Πυρήνες αναγεννητικής γεωργίας και μελισσοκομίας θέλει να δημιουργήσει η Symbeeosis

Oταν στις αρχές Ιανουαρίου του 2021 ο Νίκος και η Νίκη Κουτσιανά πουλούσαν το εναπομείναν ποσοστό της Apivita που είχαν στην κατοχή τους στον ισπανικό οίκο Puig, ελάχιστοι πίστεψαν ότι το ζευγάρι φαρμακοποιών που έστησε από το μηδέν και μετέτρεψε σε δύναμη διεθνώς μια ελληνική εταιρεία φυτικών καλλυντικών θα έμενε με… σταυρωμένα τα χέρια, επαναπαυόμενο στις δάφνες του παρελθόντος.

Όσοι, δε, τους γνωρίζουν προσωπικά ή έχει τύχει να τους συναναστραφούν, έστω και για λίγο, ήταν σίγουροι. «Το παρελθόν είναι γι’ αυτούς που δεν έχουν όνειρα», μας λέει χαμογελώντας ο Νίκος Κουτσιανάς, καθώς μας υποδέχεται στο συγκρότημα της Παιανίας όπου στεγάζεται το νέο επιχειρηματικό εγχείρημα της οικογένειας. Το όνομα αυτού Symbeeosis, λέξη που προέρχεται από το πάντρεμα της συμβίωσης, που έχει να κάνει με την αρμονική συνύπαρξη μεταξύ διαφορετικών οργανισμών και της μέλισσας (bee στα αγγλικά), του σημαντικότερου επικονιαστή της φύσης και διαχρονικού εμπνευστή των δύο επιχειρηματιών.

Αντικείμενο της εταιρείας είναι η παραγωγή βιολειτουργικών τροφίμων, ροφημάτων υψηλής προστιθέμενης αξίας και συμπληρωμάτων διατροφής με βάση τα μελισσοκομικά προϊόντα και τα βότανα της ελληνικής γης, έχοντας ως μότο «η τροφή σου είναι το φάρμακό σου», που αποδίδεται στον Ιπποκράτη.

Διόλου τυχαία, η λέξη συμβίωση επανέρχεται ουκ ολίγες φορές στη διάρκεια της κουβέντας μας με τον κ. Κουτσιανά. «Αυτό που θέλει να φέρει η Symbeeosis είναι η συμβίωση του πλανήτη με την κοινωνία, με τους ανθρώπους, με τον χώρο της εργασίας, αλλά και με μια νέα επιχειρηματικότητα. Διότι ο πλανήτης, με τον τρόπο που τον μεταχειριζόμαστε μέχρι τώρα, οδηγείται στα βράχια, και αυτό το βλέπουμε όλο και περισσότερο στο θέμα της κλιματικής αλλαγής», υπογραμμίζει.

Αυτή η νέα επιχειρηματικότητα, όπως σπεύδει να συμπληρώσει, δεν μπορεί παρά να συνοδεύεται από μια διαφορετική προσέγγιση της πρωτογενούς παραγωγής: «Κομίζουμε ένα νέο μοντέλο οικονομίας που βασίζεται στην αναγεννητική γεωργία, η οποία αποτελεί μια ολιστική πρακτική διαχείρισης της γης, που επαναφέρει την υγεία στο έδαφος» εξηγεί, προτού αναπτύξει τις πέντε βασικές της αρχές:

«Ελαχιστοποίηση εδαφικών διαταραχών, φύτευση καλλιεργειών κάλυψης, ενσωμάτωση ζωικού κεφαλαίου, αύξηση της ποικιλιμορφίας του ωφέλιμου μικροβιώματος του εδάφους και διατήρηση ριζικών συστημάτων».

Με τον τρόπο αυτόν, συμπληρώνει ο Παύλος Βούλγαρης, γεωπόνος-βιοτεχνολόγος και υπεύθυνος Φαρμακευτικών και Αρωματικών Φυτών της Symbeeosis, αυξάνεται η οργανική ύλη του εδάφους και, συνεπώς, η ανθεκτικότητα των καλλιεργειών.

