των Μαρίας Αμπατζή, Αντώνη Ανδρονικάκη, Γιώργου Ρούστα, Γιάννη Σάρρου
Ανθεκτικότητα επιδεικνύει το βαμβάκι, που παρά την πτωτική τάση της τιμής και τα προβλήματα που σχετίζονται με το υψηλό κόστος άρδευσης, σποράς λόγω πετρελαίου και άλλων εφοδίων, φαίνεται ότι δεν υποχωρεί σημαντικά ως προς τις εκτάσεις.
Μπορεί να υπάρχουν εκτιμήσεις για ποσοστά μείωσης, που σε ορισμένες περιοχές ενδέχεται να ξεπεράσουν το 10% ιδιαίτερα στη Θεσσαλία, ωστόσο σε αρκετές περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας και Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης υπάρχει η αίσθηση ότι όχι μόνο δεν θα υποχωρήσει, αλλά μπορεί να πάρει και μια μικρή αύξηση σε σύγκριση με πέρσι. Αυτό αναμένεται να γίνει, κυρίως, σε ξηρικά εδάφη που είχαν κρατηθεί για ηλίανθο. Όσον αφορά τις σπορές, οι βροχές των τελευταίων ημερών στη Βόρεια Ελλάδα πήγαν πίσω τη διαδικασία, ενώ στη Θεσσαλία οι σπορές βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη.
Την εικόνα αυτή, που τεκμηριώνεται από το ρεπορτάζ της «ΥΧ» σε μεγάλες παραγωγικές περιοχές, επιβεβαιώνει και μέσω της εξέλιξης των πωλήσεων σπόρων ο πρόεδρος του ΣΕΠΥ, Θανάσης Τσούτσας, ο οποίος προέβη στην εκτίμηση ότι το βαμβάκι θα αντέξει: «Οι σπορές καθυστέρησαν λόγω καιρικών συνθηκών και θα μπουν σε πλήρη εξέλιξη την επόμενη εβδομάδα.
Ως προς την πρόθεση σποράς, το βαμβάκι φαίνεται ότι θα αντέξει και αν υπάρξει μείωση στρεμμάτων, θα είναι σαφώς μικρότερη σε σύγκριση με τα ποσοστά που αναμένονταν πριν από μερικές εβδομάδες. Η εκτίμηση είναι ότι το βαμβάκι θα χάσει μεσοσταθμικά ένα ποσοστό εκτάσεων της τάξης του 8%-10%. Μεγάλο μέρος αυτού θα πάει στα σιτηρά, ωστόσο, το βαμβάκι θα κερδίσει εκτάσεις πρωτίστως από τον ηλίανθο και δευτερευόντως από το καλαμπόκι».
Κράτησε τις εκτάσεις του στη Θράκη
Διακυμάνσεις στον καιρό, που συνδυάζει τον ήλιο με τη βροχή και το χαλάζι, όπως και τις προθέσεις, καταγράφονται στη Θράκη στο ξεκίνημα της σποράς του βαμβακιού, που διατηρεί ωστόσο τον πρωταγωνιστικό του χαρακτήρα. Στη Ροδόπη, οι βροχές ήταν λιγότερες, όπως αναφέρει ο Νίκος Κυριαζής, που δραστηριοποιείται στην περιοχή Νέου Σιδηροχωρίου, γνωστή για το βαμβάκι. «Λόγω καιρού, τα χωράφια είναι έτοιμα για σπορά, γιατί δεν μας έκανε πολλές βροχές και έδωσε το περιθώριο να δουλέψουμε καλά τους πρώτους μήνες του έτους, τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο. Βέβαια, το γεγονός ότι δεν έριξε τα απαραίτητα χιλιοστά βροχής είναι αρνητικό».
Όπως αναφέρει, η σπορά ξεκίνησε δειλά – δειλά σε ξηρικά χωράφια και, ταυτόχρονα, ετοιμάζουν τα ποτιστικά. «Είμαστε στο τελικό στάδιο της προετοιμασίας, ρίχνουμε λίπασμα, ραντίζουμε και σπέρνουμε». Αυτή η εβδομάδα είναι κρίσιμη για το βαμβάκι, καθώς ο καιρός θα καθορίσει τις κινήσεις των καλλιεργητών. Ο κ. Κυριαζής παρατηρεί ότι σπάρθηκαν περισσότερα σιτηρά από πέρυσι, αντικαθιστώντας τον ηλίανθο, αλλά εκτιμά ότι το βαμβάκι θα κρατήσει τις εκτάσεις του.
H καλή τιμή στα σιτηρά την περσινή σεζόν και τα μειωμένα καλλιεργητικά έξοδα συγκριτικά με τη βαμβακοκαλλιέργεια δείχνουν τον δρόμο μείωσης των στρεμμάτων στην Ξάνθη. Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Τοπείρου, Κώστας Δαλάτσης, σημειώνει ότι ο καιρός βάζει φρένο μέχρι στιγμής στη σπορά. «Λόγω των βροχοπτώσεων δεν ξεκίνησε η σπορά. Με το που θα σταματήσουν, θα χρειαστεί ένα πενθήμερο για να μπούμε σε ελαφριά χωράφια».
