Προαιρετικές γεωγραφικές ετικέτες στην ΚΑΠ: Λύση ή νέο εμπόδιο για τους αγρότες;

Οι αγρότες αντιμετώπισαν πολυάριθμες προκλήσεις κατά το πρώτο έτος εφαρμογής της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ). Ένα από τα βασικά ζητήματα ήταν η απαίτηση για χρήση φωτογραφιών με γεωγραφική ετικέτα από την 1η Ιανουαρίου 2027 για το σύστημα παρακολούθησης αγροτεμαχίων. Οι φωτογραφίες με γεωγραφική ετικέτα είναι ψηφιακές φωτογραφίες, που περιέχουν ενσωματωμένες πληροφορίες για την τοποθεσία λήψης τους.

Η επιβολή αυτής της απαίτησης προκάλεσε έντονες αντιδράσεις σχετικά με το απόρρητο των δεδομένων και τις εύλογες ανησυχίες για την ασφάλεια που σχετίζονται με την προσθήκη γεωγραφικών ετικετών. Η κριτική πηγάζει από τη διαδεδομένη δυσαρέσκεια των αγροτών σε όλη την Ευρώπη σχετικά με το σύστημα λήψης φωτογραφιών με smartphone, το οποίο ενσωματώνει δεδομένα τοποθεσίας του Παγκόσμιου Σύστηματος Εντοπισμού Θέσης (GPS) σε κάθε λήψη. Αν και οι φωτογραφίες με γεωγραφικές ετικέτες μπορούν να παρέχουν ακριβείς πληροφορίες τοποθεσίας, βοηθώντας στην επαλήθευση της συμμόρφωσης και στην εποπτεία της γεωργικής δραστηριότητας, θεωρούνται επίσης μια δυσκίνητη και περίπλοκη μέθοδος επιβολής.

Για πολλούς αγρότες, ιδίως σε απομακρυσμένες ή τεχνολογικά μειονεκτικές περιοχές, η απόκτηση και η διατήρηση της απαραίτητης τεχνολογίας αποτελεί σημαντική οικονομική επιβάρυνση. Επιπλέον, η απαίτηση για ομοιόμορφη εφαρμογή σε όλους τους αιτούντες της νέας ΚΑΠ αποκαλύπτει μια ανησυχητική ανισότητα: Μια πανευρωπαϊκή έρευνα δείχνει ότι το μισό των αιτούντων της νέας ΚΑΠ δεν χρησιμοποιεί κινητές συσκευές για λήψη φωτογραφιών με γεωγραφική ετικέτα. Από αυτούς που τις χρησιμοποιούν πολλοί αντιμετωπίζουν προβλήματα με τη διαδικασία, την οποία περιγράφουν ως χρονοβόρα, δύσκολη και χωρίς ανατροφοδότηση για τη βελτίωση της ακρίβειας της εικόνας.

Οι ανησυχίες για το απόρρητο των δεδομένων αποτελούν βασικό άξονα στη συζήτηση για τις γεωγραφικές ετικέτες. Φόβοι εκφράζονται για πιθανή έκθεση ευαίσθητων πληροφοριών τοποθεσίας και κακή χρήση μέσω αυτής της τεχνολογίας. Η επιβολή γεωγραφικής σήμανσης θεωρείται, επίσης, αδικαιολόγητη επιβάρυνση για αγρότες και επιχειρήσεις. Η απλούστευση της νέας ΚΑΠ με την προαιρετική χρήση φωτογραφιών με γεωγραφικές ετικέτες θα μείωνε διοικητικές προκλήσεις, καθιστώντας το σύστημα πιο προσιτό και περιεκτικό.

Σε απάντηση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε να επιτραπεί στα κράτη-μέλη η ευελιξία να εξαιρεθούν από τις υποχρεωτικές φωτογραφίες με γεωγραφική ετικέτα. Η αποδοχή φωτογραφιών χωρίς γεωγραφική ετικέτα επιδιώκει να απλοποιήσει τις διαδικασίες υποβολής αιτήσεων, να μειώσει τα γραφειοκρατικά εμπόδια και τα εμπόδια στη συμμετοχή, ιδιαίτερα σε περιοχές με περιορισμένη πρόσβαση σε φωτογραφικούς πόρους. Με την αποδοχή φωτογραφιών χωρίς γεωγραφική ετικέτα, η νέα ΚΑΠ θα μπορούσε να ενισχύσει την ισότητα, τη συμπερίληψη και τη συμμετοχή στη διαδικασία αναγνώρισης.