Το αποτέλεσμα είναι η αύξηση της βιοποικιλότητας, η συνεχής ανάπτυξη και εξέλιξη των ατόμων, των αγροκτημάτων και των κοινοτήτων για την υλοποίηση των έμφυτων δυνατοτήτων τους. «Με δύο λόγια, θέλουμε να συνδυάσουμε τη δημιουργικότητά μας μέσω της καινοτομίας με τους πόρους της φύσης, εργαζόμενοι μαζί της αντί να την εκμεταλλευόμαστε», αναφέρει.

Το ξηρό εκχύλισμα βοτάνων που κάνει τη διαφορά

Η Symbeeosis παράγει αυτήν τη στιγμή βιολογικό τσάι, βότανα και προϊόντα μελιού, τα οποία μπορεί να προμηθευτεί κανείς μέσω του e-shop της. Σύντομα, ωστόσο, αναμένεται να είναι διαθέσιμα και σε εξειδικευμένα καταστήματα βιολογικών προϊόντων, ενώ στον σχεδιασμό περιλαμβάνονται και οι εξαγωγές.

Η καινοτομία που εισάγει η εταιρεία, και το στοιχείο που ουσιαστικά τη διαφοροποιεί από τον ανταγωνισμό, είναι η προσθήκη δραστικού ξηρού εκχυλίσματος από το εκάστοτε αρωματικό φυτό στα προϊόντα της, κάτι που, πέρα από μεγαλύτερη ένταση στη γεύση, μεγιστοποιεί και τη βιολογική αξία του προϊόντος.

Στη σειρά των τσαγιών έχουν δημιουργηθεί έξι προϊόντα με βάση το τσάι του βουντού (σκέτο, συνδυασμός τριών ειδών, με λεβάντα, με τζίντζερ, με δίκταμο κ.ά.), ενώ άλλοι έξι κωδικοί απαρτίζουν την γκάμα των βοτάνων (χαμομήλι, μελισσόχορτο, λουίζα, μέντα τσουκνίδα, δίκταμο). Στην κατηγορία των προϊόντων μελιού, η Symbeeosis χρησιμοποιεί τρία είδη μελιού (πεύκο, θυμάρι, ρείκι), στα οποία προστίθενται εκχυλίσματα από κουρκουμά, τζίντζερ και πρόπολη.

Το αμέσως επόμενο διάστημα θα ξεκινήσει η παραγωγή των «βοτανικών ελιξηρίων». Πρόκειται, όπως αναφέρει η R&D Manager, Αργυρώ Βοντζαλίδου, για συμπληρώματα διατροφής με αιθέρια έλαια και εκχυλίσματα βοτάνων της ελληνικής φύσης, που θα αποτελέσουν την τέταρτη κατηγορία προϊόντων της Symbeeosis.

Εκτός από την καινοτόμο σύνθεσή τους, θα διακρίνονται και για την ευχρηστία τους, καθώς θα διατίθενται σε φακελάκια τα οποία ο καταναλωτής θα μπορεί απλά να ανακατέψει στο φαγητό ή στο ρόφημά του.

«Αυτό που θέλει να φέρει η Symbeeosis είναι η συμβίωση του πλανήτη με την κοινωνία, με τους ανθρώπους, με τον χώρο της εργασίας, αλλά και με μια νέα επιχειρηματικότητα»

Πέρα από τη βιολογική γεωργία

Υπό αυτή την έννοια, η αναγεννητική γεωργία σχετίζεται μεν άμεσα με τη βιολογική καλλιέργεια, παράλληλα όμως πηγαίνει ένα -μεγάλο- βήμα πέρα από αυτήν. «Εφαρμόζουμε πρωτόκολλα Organic Plus, κάτι παραπάνω δηλαδή από το βιολογικό. Όχι απλά δεν επιβαρύνουμε τα αγροκτήματα, αλλά επιστρέφουμε και δίνουμε προστιθέμενη αξία στην παραγωγή, τόσο στη μελισσοκομία όσο και στο κομμάτι των καλλιεργειών», επισημαίνει ο κ. Βούλγαρης.

