Τα περισσότερα από τα θολά, μέχρι πρόσφατα, σημεία γύρω από τα φορολογικά ευεργετήματα των οργανωμένων σε συνεργατικά σχήματα αγροτών, καθώς και αυτών που βρίσκονται σε σχέση συμβολαιακής γεωργίας με τους αγοραστές των προϊόντων τους (εμπόρους, μεταποιητές κ.λπ.) έρχεται να αποσαφηνίσει η Κοινή Υπουργική Απόφαση, που δημοσιεύθηκε το περασμένο Σάββατο 17 Δεκεμβρίου.
Η ΚΥΑ, ουσιαστικά, συμπληρώνει και τροποποιεί διατάξεις του ν. 4935/2022 και, μεταξύ άλλων, δίνει διευκρινίσεις για τους δικαιούχους της μείωσης 30% ή 50% στον φόρο εισοδήματος, στους οποίους δεν ανήκουν οι αλιείς, ενώ εκτός του πεδίου εφαρμογής των μέτρων μένουν και τα αγροτικά φωτοβολταϊκά έως 500 KW. Αντίθετα, διευκρινίζεται ότι δικαιούχοι των φοροαπαλλαγών είναι οι κτηνοτρόφοι που καλλιεργούν μηδική, σιτηρά, δημητριακά κ.λπ. για ιδιοχρησιμοποίηση ως ζωοτροφή, δίχως την απαίτηση να παρουσιάσουν για αυτά κάποια σύμβαση συμβολαιακής, κάτι που φάνταζε εύλογο εξαρχής, αλλά έπρεπε να αποσαφηνιστεί και επισήμως.
Επιπλέον, ξεκαθαρίζεται ότι οι συμβάσεις που υποβάλλονται από τους παραγωγούς αφορούν κατηγορίες «όμοιων ή παρεμφερών» προϊόντων, κάποιες από τις οποίες παρατίθενται ενδεικτικά. Παράλληλα, δίνεται δυνατότητα τροποποίησης ή και λύσης της υποβληθείσας σύμβασης (σε περίπτωση που για οποιονδήποτε λόγο αυτή δεν τηρηθεί), κάτι που μπορεί να γίνει μέχρι τον Ιανουάριο του επόμενου έτους από τη σύναψή της.
Επίσης, αποσαφηνίζεται ότι η πώληση των προϊόντων για τα οποία έχει συναφθεί η σύμβαση στο επόμενο έτος της παραγωγής τους δεν στερεί από τον παραγωγό την απαλλαγή του φόρου, η οποία θα υπολογίζεται στο φορολογικό έτος εντός του οποίου εκδίδονται τα σχετικά παραστατικά.
Με τη βοήθεια των λογιστριών, φοροτεχνικών, Φωτεινής Μακρή και Κατερίνας Κουσουνή, σταχυολογούμε τα βασικά σημεία των νέων διατάξεων.
Ποιοι δικαιούνται την έκπτωση 50%
Δικαιούχοι του κινήτρου της απαλλαγής κατά ποσοστό 50% επί του φόρου εισοδήματος από την άσκηση αγροτικής επιχειρηματικής δραστηριότητας είναι οι επαγγελματίες (κατά κύριο επάγγελμα) αγρότες εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων (ΜΑΑΕ) του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κατά την 31/12 του έτους για το οποίο χορηγείται η απαλλαγή.
Τα πρόσωπα αυτά παράγουν αγροτικά προϊόντα, όπως αυτά περιγράφονται στην περ. ζ της παρ. 1 του άρθρου 2 του ν. 3874/2010*** (Α’ 151), με εξαίρεση τα προϊόντα αλιείας (θαλάσσιας αλιείας, σπογγαλιείας, οστρακαλιείας, αλιείας εσωτερικών υδάτων). Στην κατηγορία των αγροτικών προϊόντων εμπίπτουν επίσης και αυτά που προέρχονται από το πρώτο στάδιο επεξεργασίας ή μεταποίησης αυτών, καθώς και κάθε άλλο προϊόν που προέρχεται από την αγροτική εν γένει δραστηριότητα.
Υπενθυμίζεται εδώ ότι ως επαγγελματίας αγρότης χαρακτηρίζεται το ενήλικο φυσικό πρόσωπο που είναι εγγεγραμμένο στο ΜΑΑΕ και πληροί σωρευτικά τις εξής προϋποθέσεις:
1. Είναι κάτοχος αγροτικής εκμετάλλευσης.
2. Ασχολείται κατά τουλάχιστον 30% του συνολικού ετήσιου χρόνου εργασίας του με αγροτική δραστηριότητα στην εκμετάλλευσή του.