Η εκτίμησή του είναι ότι τα στρέμματα θα είναι μειωμένα και θα αντικατασταθούν από σιτηρά και σε ορισμένες περιπτώσεις από ηλίανθο. «Ακόμη και τον Δεκέμβρη, που η σπορά του σιταριού έχει ολοκληρωθεί, υπήρχαν συνάδελφοι που άλλαξαν γνώμη και έσπειραν σιτάρι. Πέρυσι, είχαν καλύτερη τιμή το καλαμπόκι και τα σιτηρά. Σε συνδυασμό με τα μειωμένα καλλιεργητικά έξοδα, προτιμήθηκαν. Βέβαια, ακούμε ότι φέτος οι τιμές του σιταριού θα είναι χαμηλότερες», καταλήγει.
Οριακή η μείωση στην Κ. Μακεδονία
Ανθεκτικότητα στην καλλιέργεια εντοπίζουν για φέτος όσοι δραστηριοποιούνται στην καλλιέργεια βάμβακος, αγρότες, γεωπόνοι και στελέχη της αγοράς εφοδίων.
Ο πρόεδρος της Αγροτικής Εταιρικής Σύμπραξης Θεσσαλονίκης, Χρήστος Τσιχήτας, προέβη στην εκτίμηση ότι η μείωση των καλλιεργούμενων στρεμμάτων στο βαμβάκι στη Θεσσαλονίκη θα είναι οριακή: «Τα μηνύματα που έχουμε για την ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης είναι ότι θα είμαστε φέτος περίπου στα ίδια με πέρσι από άποψη εκτάσεων, ίσως με μια ανεπαίσθητη μείωση.
Τα δεδομένα που υπάρχουν είναι ότι σε κάποιες περιοχές το βαμβάκι θα κερδίσει τόσο από το ρύζι όσο και από τον ηλίανθο. Ωστόσο, τα κερδισμένα στρέμματα από τον ηλίανθο δεν κάνουν κάποια ιδιαίτερη διαφορά στην Κεντρική Μακεδονία. Εκεί που θα αποτελέσουν καθοριστικό παράγοντα είναι στη Θράκη, όπου υπάρχουν πολλά στρέμματα με ηλίανθο. Αυτό που μπορούμε, πάντως, να σημειώσουμε τόσο για το βαμβάκι όσο και για τα υπόλοιπα προϊόντα είναι ότι το κόστος παραγωγής απομειώνεται με πολύ πιο αργούς ρυθμούς συγκριτικά με τη μείωση των τιμών στα εφόδια, γεγονός που θα αποβεί αρνητικό για τον παραγωγό. Υπάρχει μια ελπίδα ότι οι τιμές από τα εκκοκκιστήρια θα διαμορφωθούν σε αξιοπρεπή επίπεδα, γύρω στα 70 λεπτά».
Παρόμοια άποψη εξέφρασε ο γεωπόνος και υπεύθυνος σπόρων Βορείου Ελλάδος της ADAMA, Σάββας Ενεπέκογλου: «Αυτήν τη στιγμή, δεν φαίνεται ότι το τελικό αποτέλεσμα θα είναι εις βάρος της καλλιέργειας. Υπάρχει μεγάλη απογοήτευση για τον ηλίανθο, όπου δεν υπάρχουν συμβόλαια.
Πολλά στρέμματα σε κάποιες περιοχές, όπως οι Σέρρες και το Κιλκίς, ξερικά χωράφια, θα γίνουν βαμβάκια αντί ηλίανθου. Ακόμα περισσότερο στην Ορεστιάδα, όπου τουλάχιστον τα μισά ξερικά αλλά και κάποια ποτιστικά θα πάνε στο βαμβάκι. Συμπερασματικά, δεν φαίνεται ξεκάθαρη μείωση στη Βόρεια Ελλάδα για το βαμβάκι, αλλά θα μπορούμε να είμαστε κατηγορηματικοί σε περίπου δύο εβδομάδες».
Το στέλεχος της EURAGRO, Ευαγγελία Χριστοδούλου, εκτιμά ότι θα υπάρξει μια μείωση της τάξης του 10% στις καλλιεργούμενες εκτάσεις του κάμπου των Γιαννιτσών Πέλλας: «Σε περιοχές όπου η άρδευση γίνεται με ηλεκτρικό ρεύμα, η μείωση μπορεί να ξεπεράσει το 10%, αλλά και στις υπόλοιπες περιοχές η εκτίμησή μας είναι ότι μεσοσταθμικά θα υπάρχει μια μείωση της καλλιέργειας γύρω στο 10%».
Αγωνιούν για την τιμή οι Θεσσαλοί
Σε εξέλιξη βρίσκονται οι σπορές βάμβακος στον θεσσαλικό κάμπο, με τα καλλιεργούμενα στρέμματα να υπολογίζονται μειωμένα σε σχέση με πέρυσι από 10% έως 20%, ανάλογα με την περιοχή.