Επί της ουσίας, λοιπόν, η Symbeeosis, όπως παραδέχεται ο κ. Κουτσιανάς, αποτελεί και για τους ίδιους τους δημιουργούς της μια καινούργια πρόκληση, αφού σηματοδοτεί τη βαθύτερη και στενότερη εμπλοκή τους με τον αγροτικό τομέα.

«Και με την Apivita είχαμε συνεργασίες με παραγωγούς, όμως, πέρα από κάποια μελίσσια, δεν ασχολούμασταν τόσο οι ίδιοι με την καλλιέργεια. Πλέον εμπλεκόμαστε πολύ πιο ενεργά», σημειώνει.

Η εταιρεία έχει παραχωρήσει 1.500 ιδιόκτητα μελισσοσμήνη με τις κυψέλες τους σε 12 νέους μελισσοκόμους, τους οποίους συνδράμει τόσο οικονομικά, όσο και συμβουλευτικά, για τις καλύτερες πρακτικές βιολογικής μελισσοκομίας. Τα 1.500 μελισσοσμήνη συνεισφέρουν στην επικονίαση, αφού επισκέπτονται καθημερινά τουλάχιστον 30 δισ. άνθη. Το προϊόν αγοράζεται από αυτούς σε τιμές αυξημένες κατά 10% σε σχέση με εκείνες της αγοράς. Παράλληλα, προμηθεύεται ποσότητες από βιολογικούς μελισσοκόμους της Ηπειρωτικής και Νησιωτικής Ελλάδας, επισημαίνει ο Ευάγγελος Φύτρος, γεωπόνος-μελισσοκόμος και Υπεύθυνος Μελισσοκομίας της Symbeeosis.

Την ίδια στιγμή συνεργάζεται με βιοκαλλιεργητές βοτάνων, ενώ από την περασμένη άνοιξη έχει ξεκινήσει τις δικές της καλλιέργειες, από τις οποίες αναμένει μέσα στην επόμενη διετία τις πρώτες συγκομιδές.

Το μεγάλο στοίχημα της Symbeeosis είναι η δημιουργία «καλλιεργητικών φωλιών», στις οποίες η παραγωγή αρωματικών φυτών θα συνυπάρχει με το μελισσοκομικό κεφάλαιο. «Όλα μας τα αγροκτήματα δηλαδή να έχουν και κυψέλες, οι οποίες είτε θα είναι σταθερές, είτε θα μετακινούνται, αναλόγως με την άνθιση. Το πώς ακριβώς θα εντάξουμε τους επικονιαστές στην παραγωγή, είναι κάτι πάνω στο οποίο δουλεύουμε σήμερα», εξηγεί ο κ. Βούλγαρης ενώ, όπως συμπληρώνει ο κ. Κουτσιανάς, σε αυτό το πλαίσιο η εταιρεία απευθύνει και ένα κάλεσμα προς τους αγρότες: «Δημιουργούμε πρότυπες επιχειρηματικές και αγροτικές κοινότητες και, όποιος το επιθυμεί, μπορεί να μας ακολουθήσει».

Όπως εξηγεί ο κ. Κουτσιανάς: «Γνωρίζουμε ότι όλες οι ιδέες που έχουν να κάνουν με την καινοτομία θέλουν τον χρόνο τους και επιμονή, δεδομένου ότι όλοι είμαστε ως ένα βαθμό δέσμιοι των περιοριστικών μας “πιστεύω”, ειδικά οι αγρότες μας, που έχουν να αντιμετωπίσουν τα μύρια όσα προβλήματα και ψάχνουν να δουν από κάπου φως».

Το «φως» της Symbeeosis το… αληθινό, όπως λέει χαριτολογώντας, «δεν είναι εύκολο να το ενσωματώσουν, κι αυτό αποτυπώνεται στις “δυσκολίες” που αντιμετωπίζουν καθημερινά οι γεωπόνοι μας που έρχονται σε επαφή μαζί τους. Τη λέξη τη βάζω σε εισαγωγικά, γιατί για μένα δεν πρόκειται στην πραγματικότητα για δυσκολίες, αλλά για παιδικές αρρώστιες, από τις οποίες πάντοτε περνάει μια καινούργια ιδέα στην προσπάθειά της να υλοποιηθεί».