3. Από το συνολικό του εισόδημα, το 50% τουλάχιστον είναι αγροτικό.
4. Είναι ασφαλισμένος ο ίδιος και η αγροτική του εκμετάλλευση, όπου απαιτείται, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
5. Τηρεί λογιστικά βιβλία, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
Για να έχουν τη μείωση φόρου 50% οι επαγγελματίες αγρότες θα πρέπει:
✱ Είτε να είναι μέλη νομικών προσώπων και ενώσεων προσώπων εγγεγραμμένων στο Εθνικό Μητρώο Αγροτικών Συνεταιρισμών και άλλων συλλογικών φορέων του άρθρου 22 του ν. 4673/2020 (Α’ 52) και να προμηθεύουν αυτό με το 75% τουλάχιστον των όμοιων ή παρεμφερών προϊόντων παραγωγής τους.
✱ Είτε να πωλούν στο πλαίσιο της συμβολαιακής γεωργίας το 75% τουλάχιστον της συνολικής αγροτικής παραγωγής τους. Απαιτείται η σύναψη τουλάχιστον μίας (1) σύμβασης συμβολαιακής γεωργίας, σύμφωνα με το άρθρο 16 του ν. 4935/2022 ανά προϊόν ή παρεμφερή προϊόντα, με την οποία ο παραγωγός δεσμεύεται για την πώληση ποσοτήτων ίσων με το 75% τουλάχιστον των όμοιων ή παρεμφερών προϊόντων παραγωγής του.
Όπως αναφέρεται στην τελευταία απόφαση, «η πώληση προϊόντων μέσω συμβολαιακής γεωργίας στο επόμενο της παραγωγής τους έτος δεν εμποδίζει την εφαρμογή του ευεργετήματος του παρόντος άρθρου. Η απαλλαγή του φόρου υπολογίζεται στο φορολογικό έτος εντός του οποίου εκδίδεται το παραστατικό ή τα παραστατικά πωλήσεων των προϊόντων σύμφωνα με τη νομοθεσία για τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα . Επιπλέον, «η απαλλαγή του φόρου […] δεν παρέχεται για το εισόδημα από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα που προκύπτει από τη διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) έως 500 KW». Η μείωση του 50% εφαρμόζεται για τα κέρδη που προκύπτουν από το φορολογικό έτος 2022 και εφεξής.
Στο 30% η απαλλαγή για μη κατ’ επάγγελμα
Δικαιούχοι της απαλλαγής κατά 30% του φόρου είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή οντότητες που παράγουν ένα από τα αγροτικά προϊόντα, όπως προαναφέρθηκαν, εφόσον πωλούν στο πλαίσιο συμβολαιακής γεωργίας το 40% τουλάχιστον της συνολικής ποσότητας όμοιων ή παρεμφερών προϊόντων παραγωγής του. Απαιτείται η σύναψη τουλάχιστον μίας σχετικής σύμβασης συμβολαιακής, ενώ η μείωση φόρου παρέχεται για έως εννέα χρόνια, ξεκινώντας από το επόμενο έτος εντός του οποίου συνάπτεται η σύμβαση. Το συνολικό φορολογικό όφελος για τα έτη εφαρμογής του κινήτρου, ωστόσο, μπορεί να υπερβαίνει τα 125.000 ευρώ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η απαλλαγή σε ποσοστό 30% του φόρου αφορά και μη επαγγελματίες αγρότες, ενώ ισχύει και για παραγωγούς-μέλη αναγκαστικών αγροτικών συνεταιρισμών (όπως, για παράδειγμα, ο Συνεταιρισμός Μαστιχοπαραγωγών Χίου). Και σε αυτή την περίπτωση, η πώληση των προϊόντων της συμβολαιακής μπορεί να γίνεται και στο επόμενο έτος της παραγωγής τους, ενώ εξαιρείται το αγροτικό εισόδημα από ΑΠΕ έως 500 ΚW.
Η απαλλαγή σε ποσοστό 30% του φόρου εφαρμόζεται για συμβάσεις συμβολαιακής που συνάπτονται μετά τις 26/5/2022 και το όριο της εννιαετίας αρχίζει να μετράει από το επόμενο φορολογικό έτος της ημερομηνίας σύνταξης της σύμβασης (π.χ. για συμβάσεις που υπογράφηκαν τον φετινό Σεπτέμβριο από το 2023).
Επιχειρήσεις κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, οι οποίες, εκτός από ζωικό κεφάλαιο, καλλιεργούν και μηδική, δημητριακά, σιτηρά και καλαμπόκι, προκειμένου να τα χρησιμοποιήσουν ως ζωοτροφές, δεν υποχρεούνται σε σύναψη συμβάσεων συμβολαιακής για αυτά προκειμένου να έχουν την έκπτωση του 50% ή του 30%.
