρωγή του ΥΠΑΑΤ, και η θέσπιση Εθνικού Προγράμματος Συλλογής και Διαχείρισης νεκρών ζώων.

Η κόντρα για τις αποζημιώσεις κτηνοτρόφων

Όπως ήταν αναμενόμενο, μεγάλο μέρος των συζητήσεων και των διαξιφισμών στη Βουλή αφορούσε τις εξελίξεις στην κτηνοτροφία και ιδιαίτερα στην αιγοπροβατοτροφία. Μέχρι στιγμής το ΥΠΑΑΤ δεν προχωρά σε επίσημη ενημέρωση σχετικά με την πολυαναμενόμενη αποζημίωση για τις επιπτώσεις του κορωνοϊού στους αιγοπροβατοτρόφους. Μέλη της αντιπολίτευσης στηλίτευσαν αυτή την καθυστέρηση, καθώς και τα κριτήρια και το ύψος του κονδυλίου που σκοπεύει να χορηγήσει το υπουργείο, όπως αποκάλυψε πρώτη η «ΥΧ» (βλ. ρεπορτάζ παρακάτω).

Ο εισηγητής της αξιωματικής αντιπολίτευσης και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Βασίλης Κόκκαλης, ρώτησε τον υπουργό ΑΑΤ γιατί καθυστερεί η τεκμηρίωση της απόφασης, ενώ ο βουλευτής του ΚΙΝΑΛ, Μιχάλης Κατρίνης, ζήτησε να ληφθούν υπόψη στην αποζημίωση και οι σφαγές, εκτός από τις παραδόσεις γάλακτος. Από την πλευρά του, ο υπουργός εμφανίστηκε κατηγορηματικός στη θέση ότι οι περιορισμοί της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επιτρέπουν να δοθεί μόνο μια οριζόντια στήριξη στους αιγοπροβατοτρόφους και μόνο για τη χρονική περίοδο των επιπτώσεων του κορωνοϊού. Σε ό,τι αφορά την αποζημίωση και τις αιτιάσεις από βουλευτές της αντιπολίτευσης, ο ίδιος ανέφερε, μεταξύ άλλων: «Προσέξτε τι τους λέτε (σ.σ. στους κτηνοτρόφους). Γιατί τους λέτε διάφορα πράγματα, που, μπροστά σε αυτά που λέει η κυβέρνηση, τους οδηγούν σε ελαχιστότατες αποζημιώσεις. Οι επιλογές που έχουν γίνει, και οι εκπρόσωποι των κτηνοτρόφων μας το ξέρουν, είναι αυτές που μας πηγαίνουν στα ανώτατα δυνατά όρια. Πάρτε τις σφαγές, πάρτε τα κιλά, κάντε τους υπολογισμούς να δούμε τι βγαίνει», ανέφερε ο κ. Βορίδης.

Διαξιφισμός ΥΠΑΑΤ – ΣΥΡΙΖΑ για ελέγχους και προϊόντα ΠΟΠ

Σημείο έντονης αντιπαράθεσης μεταξύ της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΑΑΤ και του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ο ισχυρισμός ότι για πρώτη φορά αντιμετωπίζονται δραστικά τα φαινόμενα ελληνοποιήσεων.

Μεταξύ άλλων, ο υπουργός ανέφερε: «Θα σας πω ότι με εντυπωσιάζει ότι στη συζήτηση δεν επισημάνθηκε κάτι το οποίο αποτελεί την κορωνίδα της συζήτησής μας και της παρέμβασης του συγκεκριμένου νομοσχεδίου. Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είμαι 13 χρόνια βουλευτής. Στα 13 αυτά χρόνια, ως μείζον κεντρικό θέμα, για το οποίο έχουν ασχοληθεί τα κόμματα και οι εκπρόσωποι των παραγωγικών τάξεων στον πρωτογενή τομέα, περίπου οριζόντια, είναι το ζήτημα των λεγόμενων ελληνοποιήσεων». Στη συνέχεια, ο ίδιος σημείωσε ότι με τις νέες ρυθμίσεις για πρώτη φορά συμπεριλαμβάνεται ποινική διάταξη για τις παραβιάσεις προϊόντων ΠΟΠ, για να προσθέσει λίγο αργότερα ότι «τα διοικητικά πρόστιμα τα πάμε στα 300.000 ευρώ και αν η επιχείρηση έχει μεγάλο κύκλο εργασιών, φτάνουν και μέχρι 600.000 ευρώ για την παραβίαση του ΠΟΠ».

Από την πλευρά του, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και τ. υφυπουργός ΑΑΤ, Βασίλης Κόκκαλης, υποστήριξε ότι οι εν λόγω ρυθμίσεις δεν είναι παρά η καθυστερημένη εφαρμογή των προβλέψεων του Ευρωπαϊκού Κανονισμού του 2017 για την παραπλάνηση των καταναλωτών που θα έπρεπε να έχουν νομοθετηθεί έως τον Δεκέμβριο του 2019. Κατά την τελευταία συνεδρίαση της επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου χθες Πέμπτη 28/5, ο ίδιος επανήλθε, τονίζοντας ότι με τις προωθούμενες διατάξεις δεν λύνεται οριστικά το πρόβλημα των ελληνοποιήσεων και των παράνομων εισαγωγών γάλακτος.

Πρόσθεσε επίσης ότι οι έλεγχοι στα σύνορα δεν επαρκούν αν δεν υπάρχει ενημέρωση σε πραγματικό χρόνο ενός κεντρικού συστήματος που να συνδέεται με τα φορτηγά που διακινούν το γάλα. Παρέμβαση για το ζήτημα των ελληνοποιήσεων έκανε την Πέμπτη 28/5 και η υφυπουργός ΑΑΤ, Φωτεινή Αραμπατζή, που κατηγόρησε την αξιωματική αντιπολίτευση ότι με τους χειρισμούς της απάλλαξε επιχειρήσεις που είχαν διαπιστωθεί να παρανομούν από πρόστιμα που τους είχαν επιβληθεί.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Ύπαιθρος Χώρα” την Παρασκευή 29/5