Σκέψεις για κατάργηση του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ που μετατρέπει τους στάβλους σε… παλάτια

Μία πρώτης τάξεως ευκαιρία για μια ουσιαστική επανεξέταση του τρόπου φορολόγησης των γεωργικών και, κυρίως, των κτηνοτροφικών κτισμάτων συνιστά το «παράθυρο» που άφησε πρόσφατα ο υπουργός Οικονομικών για περαιτέρω μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% μέσα στο 2020.

Οι πληροφορίες από το κυβερνητικό στρατόπεδο αναφέρουν ότι, εφόσον τα δημοσιονομικά δεδομένα το επιτρέψουν, το οικονομικό επιτελείο σχεδιάζει να προχωρήσει σε στοχευμένες παρεμβάσεις στην κλίμακα και στους συντελεστές υπολογισμού του βασικού φόρου, καθώς και σε περικοπή, ενδεχομένως και πλήρη κατάργηση του συμπληρωματικού. Η συγκυρία, επομένως, φαντάζει ευνοϊκή για μια αναθεώρηση του σημερινού στρεβλού, όπως παραδέχονται και αρμόδια κυβερνητικά στελέχη, φορολογικού συστήματος που φτάνει να αντιμετωπίζει παραγωγικά ακίνητα, όπως οι στάβλοι, περίπου ως… παλάτια και τους ιδιοκτήτες τους ως… εύπορους εισοδηματίες.

Πλασματικές αξίες

Όπως είναι γνωστό, βάσει του νόμου 4223/2013, τα κτηνοτροφικά και αγροτικά κτίσματα απαλλάσσονται από τον βασικό ΕΝΦΙΑ, καθώς ο συντελεστής φορολόγησής τους ορίζεται στο μηδέν. Ωστόσο, η αντικειμενική αξία τους λαμβάνεται κανονικά υπόψη και προσμετράται για τον συμπληρωματικό φόρο, ο οποίος υπολογίζεται σύμφωνα με τα κλιμάκια και τους συντελεστές του Πίνακα 1.

Για τον υπολογισμό, δε, της φορολογητέας αξίας με αντικειμενικά κριτήρια στα εν λόγω ακίνητα (γεωργικά και κτηνοτροφικά κτήρια-αποθήκες), οι τιμές εκκίνησης ελάχιστου κόστους οικοδομής ορίζονται στα 200 ευρώ/τ.μ. Το αποτέλεσμα είναι η αντικειμενική τους αξία να εκτοξεύεται πάνω από τα 250.000 ευρώ, που είναι το όριο για την επιβολή του συμπληρωματικού φόρου.

Για παράδειγμα, για τον σταβλισμό 400 προβάτων, συμπεριλαμβανομένων των βοηθητικών και αποθηκευτικών χώρων, απαιτείται ένα συγκρότημα τουλάχιστον 1.500 τ.μ., κάτι που σημαίνει ότι, με την προαναφερθείσα τιμή εκκίνησης, η αντικειμενική του αξία προσδιορίζεται στα 300.000 ευρώ και εντάσσεται στο δεύτερο κλιμάκιο, πληρώνοντας συμπληρωματικό φόρο με συντελεστή 0,15%.

Σε άλλο παράδειγμα, αιγοπροβατοτρόφος με εγκατάσταση 1.500 ζώων, για τα οποία απαιτούνται 4.000 τ.μ., «βλέπει» σήμερα την αντικειμενική αξία της μονάδας του να αποτιμάται στα 750.000 ευρώ, με αποτέλεσμα να εντάσσεται στο έκτο κλιμάκιο και να πληρώνει συμπληρωματικό φόρο με συντελεστή 0,90%.

Τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα για τους αγελαδοτρόφους, τους χοιροτρόφους και τους πτηνοτρόφους, η φύση της δραστηριότητας των οποίων δημιουργεί την ανάγκη για στεγασμένους χώρους με ακόμα μεγαλύτερο εμβαδό. Αν, δε, ο παραγωγός έχει στην κατοχή του και κάποια αστικά ακίνητα, ακόμα και σχετικά μικρής αξίας, ο «λογαριασμός» ανεβαίνει σε δυσθεώρητα ύψη. Κάπως έτσι, πτηνοτρόφος, που μαζί με τη σύζυγό του διαχειρίζονται την εκμετάλλευση, καταλήγει να πληρώνει ΕΝΦΙΑ 12.000 ευρώ, ενώ, σε γενικές γραμμές, ποσά της τάξης των 6.000 ευρώ έως και 10.000 ευρώ δεν είναι σπάνια στα εκκαθαριστικά των επαγγελματιών του κλάδου.

Χάνονται ρυθμίσεις χρεών

Πέρα από την άμεση φορολογική επιβάρυνση, όμως, οι πλασματικές αξίες βάσει των οποίων υπολογίζεται ο ΕΝΦΙΑ των αγροκτηνοτροφικών κτισμάτων προκαλούν και μια σειρά από… παράπλευρες απώλειες. Έτσι, το γεγονός ότι οι παραγωγοί, βάσει της περιουσιακής τους κατάστασης, εμφανίζονται ως… κροίσοι έχει ως αποτέλεσμα να αποκλείονται από ρυθμίσεις χρεών ή να υποχρεούνται σε όρους πολύ χειρότερους από αυτούς που υπαγορεύει η πραγματική οικονομική τους κατάσταση. Αντίστοιχα, η αντιμετώπιση που έχουν από τις τράπεζες, όταν ζητούν τη διευθέτηση κάποιου δανείου, είναι τουλάχιστον επιφυλακτική, αν όχι εχθρική.

Βάσει των παραπάνω, οι εκπρόσωποι των κτηνοτρόφων έχουν ζητήσει σε πρώτη φάση τη μείωση της τιμής βάσει της οποίας υπολογίζεται η αντικειμενική αξία των γεωργικών και κτηνοτροφικών κτηρίων σε πιο ρεαλιστικά επίπεδα. Για παράδειγμα, ο Σύνδεσμος Ελλήνων Κτηνοτρόφων (ΣΕΚ) έχει προτείνει η τιμή να αναπροσαρμοστεί στα 50 ευρώ/τ.μ. (αντί για τα σημερινά 200 ευρώ/τ.μ.), νούμερο που βρίσκεται πολύ πιο κοντά στο πραγματικό κόστος κατασκευής π.χ. ενός σύγχρονου στάβλου θερμοκηπιακού τύπου. Εξίσου ευπρόσδεκτη, φυσικά, θα ήταν και η μείωση και, ακόμα περισσότερο, η κατάργηση του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ, κάτι που φαίνεται να εξετάζει σοβαρά το υπουργείο Οικονομικών, έχοντας μάλιστα τη σύμφωνη γνώμη των δανειστών, οι οποίοι, ούτως ή άλλως, θεωρούν τον εν λόγω φόρο παράλογο.

Αρκεί βέβαια να… βγαίνουν τα νούμερα. Σύμφωνα με τον κ. Σταϊκούρα, οι οριστικές αποφάσεις για τον ΕΝΦΙΑ θα ληφθούν τον Μάιο, οπότε και θα έχει ολοκληρωθεί η άσκηση της αναπροσαρμογής και επέκτασης των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων σε όλη τη χώρα και, άρα, θα υπάρχει και μια πιο καθαρή εικόνα για τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο.

Kλιμάκια ΕΝΦΙΑ – συμπληρωματικός φόρος

Ποσοστό φόρων και εισφορών ως προς το ΑΕΠ (%)