Οι κατηγορίες προϊόντωνΓια την εφαρμογή της απαλλαγής κατά 30% ή κατά 50%, παρεμφερή θεωρούνται τα προϊόντα που ανήκουν στην ίδια κατηγορία, όπως ενδεικτικά: ✱ φρούτα ✱ γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα ✱ σιτηρά/δημητριακά ✱ λαχανικά συμπεριλαμβανομένων των βολβών (πατάτες, κρεμμύδια κ.λπ.) και των μανιταριών ✱ καρποί ✱ λάδια και φυτικά λίπη ✱ μέλι και γλυκαντικές ουσίες ✱ κρέας και πουλερικά, συμπεριλαμβανομένων των λοιπών προϊόντων σφαγείων και των αβγών των πτηνών ✱ τσάι, μπαχαρικά και βότανα ✱ προϊόντα δασοκομίας και υλοτομίας ✱ όσπρια ✱ βαμβάκι |
Οι προθεσμίες για τροποποίηση ή λύση της σύμβασης
Η εφαρμογή για τη συμβολαιακή γεωργία έχει ήδη τεθεί σε λειτουργία και είναι προσβάσιμη από την ηλεκτρονική διεύθυνση myAADE//Εφαρμογές//Επιχειρήσεις//myBusinessSupport. Ειδικά για την ποσότητα των προϊόντων, αυτή δηλώνεται στην εφαρμογή ανά προϊόν της σύμβασης και όχι ανά αγροτεμάχιο.
Για τη χορήγηση της μείωσης φόρου κατά 50%, τα δεδομένα των συμβάσεων (ποσότητα, τιμή κ.λπ.), που αφορούν πωλήσεις προϊόντων εντός του έτους 2022, υποβάλλονται μέχρι και τις 28/2/2023 και επιβεβαιώνονται ή απορρίπτονται από τους αγοραστές μέχρι και τις 31/3/2023.
Στις ίδιες ημερομηνίες υποβάλλονται και επιβεβαιώνονται, αντίστοιχα, και τα δεδομένα των συμβάσεων που συνάφθηκαν από 26/5/2022 (έναρξη ισχύος του ν.4935/2022) και έως 31/12/2022, από παραγωγούς για τη χορήγηση της μείωσης φόρου εισοδήματος κατά 30% από το επόμενο φορολογικό έτος.
Στα συμφωνητικά πρέπει να αναφέρονται κατ’ ελάχιστον τα εξής στοιχεία:
α) Το ονοματεπώνυμο και το πατρώνυμο ή η επωνυμία, κατά περίπτωση, και ο ΑΦΜ των συμβαλλομένων.
β) Το είδος των προϊόντων.
γ) Η έκταση των αγροτεμαχίων, όπου παράγονται τα προϊόντα της περ. β, όπως δηλώνονται στην Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης (δήλωση ΟΣΔΕ) του οικείου έτους. Εάν πρόκειται για κτηνοτροφική εκμετάλλευση, αντί της έκτασης, αναγράφεται ο αριθμός του ζωικού κεφαλαίου από το οποίο παράγονται τα προϊόντα της περ. β.
δ) Η ποσότητα των προϊόντων.
ε) Η χρονική διάρκεια του συμφωνητικού, η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη του έτους.
στ) Η τιμή των προϊόντων.
ζ) Ο χρόνος παράδοσης.
Τα συμφωνητικά συντάσσονται πριν από την έναρξη της παράδοσης των προϊόντων και τα παραπάνω στοιχεία υποβάλλονται από τον παραγωγό στην ΑΑΔΕ μέχρι και την τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα από τη σύνταξη των συμφωνητικών.
Τροποποίηση των στοιχείων λόγω σφάλματος ή λόγω τροποποίησης του συμφωνητικού μπορεί να γίνει μέχρι την τελευταία μέρα του Ιανουαρίου του επόμενου έτους από τη σύνταξη του συμφωνητικού. Μέχρι την ίδια ημερομηνία, μπορεί να δηλωθεί τυχόν λύση της σύμβασης.
Τέλος, ο αγοραστής μπορεί να επιβεβαιώσει ή να απορρίψει τα στοιχεία έως και το τέλος Φεβρουαρίου του επόμενου έτους. Σε περίπτωση που η προθεσμία αυτή παρέλθει άπρακτη, θεωρείται ότι ο αγοραστής επιβεβαιώνει τα στοιχεία που υπέβαλε ο παραγωγός.