Καθώς η γεωργική τεχνολογία εξελίσσεται, νέα εργαλεία και μέθοδοι, όπως δορυφορικές εικόνες, drones και προηγμένοι αισθητήρες, προσφέρουν καινοτόμες εναλλακτικές λύσεις για την παρακολούθηση και τη διαχείριση γεωργικών εργασιών. Το σύστημα παρακολούθησης αγροτεμαχίων στοχεύει στην ακριβή παρακολούθηση, στην επαλήθευση της συμμόρφωσης και στην επίβλεψη των γεωργικών πρακτικών. Μια ευέλικτη προσέγγιση στην επιλογή τεχνολογίας, με επίκεντρο την εξασφάλιση ίσων ευκαιριών για όλους τους αγρότες, ανεξαρτήτως οικονομικής δυνατότητας ή γεωγραφικής τοποθεσίας, μπορεί να στηρίξει τους πρωταρχικούς στόχους της ΚΑΠ, ενώ παράλληλα να ανταποκριθεί στις διαφορετικές ανάγκες του γεωργικού τομέα.

Για την υποστήριξη των αγροτών στην εφαρμογή της νέας ΚΑΠ από την 1η Ιανουαρίου 2027, με στόχο την υλοποίηση ενός συστήματος παρακολούθησης αγροτεμαχίων που θα λειτουργεί ως εργαλείο για μια βιώσιμη, δίκαιη και ανθεκτική αγροτική ανάπτυξη, απαιτούνται στοχευμένη οικονομική βοήθεια, οικονομικά προσιτή τεχνολογία και ολοκληρωμένη κατάρτιση.

Αναγκαία η ριζική μεταμόρφωση της νέας ΚΑΠ

Η ανάγκη για ριζική μεταμόρφωση της νέας ΚΑΠ, με έμφαση στην ισχυρή προστασία δεδομένων, διαφανή συστήματα ανάδρασης και απλοποιημένες διαδικασίες, οφείλει να τεθεί σε προτεραιότητα. Αυτό θα αντιμετωπίσει τις ανησυχίες σχετικά με το απόρρητο και θα μειώσει τη γραφειοκρατία. Η υιοθέτηση ενός κλιμακωτού συστήματος ενίσχυσης, προσαρμοσμένου στις ανάγκες κυρίως των μικρών και μεσαίων αγροκτημάτων, είναι απαραίτητη. Αυτό θα διασφαλίσει την ενεργή συμμετοχή τους και θα ενισχύσει την κοινωνική δικαιοσύνη στον αγροτικό τομέα. Η συνεργασία μεταξύ αγροτών, τεχνολογίας και υπευθύνων χάραξης πολιτικής θα προωθήσει πρακτικές και καινοτόμες λύσεις. Η ανάπτυξη προηγμένων εργαλείων παρακολούθησης, όπως αισθητήρες και δορυφορικές εικόνες, θα διασφαλίσει δίκαιη πρόσβαση και θα υποστηρίξει όλα τα μεγέθη αγροκτημάτων. Η υλοποίηση αυτών των μέτρων θα ευθυγραμμίσει την ΚΑΠ με τους στόχους της για δικαιοσύνη, βιωσιμότητα και αποτελεσματική εποπτεία, ενισχύοντας τους αγρότες και δίνοντάς τους τη δυνατότητα να συμβάλουν στη γεωργική αποδοτικότητα και βιωσιμότητα.

Η νέα ΚΑΠ εξετάζει την υιοθέτηση προαιρετικών φωτογραφιών με γεωγραφική ετικέτα για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης των αγροτών. Η προσέγγιση εγείρει το ερώτημα αν αυτές οι φωτογραφίες μπορούν να καλύψουν τα τεχνολογικά κενά του αγροτικού τομέα. Η επιτυχής υλοποίηση απαιτεί προσεκτική εξέταση των τεχνολογικών κενών, της ψηφιακής συμμετοχής, της ακρίβειας και της ιδιωτικότητας.

Η υιοθέτηση ενός προαιρετικού συστήματος είναι απαραίτητη για να δίνεται στους αγρότες η δυνατότητα επιλογής μεταξύ φωτογραφιών με γεωγραφική σήμανση και άλλων μεθόδων παρακολούθησης. Η ενημέρωση των αγροτών για τις διαθέσιμες μεθόδους, η επιλογή της κατάλληλης μεθόδου βάσει των ατομικών αναγκών και η αξιοποίηση των προγραμμάτων εκπαίδευσης είναι κρίσιμες για την ανάπτυξη ενός δίκαιου συστήματος της νέας ΚΑΠ.