Η δημιουργία των τοπικών «καλλιεργητικών φωλιών», όπου θα συνδυάζονται οι δραστηριότητες της παραγωγής αρωματικών φυτών και της μελισσοκομίας, αποτελεί μια από τις πτυχές της στρατηγικής που εφαρμόζει η Symbeeosis στον αγροτικό τομέα. Μια δεύτερη σχετίζεται με την επιλογή του γενετικού υλικού. «Ξεκινάμε με το γενότυπο, επιλέγουμε συγκεκριμένες σειρές φυτών και τις καλλιεργούμε σε περιοχές στις οποίες φύονται από μόνες τους, επομένως αποφεύγουμε φαινόμενα υβριδισμού, αλλά και τη σπατάλη πόρων σε εισροές», περιγράφει ο κ. Βούλγαρης.

Στην ευφυή γεωργία με gaiasense και Terra Spatium

Μια τρίτη παράμετρος αφορά τον συνδυασμό της βιολογικής καλλιέργειας με τις τεχνολογικές καινοτομίες που αφορούν την παραγωγή και, ειδικότερα, με την ευφυή γεωργία. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται η εφαρμογή του συστήματος gaiasense, μέσω του οποίου, σύμφωνα με τον κ. Βούλγαρη, γίνεται αποτύπωση όλων των μετρήσιμων φάσεων στο αγροτεμάχιο, παραμετροποίηση ανάλογα με το είδος παραγωγής και καταγραφή χειροκίνητων ή αυτοματοποιημένων μετρήσεων.

Το σύστημα έχει επίσης δυνατότητα σύνδεσης με άλλες εφαρμογές της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, ενώ εξασφαλίζει ποιοτικό πλεονέκτημα για εξαγωγές και προβολή των παραγόμενων αγροτικών προϊόντων, καθώς και εξοικονόμηση πόρων κι ενέργειας.

Στον τομέα της μελισσοκομίας, η εταιρεία χρησιμοποιεί τo Τerra Spatium, που ειδικεύεται στο κομμάτι της γεωπληροφορικής και λύσεων internet of things, προμηθεύοντας με συσκευές απομακρυσμένων μετρήσεων και δορυφορικών δεδομένων (MiBEEZ ζυγαριές), οι οποίες συλλέγουν περιβαλλοντικές παραμέτρους, βάρος και εσωτερικές συνθήκες περιβάλλοντος της κυψέλης, καθώς και τη συγκέντρωση μικροσωματιδίω στον αέρα. Στα πλαίσια της συνεργασίας αυτής εντάσσεται και η χρήση της τεχνολογίας block chain και έτσι «μπορούμε να παρακολουθήσουμε το ιστορικό του οδοιπορικού των μελισσοκομίων, δηλαδή καταγραφή των διαφορετικών τοποθεσιών, ειδών βλάστησης και περιβαλλοντικών συνθηκών, κάτω από τις οποίες αναπτύχθηκε το προϊόν μας», τονίζει ο κ. Φύτρος.

Στην ίδια λογική εντάσσεται και το «Big Data Grapes», το μεγαλύτερο από τα ερευνητικά προγράμματα που «τρέχει» η Symbeeosis, με προϋπολογισμό 4,5 εκατ. ευρώ. Το πρότζεκτ χρησιμοποιεί την επιστήμη των μεγάλων δεδομένων, με σκοπό τη βελτιοποίηση των αποδόσεων, σε επίπεδο όχι μόνο όγκου παραγωγής, αλλά και συγκεκριμένων δραστικών συστατικών, με τελικό αποτέλεσμα την παραγωγή προϊόντων υψηλής βιολογικής αξίας, αναλώνοντας τους ελάχιστους δυνατούς πόρους.

Το πρόγραμμα υλοποιείται σε συνεργασία με πέντε ακόμα εταιρείες και τέσσερις ερευνητικούς φορείς, μεταξύ αυτών το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και η εταιρεία Αgroknow μέσω της δικής της πλατφόρμας Foodakai.

