Σούπερ μάρκετ: Οι 10 μεγαλύτερες αλυσίδες συγκεντρώνουν το 92% του συνολικού τζίρου

Aδυσώπητη εξελίχθηκε το 2024 – και συνεχίζεται και φέτος – η «μάχη του ραφιού», με τους 10 μεγαλύτερους από τους 43 εναπομείναντες παίκτες της οργανωμένης λιανικής να συγκεντρώνουν το μερίδιο του λέοντος του συνολικού τζίρου και των καθαρών κερδών, συγκεκριμένα το 91,81% του συνόλου των πωλήσεων.

Κύριο χαρακτηριστικό της αγοράς είναι επίσης η συνεχιζόμενη τάση συγκέντρωσης, με αναμενόμενες εξαγορές επί το πλείστον κάποιων εκ των 33 μικρότερων από τους δέκα μεγαλύτερους.

Στην εν λόγω λίστα δεν περιλαμβάνεται, όπως προαναφέρεται η αλυσίδα Lidl, η οποία ωστόσο σύμφωνα με πληροφορίες καταγράφει τζίρο που υπερβαίνει τα 2 δισεκατ. ευρώ, άρα ο συνολικός τζίρος της οργανωμένης λιανικής στη χώρα μας υπερβαίνει τα 15 δισεκατ. ευρώ.

Τις υψηλότερες πωλήσεις στον κλάδο και ταυτόχρονα τη μεγαλύτερη αύξησή τους σε αξία σημείωσε η εταιρεία Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης, ο τζίρος της οποίας διαμορφώθηκε στα 4,651 δισ. ευρώ, αυξημένος κατά 336,21 εκατ. ευρώ ή κατά 7,79% σε σχέση με το 2023. Στη δεύτερη θέση βρέθηκε η Άλφα Βήτα Βασιλόπουλος, με ετήσιες πωλήσεις 1,936 δισεκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 1,75% συγκριτικά με το 2023. Στην τρίτη θέση βρέθηκε η Μετρό με αύξηση πωλήσεων 2% και ετήσιο κύκλο εργασιών 1,621 δισ. ευρώ. Ακολούθησαν η Δ. Μασούτης με άνοδο πωλήσεων κατά 5,94%, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 1,140 δισ. ευρώ έναντι 1,076 δισεκατ. ευρώ το 2023, η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός με άνοδο της τάξης του 10,78% και τζίρο 777,721 εκατ. ευρώ εκατ. ευρώ, η Πέντε ΑΕ με μείωση 3,99% και τζίρο 514,285 εκατ. ευρώ, ενώ τη δεκάδα έκλεισαν οι Market In (418,612 εκατ. ευρώ), Bazaar (248,378 εκατ. ευρώ) και Χαλκιαδάκης (239,798 εκατ. ευρώ).
Τόσο η Χαλκιαδάκης, πάντως, όσο και η The Mart ανήκουν στον Όμιλο Σκλαβενίτη, ο οποίος συνολικά μαζί και με άλλες δραστηριότητες κατέγραψε το 2024 ενοποιημένο τζίρο 5,560 δισεκατ. ευρώ έναντι 5,157 δισεκατ. ευρώ του 2023 (αύξηση 7,81%).

Σημειωτέον, επίσης, ότι από το σύνολο των 43 εταιρειών της λίστας, μείωση τζίρου κατέγραψαν το 2024 οι 16, ενώ οι υπόλοιπες 27 κινήθηκαν ανοδικά και από τις δέκα μεγαλύτερες μείωση γνώρισαν μόνο οι δυο – συγκεκριμένα η ΑΒ Βασιλόπουλος και η Πέντε Α.Ε. – με τις υπόλοιπες οκτώ να καταγράφουν στον αντίποδα νέα άνοδο.

Πίεση στα κέρδη

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει, εξάλλου, η «ακτινογραφία» της κερδοφορίας των εν λόγω εταιρειών, καθώς μόλις οι 15 εξ αυτών κατέγραψαν άνοδο των προ φόρων κερδών τους και οι 28 έκλεισαν την περσινή χρήση με μειωμένα κέρδη έναντι του 2023. Το σύνολο των προ φόρων κερδών των 43 εταιρειών ανήλθε σε  215,201 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 6,66% σε σύγκριση με τα 230,552 εκατ. του 2023, ενώ οι δέκα μεγαλύτερες συγκεντρώνουν τα 180,628 από τα εν λόγω 215,201 εκατ. των προ φόρων κερδών, με (συνολική) μείωση κατά 6,25% έναντι των 192,669 της προηγούμενης χρονιάς.

