Προβληµατίζουν τα σηµάδια κόπωσης στις εξαγωγές φέτας

Επιβράδυνση της ζήτησης τους τελευταίους μήνες διαπιστώνουν μεγάλες εξαγωγικές επιχειρήσεις

Ανησυχητικά είναι τα μηνύματα που λαμβάνουν το τελευταίο διάστημα από το «μέτωπο» των ξένων αγορών μερικές από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις παραγωγής φέτας, καθώς αρχίζει να διαφαίνεται μια κάμψη της ζήτησης, το πλήρες εύρος της οποίας, μάλιστα, όπως εκτιμούν ορισμένες εξ αυτών, θα φανεί τους πρώτους μήνες του 2023.

Οι εξαγωγές λειτούργησαν τους προηγούμενους μήνες ως βαλβίδα εκτόνωσης των πιέσεων που δέχτηκε το προϊόν στην εγχώρια αγορά, στην οποία οι πωλούμενοι όγκοι υποχώρησαν αισθητά λόγω της αδυναμίας των καταναλωτών να «παρακολουθήσουν», εν μέσω καλπάζοντος πληθωρισμού, τις αυξημένες τιμές λιανικής. Κάτι αντίστοιχο, σύμφωνα με παράγοντες της βιομηχανίας, φαίνεται να συμβαίνει πλέον και στο εξωτερικό όπου, ως μη βασικό ή κυρίαρχο τυροκομικό προϊόν, η φέτα είναι άλλωστε περισσότερο εκτεθειμένη στις αλλαγές προτιμήσεων του καταναλωτή.

Θα πρέπει βέβαια να σημειωθεί ότι η εικόνα δεν είναι ομοιόμορφη καθώς, πέρα από τις ιδιαιτερότητες κάθε επιμέρους αγοράς, οι πωλήσεις επηρεάζονται από τις εκάστοτε συμφωνίες και συνεργασίες με τα δίκτυα που έχει αναπτύξει ο κάθε μεταποιητής. Επιπλέον, το γεγονός ότι η φέτα διατίθεται πλέον στο εξωτερικό αποκλειστικά ως συσκευασμένο προϊόν (και όχι σε χύμα μορφή, όπως συνέβαινε σε κάποιες περιπτώσεις μέχρι πρόσφατα), ακολουθώντας μια εμπορική στρατηγική διαφοροποίησης, αφήνει το περιθώριο να απορροφηθεί τουλάχιστον ένα μέρος των κραδασμών.

Διψήφια πτώση στην εγχώρια αγορά

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι εξαγωγές φέτος στο εννεάμηνο του 2022 ανήλθαν σε 71.877 τόνους και ήταν μάλιστα αυξημένες κατά 2,9% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2021. Ωστόσο, πηγές της γαλακτοβιομηχανίας θεωρούν ότι το θετικό πρόσημο οφείλεται κυρίως στη δυναμική που είχαν αναπτύξει οι εξαγωγές τους πρώτους πέντε-έξι μήνες του έτους και «κρύβουν» την πτώση που παρατηρείται το διάστημα που ακολούθησε.

Επικεφαλής μεγάλης γαλακτοβιομηχανίας αναφέρει στην «ΥΧ» ότι, στο δεκάμηνο της φετινής χρονιάς, οι πωλήσεις στην εσωτερική αγορά του οργανωμένου λιανεμπορίου (ράφι και επί ζυγίω) υποχώρησαν 11%, ενώ στο εξωτερικό η πτώση ήταν ακόμα μεγαλύτερη, φτάνοντας το 13%. «Τα στοιχεία είναι συγκρίσιμα, δεδομένου ότι μιλάμε για το ίδιο πελατολόγιο», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Ηγετικό στέλεχος έτερης επιχείρησης με μεγάλη εξαγωγική δραστηριότητα κάνει λόγο για επιβράδυνση άνω του 10% των πωλήσεων σε ετήσια βάση στην ελληνική αγορά, η οποία μάλιστα εκτιμά ότι θα κλιμακωθεί το επόμενο έτος. «Θεωρώ ότι κάτι τέτοιο είναι λογικό λόγω της κόπωσης από το υπερπληθωριστικό κύμα, που επιβαρύνει όλα τα αγαθά και επηρεάζει τα νοικοκυριά», σημειώνει. Παρόμοια κόπωση ωστόσο διαπιστώνει εσχάτως και στις ξένες αγορές, τόσο στην Κεντρική Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ, που αποτελούν τους βασικούς εξαγωγικούς προορισμούς της φέτας. «Προφανώς θα πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι η φέτα δεν έχει εκεί τη δημοφιλία που απολαμβάνει στην ελληνική αγορά, οπότε έχει μεγαλύτερο δείκτη ευαισθησίας στην επιλογή του καταναλωτή», σχολιάζει.