Ολιστικό Πράσινο Μάρκετινγκ

Η διαφορετική προσέγγιση που ακολουθεί η Symbeeosis σε ολόκληρη την αλυσίδα παραγωγής και αξίας αποτυπώνεται και στο «Ολιστικό Πράσινο Μάρκετινγκ». Όπως εξηγεί ο κ. Κουτσιανάς, στα 4 «p» (price, place, product, promotion) προσθέτουμε μερικά ακόμα και φτάνουμε αισίως στα 12 «p» (people, planet, purpose, platforms, pollination, patience, passion, personal responsibility).

Ο κ. Κουτσιανάς παραδέχεται ότι όλα αυτά έχουν και κάποιο κόστος, το οποίο αντικατοπτρίζεται στην υψηλότερη τιμή αγοράς. Αυτό ωστόσο δεν είναι κάτι που τον ανησυχεί. «Για να παραχθεί ένα βιολογικό προϊόν, πόσω μάλλον ένα προϊόν βασισμένο στις αρχές της αναγεννητικής γεωργίας, τα κόστη είναι τεράστια. Επομένως και η τιμολογιακή πολιτική πρέπει να είναι διαφορετική. Εμείς όμως δεν το φοβόμαστε αυτό, άλλωστε το ζήσαμε ως ένα βαθμό και με την Apivita. Κατά τη γνώμη μου δεν υπάρχουν ακριβά και φτηνά προϊόντα, αυτό που μετράει είναι το value for money. Όταν έχεις στα χέρια σου ένα εξαιρετικό προϊόν, πρέπει να βρεις και να επικεντρωθείς στο κατάλληλο target group», τονίζει.

Τίποτα δεν πάει χαμένο

Η παραγωγή γίνεται στο ιδιόκτητο εργοστάσιο της Symbeeosis στο Μαρκόπουλο Αττικής, το οποίο εκτείνεται σε 1.000 τ.μ. Όπως μας εξηγεί ο διευθυντής Παραγωγής, Γιώργος Καφούρος, σε ό,τι αφορά το μέλι, η δυναμικότητα του εργοστασίου ανέρχεται αυτήν τη στιγμή σε 1,4 τόνους/ημέρα ή 250 τόνους/χρόνο και συσκευάζεται σε βαζάκια των 280 και 525 γραμμαρίων. «Ο τεχνολογικός εξοπλισμός επαρκεί για να επεξεργαστούμε ακόμα και 350 τόνους σε ετήσια βάση, ωστόσο, όπως γνωρίζετε, το βιολογικό μέλι που παράγεται στην Ελλάδα δεν ξεπερνά σήμερα τους 80 τόνους μέσα στο έτος», επισημαίνει.

Αντίθετα, στα αρωματικά φυτά υπάρχει μεγαλύτερη προσφορά πρώτης ύλης, εξ ου και η εταιρεία έχει στα πλάνα της την αύξηση της παραγωγής, εφόσον κριθεί αναγκαίο. Σε αυτό το πλαίσιο, αγοράστηκε πρόσφατα από την Ιαπωνία και μια υπερσύγχρονη μηχανή κοπής και επεξεργασίας των βοτάνων, η δυναμικότητα της οποίας φτάνει τις 3.600 πυραμίδες (σ.σ. αντικαθιστούν τα κλασσικά «φακελάκια») ανά ώρα. Το δε κλειστικό μηχάνημα μπορεί να παράγει 1.200 κονσέρβες (σ.σ. τα δοχεία όπου περιέχονται οι πυραμίδες) σε ωριαία βάση.

Φυσικά, η φιλοσοφία της βιωσιμότητας και της αειφόρου ανάπτυξης είναι πανταχού παρούσα σε ολόκληρη την παραγωγική διαδικασία. Ενδεικτικά, οι μεταλλικές συσκευασίες για το τσάι και τα βότανα είναι επαναχρησιμοποιούμενες και ανακυκλώσιμες. Το ίδιο ισχύει για τα γυάλινα βαζάκια και τα χάρτινα κουτιά του μελιού. Επιπλέον, σε όλους τους χώρους του εργοστασίου υπάρχουν ειδικά σημεία με πράσινες σακούλες όπου τοποθετείται οτιδήποτε μπορεί να κομποστοποιηθεί. Τέλος, υπάρχει πρόβλεψη για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάνελ, μέσω των οποίων θα καλυφθεί μέρος των ενεργειακών αναγκών.