Το καθαρό περιθώριο κέρδους μειώθηκε από 1,68% το 2023 σε 1,51% το 2024, σχεδόν μία μονάδα χαμηλότερα από το υψηλό των τελευταίων ετών 2,22% του 2021, ενώ ο δείκτης μερικών αποτελεσμάτων εκμετάλλευσης EBIT το 2024 πρακτικά παρουσίασε μείωση από 3,70% το 2023 σε 3,21% το 2024 με τα λειτουργικά κέρδη να μειώνονται από 463,41 εκατ. ευρώ σε 421,31 εκατ. ευρώ. Ο δείκτης αντανακλά τη μεγαλύτερη αύξηση των λειτουργικών δαπανών κατά 6,84%, συγκριτικά με την μικρότερη αύξηση του κόστους πωληθέντων κατά 4,07% των πωλήσεων κατά 4,38%.

Τα μικτά αποτελέσματα εκμετάλλευσης των εταιρειών του δείγματος εμφάνισαν πάντως αύξηση για μια ακόμη χρονιά, γεγονός που αντανακλά σε μεγάλο βαθμό την αύξηση των πωλήσεων, ανερχόμενα σε 3,15 δισεκατ. ευρώ (αύξηση 161,26 εκατ. ευρώ ή 5,39%).

Εύλογα η απόδοση ιδίων κεφαλαίων έχει μειωθεί στις περισσότερες εταιρείες, διότι οι περισσότερες ενίσχυσαν τα ίδια κεφάλαιά τους, οπότε νομοτελειακά έπεσε η απόδοση ως δείκτης και οι περισσότερες έχουν αυξήσεις τις συνολικές τους δαπάνες, λόγω της αύξησης του κόστους ενέργειας, της αύξησης ενίοτε των ενοικίων και της αύξησης των μισθών. Συγκεκριμένα, οι 43 αλυσίδες του δείγματος το 2024 εμφάνισαν συνολικό λειτουργικό κόστος 3,08 δισεκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 6,84% συγκριτικά με το 2023. Το ποσό αυτό αναλογεί στο 23,61% των πωλήσεών τους, έναντι 23,07% το προηγούμενο έτος και κινείται σε υψηλά επίπεδα για τον κλάδο, αλλά συνηθισμένα τα τελευταία χρόνια. Από το σύνολο των 43 εταιρειών του δείγματος, οι 36 εμφάνισαν αύξηση των λειτουργικών τους εξόδων και μόνο οι επτά μείωση.

Μάχη μεριδίων μέσω εξαγορών

Τα επόμενα χρόνια, όπως επισημαίνεται στην εν λόγω έρευνα,  οι εταιρείες θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν την πρόκληση της αποδοτικότητας μέσω της καλύτερης διαχείρισης κόστους, λειτουργικού κόστους, κόστους δανεισμού και κόστους αποθεμάτων και το 2024 περνάει στην ιστορία ως μια καλή χρονιά για τον κλάδο από χρηματοοικονομική άποψη, καθώς παρά τα διάφορα προβλήματα, με κυριότερα τα αυξημένα λειτουργικά-μισθολογικά κόστη και τις πληθωριστικές πιέσεις, η οργανική ανάπτυξη και η λελογισμένη διαχείριση οδήγησαν σε ένα θετικό και επαρκές «bottom line» τον κλάδο και σε επαρκή κερδοφορία.

Σύμφωνα, δε, με κύκλους της αγοράς, ο τζίρος αναμένεται να συνεχίσει να «μαζεύεται» τα επόμενα χρόνια προς τα πάνω, με τις δέκα μεγαλύτερες εταιρείες/Ομίλους να προσπαθούν να μεγαλώσουν μέσω εξαγορών από τη «δεξαμενή» των 33 μικρότερων, όπως γίνεται ήδη επί μακρό χρονικό διάστημα, με κύρια εξαίρεση την τρέχουσα εξαγορά της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός από την αλυσίδα Μασούτης, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί στις αρχές του 2026 και εκ των πραγμάτων θα την ανεβάσει ψηλότερα από την τέταρτη θέση μεταξύ των δέκα μεγαλύτερων αλυσίδων σούπερ μάρκετ που κατέχει σήμερα.