Ο ρόλος του Leader στην ανάπτυξη της υπαίθρου

Με αφορμή τη συμπλήρωση 30 χρόνων του προγράμματος LEADER/CLLD μέσω των αναπτυξιακών εταιρειών, πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα τριήμερο εκδηλώσεων στην Αμφίκλεια Φθιώτιδας. Από κάθε γωνιά της χώρας αντιπροσωπείες των τοπικών δράσεων συμμετείχαν στις εκδηλώσεις του εορτασμού, παρουσιάζοντας η καθεμιά δράσεις, αποτελέσματα, αλλά και τα προβλήματα που συνάντησαν όλα αυτά τα χρόνια στην περιοχή τους.

Η πολύχρονη συνεργασία των αναπτυξιακών εταιρειών μεταξύ τους και οι ανταλλαγές απόψεων δημιούργησαν ένα δυναμικό πλέγμα που κατάφερε να εδραιωθεί σε όλη τη χώρα, ενισχύοντας τοπικές πρωτοβουλίες με αναπτυξιακό χαρακτήρα. Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν την προηγούμενη Παρασκευή, κορυφώθηκαν το Σάββατο και έκλεισαν την επόμενη μέρα, μετά από επίσκεψη σε τοπικές επιχειρήσεις, οι οποίες χρηματοδοτήθηκαν από το πρόγραμμα και παρουσιάζουν μία δυναμική προοπτική.

Το άνοιγμα των εκδηλώσεων έκανε ο Δημήτρης Παπαγιαννίδης, γενικός γραμματέας του ΥΠΑΑΤ. Όπως τόνισε, στον πυρήνα του αναπτυξιακού σχεδιασμού βρίσκονται η δημοκρατία και οι συμμετοχικές διαδικασίες. «Γνωρίζουμε τη σημασία που έχει το Leader ως μοχλός ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές. Αναδεικνύουμε τοπικές στρατηγικές για την ενθάρρυνση ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων σε όλους τους τομείς της κοινωνικής και οικονομικής ζωής της υπαίθρου».

Σύμφωνα με τον κ. Παπαγιαννίδη, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση σε συνέργειες που δημιουργούνται μέσα από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ. «Με το ολοκληρωμένο πρόγραμμα ανάπτυξης αγροτικού χώρου για τις ιδιαίτερες ορεινές περιοχές, ολοκληρώνουμε την κάλυψη της χώρας», συμπλήρωσε.

Από τα 75 εκατ. ευρώ στο ξεκίνημά του έφθασε στα 400 εκατ. σήμερα

Ο Μιχάλης Σκορδάς, πρόεδρος του Δικτύου των Αναπτυξιακών Εταιρειών, αναφέρθηκε στη διαδρομή του προγράμματος με τη συμπαράσταση των εταιρειών, αλλά περισσότερο με το ανθρώπινο δυναμικό που πίστεψαν στις δυνατότητές τους. Μίλησε για τις αδυναμίες στο ξεκίνημα της δράσης, από το 1991 μέχρι και σήμερα. Παρουσίασε τις θεματικές ενότητες χρονικά κάθε μία ξεχωριστά, έτσι όπως αυτές ολοκληρώθηκαν μέσα σε αυτό το διάστημα. Εστίασε στις ολοκληρωμένες τοπικές δράσεις, όπως αυτές εξελίχθηκαν μέσα από τα δίκτυα των αναπτυξιακών εταιρειών της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και άλλων φορέων που έδωσαν δυναμικά το «παρών» σε αυτή την προσπάθεια.

Το πρώτο Leader, όπως είπε, ξεκίνησε με 75 εκατ. ευρώ και έφτασε σήμερα στα 400 εκατ. ευρώ σε νομικές δεσμεύσεις. Από το 24% των αγροτικών περιοχών που κάλυπτε αρχικά το πρόγραμμα, σήμερα ξεπέρασε το 95% σε όλη τη χώρα. «Το Leader της χώρας μας αποτελεί διαχρονικά μία επιτυχημένη δράση σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ουσία των ομάδων τοπικής δράσης ήταν να ενισχύσουμε αυτές τις πολιτικές ανάπτυξης της υπαίθρου και θα πρέπει στο μέλλον να εντείνουμε την προσπάθεια, ώστε να την επανατοποθετήσουμε για μία άλλη προοπτική».

Τοπικά δίκτυα

Ένας από τους πρωτοπόρους των αναπτυξιακών εταιρειών ήταν και ο Γιώργος Αμανατίδης, γεωπόνος από την Αναπτυξιακή Κοζάνης. «Συμμετέχουμε σε ένα δυναμικό μοντέλο που έχει τη δυνατότητα να αλλάξει τον τόπο μας. Στόχος μας, όλα αυτά τα χρόνια ήταν να κάνουμε διάχυση της γνώσης, που παίρνουμε μέσω του δικτύου.