Στην επαρχία Φαρσάλων, οι σπορές βρίσκονται στο 60% με 70%, πέριξ των περιοχών της Λάρισας στο 30%, ενώ μόλις προ ημερών ξεκίνησαν οι σπορές στα παρακάλια. Αφορμή στάθηκε ο βροχερός καιρός, ο οποίος δεν επέτρεψε στους αγρότες την είσοδό τους στα χωράφια.
Όσον αφορά τα μειωμένα στρέμματα, φαίνεται ότι το βαμβάκι έχασε έδαφος, με τους παραγωγούς να στρέφονται κυρίως σε σιτάρι – καλαμπόκι και λιγότεροι στην ντομάτα. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συνεταιρισμού Cotton – Φάρσαλα, Αποστόλη Παπακωνσταντίνου, «υπάρχει γενικότερα ένας προβληματισμός στους αγρότες για τις χαμηλές τιμές των προϊόντων. Ιδιαίτερα στο βαμβάκι, η τρέχουσα χρηματιστηριακή τιμή των 60 λεπτών δεν γεννά υψηλές προσδοκίες. Όπως φαίνεται, θα αργήσουν πολύ να ξεκινήσουν οι προπωλήσεις.
Αν και αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο στη διάθεση των παραγωγών, οι δύο προηγούμενες χρονιές ήταν… περίεργες. Το σωστό είναι να υπολογίζει κάποιος το κόστος παραγωγής και να προσπαθήσει να το καλύψει με τις προπωλήσεις και στην περίοδο της συγκομιδής, ανάλογα με την πορεία του βαμβακιού, να επιδιώξει να βγάλει το όποιο κέρδος.
Ελπίζουμε ότι φέτος τα εκκοκκιστήρια θα στηρίξουν στην πράξη το προϊόν. Την ίδια ώρα, το κόστος παραγωγής παραμένει αυξημένο. Πολύ ελαφρά μείωση καταγράφεται στις ακριβές τιμές των λιπασμάτων και στο πετρέλαιο (από 2,20 ευρώ υποχώρησε στο 1,80). Σίγουρα η αντιστοιχία προσφερόμενης εμπορικής τιμής και έξοδα παραγωγής είναι αποθαρρυντική για τους βαμβακοπαραγωγούς. Και φέτος ο Συνεταιρισμός Cotton – Φάρσαλα θα συνάψει συμβόλαια με τα εκκοκκιστήρια Μάρκου και Καραγιώργου και για τη σποροπαραγωγή με τον Σπύρου».
Στροφή στα σιτηρά από τους παραγωγούς της Στερεάς
Λίγο πριν από την έναρξη της σποράς του βαμβακιού στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, μειωμένες σε σύγκριση με άλλες χρονιές δείχνουν να είναι οι εκτάσεις στην ευρύτερη περιφέρεια. Τα χωράφια, όπως εκτιμούν οι αγρότες της περιοχής, είναι καταπράσινα, κάτι που δείχνει ότι ένα μεγάλο ποσοστό έχει καλυφθεί με χειμερινά σιτηρά.
Ο Κώστας Γεωργίου από την Κάτω Τιθορέα κάνει λόγο για μια μείωση στο βαμβάκι πάνω από 15%. «Οι τιμές των σιτηρών επηρέασαν σημαντικά τους παραγωγούς και για τον λόγο αυτόν στράφηκαν προς αυτή την κατεύθυνση. Επίσης, η αστάθεια των τιμών του βαμβακιού, έτσι όπως διαμορφώθηκαν όλο αυτό το διάστημα, δεν μας έδωσε περιθώρια να προετοιμάσουμε τα χωράφια μας για τις ανοιξιάτικες σπορές».
Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η δήλωση του Χρήστου Πετροπούλου, προέδρου του συνεταιρισμού «Συναγρός» από την περιοχή της Θεσσαλιώτιδας. Υποστηρίζει ότι η μείωση των καλλιεργούμενων εκτάσεων με βαμβάκι στην περιοχή του θα κυμανθεί πάνω από το 15%.
«Τα σιτηρά για αυτή την περίοδο έχουν επικρατήσει στον κάμπο μας. Θέλουμε να κρατήσουμε τις καλλιεργούμενες εκτάσεις του βαμβακιού, αλλά τα περιθώρια που έχουμε είναι ελάχιστα. Από τη μία πλευρά, το υψηλό κόστος παραγωγής και, από την άλλη, το θέμα των τιμών του βαμβακιού δεν πείθουν σε μεγάλο ποσοστό τους παραγωγούς, ώστε να κρατήσουν τουλάχιστον αυτά που σπέρναμε μέχρι σήμερα».
Προβληματισμό, επίσης, για την περιοχή του εκφράζει και ο Θοδωρής Χριστοδούλου, γεωπόνος από τον Ορχομενό. Ο ίδιος δείχνει περισσότερο συγκρατημένος και κάνει λόγο για μικρές μειώσεις, διότι «η περιοχή παραδοσιακά καλλιεργεί το βαμβάκι και ένα μεγάλο ποσοστό των παραγωγών έχει προσαρμόσει τον μηχανολογικό του εξοπλισμό για αυτή την παραγωγή».