Δυσκολεύονται να «σηκώσουν» τις αυξήσεις οι καταναλωτές

Σύμφωνα με διευθυντικό στέλεχος άλλης γαλακτοβιομηχανίας, η πτώση των πωλήσεων στην ελληνική αγορά το τελευταίο τρίμηνο «τρέχει» με ρυθμό πολύ πάνω του 10% και αγγίζει πλέον το 40%.

«Όταν οι τιμές για τα αξιόπιστα ονόματα της αγοράς κυμαίνονται από 12 έως 14 ευρώ/κιλό, χωρίς να μιλάμε για τα ακριβότερα brands, είναι εύλογο να μην μπορούν να απορροφηθούν από τους καταναλωτές, σε μια περίοδο μάλιστα που ο τιμάριθμος έχει ανεβάσει όλο το κόστος διαβίωσης», σημειώνει στην «ΥΧ». Αποτέλεσμα αυτού, όπως ο ίδιος προσθέτει, είναι να έχει ανέβει κατακόρυφα η κατανάλωση του λευκού τυριού που παράγεται από αγελαδινό.

«Με αυτή την εξέλιξη στην εσωτερική αγορά, οι περισσότερες επιχειρήσεις άρχισαν να ρίχνουν μεγαλύτερο βάρος στις εξαγωγές. Όμως κι εκεί βλέπουμε τώρα ότι η κατανάλωση σε αγορές όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Μεγάλη Βρετανία, υποχωρεί. Δεν θα έπρεπε να μας εκπλήσσει, καθώς πρόκειται για μια αναμενόμενη αντίδραση ενός ξένου καταναλωτή που έχει συνδέσει τη φέτα με μια τιμή και ξαφνικά τη βλέπει να εκτοξεύεται».

Ανησυχητική η τάση και στο γιαούρτι

«Η κόπωση στις εξαγωγές της φέτας είναι γεγονός, όπως και στο γιαούρτι άλλωστε. Απλά στη φέτα η επιβράδυνση ήταν κάπως πιο ξαφνική», αναφέρει στην «ΥΧ» επικεφαλής έτερης γαλακτοβιομηχανίας. «Από την ανακοίνωση των καινούργιων τιμών στους πελάτες μας είδαμε μια αλλαγή στις τάσεις και προφανώς έχει να κάνει με το ότι οι καταναλωτές είναι πιο συγκρατημένοι», συμπληρώνει.

«Στη δική μας επιχείρηση, οι όγκοι σε σχέση με πέρυσι είναι πάνω-κάτω στα ίδια επίπεδα. Όμως σαφώς είμαστε κάτω από τις εκτιμήσεις που είχαμε κάνει στην πορεία του εννεαμήνου για το σύνολο του έτους. Ειδικά για την Κεντρική Ευρώπη, η νέα μας πρόβλεψη είναι 15%-20% κάτω από την προηγούμενη», εξηγεί ο συνομιλητής μας.

Ο ίδιος διαπιστώνει επίσης μια μετατόπιση των καταναλωτών προς φθηνότερες κατηγορίες, όπως τα λευκά τυριά, κάτι που βέβαια είναι ακόμα πιο έντονο στον κλάδο της εστίασης. «Η αλήθεια είναι ότι παρόμοιες μετακινήσεις βλέπουμε και σε άλλα προϊόντα, όπως το κεφίρ ή το αριάννι. Αντίθετα, φθηνότερα προϊόντα, όπως το set γιαούρτι, σε αντίθεση με το greek yogurt, κινούνται ανοδικά», καταλήγει.