Αυτός εξάλλου ήταν και ο λόγος που δημιουργήσαμε το δίκτυο, ώστε να έχουμε μία αμφίδρομη πληροφόρηση μέσα από αυτή την κοινή προσπάθεια. Καταλάβαμε ότι η ανάπτυξη της υπαίθρου είναι μία διαδικασία τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης», ανέφερε. Ακόμη, μίλησε για την προσπάθεια εμψύχωσης των τοπικών κοινωνιών μέσα από τα δίκτυα, ώστε να πάρουν τις τύχες στα χέρια τους. «Καταφέραμε όλα αυτά τα χρόνια να κινητοποιήσουμε τους ανθρώπους και τους τοπικούς φορείς, γιατί αυτοί ζουν στην ελληνική ύπαιθρο και για αυτόν τον λόγο πήραμε με το μέρος μας σημαντικό ποσοστό της τοπικής κοινωνίας».

Χρηματοδοτικά εργαλεία

Με τη δική τους οπτική βλέπουν την εξέλιξη του προγράμματος μέλη της αυτοδιοίκησης, τα οποία έχουν εμπλακεί με τον θεσμικό τους ρόλο στη διοίκηση ή στη διαχείριση των αναπτυξιακών εταιρειών. Ο Κώστας Αποστολόπουλος, αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης Στερεάς Ελλάδας και πρώην στέλεχος της Φθιωτικής Αναπτυξιακής, κάνει λόγο για ένα σημαντικό εργαλείο στα χέρια των ανθρώπων της υπαίθρου.

«Με την ιδιότητα του προέδρου, μου δόθηκε η δυνατότητα να έρθω πιο κοντά σε δράσεις του προγράμματος Leader. Καταφέραμε με πολλές δυσκολίες να στηρίξουμε μικρές επιχειρήσεις σε όλους τους τομείς της αγροτικής δραστηριότητας. Παράλληλα, έβλεπα ότι το πρόγραμμα αποτελούσε ένα σημαντικό εργαλείο στα χέρια των ανθρώπων της υπαίθρου και τους έδινε πολλαπλές δυνατότητες για την παραμονή τους. Πιστεύω μέσα από το νέο κοινοτικό πλαίσιο να δοθούν περισσότερες χρηματοδοτικές δυνατότητες, ώστε με αυτόν τον τρόπο να ενισχυθούν οι δράσεις του δικτύου».

Για κοινό μέτωπο των αγροτικών περιοχών έκανε λόγο ο Θανάσης Ζεκεντές, δήμαρχος Λοκρών, με στόχο να ενισχυθούν αυτές, οι οποίες παρουσιάζουν φθίνουσα προοπτική. «Το ζητούμενο είναι να αποκτήσουμε την κουλτούρα της ισόρροπης ανάπτυξης και να ενισχύσουμε τα πιο αδύνατα κομμάτια της υπαίθρου, ώστε και αυτά να έχουν ευκαιρίες. Υπάρχουν περιοχές, οι οποίες έχουν συγκριτικά πλεονεκτήματα, αλλά δεν αντιμετωπίστηκαν ως ισότιμοι εταίροι. Θα πρέπει να ευαισθητοποιηθούμε όλοι και να δώσουμε ένα μήνυμα ότι δεν πρέπει να αισθανθούμε ότι στην ύπαιθρο μένουν οι αδικημένοι, αλλά να μάθουμε να διεκδικούμε και να κερδίζουμε περισσότερα».

Για μία δυναμική προοπτική που μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στα τοπικά δρώμενα μίλησε ο Παναγιώτης Ταγκαλής, δήμαρχος Δελφών. «Παρακολουθώ στενά τις δράσεις του προγράμματος Leader με την επαγγελματική μου ιδιότητα εδώ και πολλά χρόνια, όπως επίσης και τελευταία με αυτή την ιδιότητα του προέδρου της Αναπτυξιακής Φωκίδας, γνωρίζοντας από μέσα την αξία αυτής της δράσης.

Το θετικό στην εξέλιξη του Leader είναι ότι το σύνολο των ανθρώπων που εμπλέκονται συμφωνούν για τη δυναμική του και για αυτόν τον λόγο έχει αυτήν τη διαχρονικότητα. Μέσα από αυτό το σενάριο, θα πρέπει να μετεξελιχθεί ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής, με στόχο να δοθεί υπεραξία στον τόπο και στα προϊόντα που παράγονται».