Με την ντομάτα να κρατάει τα σκήπτρα των καλοκαιρινών-φθινοπωρινών θερμοκηπιακών φυτεύσεων στο σύνολο της Κρήτης, αλλά με επιμέρους διαφοροποιήσεις, όπως στο Τυμπάκι, που την έχει υπερκεράσει η πιπεριά, οι καλλιεργητές στο νησί βρίσκονται επί ποδός για την ολοκλήρωση των φυτεύσεων.
Την ίδια στιγμή, οι παραγωγοί έρχονται αντιμέτωποι με έναν νέο, «εισαγόμενο» εχθρό της καλλιέργειας. Πρόκειται για την καστανή ρυτίδωση, η οποία χτυπάει κυρίως την ντομάτα, αλλά και την πιπεριά. Οι παραγωγοί της έχουν αποδώσει, όπως λένε, χαρακτηριστικά… κορωνοϊού, αφού δεν υπάρχει μέσο αντιμετώπισης ή πρόληψης, πέρα από την υγιεινή και την απολύμανση των μέσων συγκέντρωσης και μεταφοράς.
Κρατάει τις εκτάσεις της η Ιεράπετρα
Στην Ιεράπετρα, όπου οι φυτεύσεις ξεκίνησαν τέλη Αυγούστου και συνεχίζονται μέχρι τώρα, «παρά την αρνητική συγκυρία πέρσι τον Μάρτιο, τα θερμοκήπια κρατούν τα στρέμματά τους και τις αναλογίες τους ως είχαν», τονίζει ο Νίκος Δασκαλάκης, διευθυντής της ΕΑΣ. Στα θερμοκήπια της περιοχής εξακολουθεί να κυριαρχεί η ντομάτα και ακολουθεί η πιπεριά κέρατο, που είναι και εξαγώγιμη. Σημειώνει, μάλιστα, ότι «παρόλο που καμία πιπεριά δεν πήγε καλά πέρσι, με εξαίρεση την ποικιλία Φλωρίνης, τα στρέμματά τους παρέμειναν σταθερά».
Όσον αφορά την ποσοστιαία κατανομή των φυτεύσεων στην Ιεράπετρα, σύμφωνα με τον ίδιο, λίγο πάνω από 40% είναι ντομάτα, 28% πιπεριές όλων των ποικιλιών, 20%-21% αγγούρι και το υπόλοιπο μελιτζάνα και κολοκύθι, σε ελάχιστο ποσοστό.
«Οι παραγωγοί αποφασίζουν με γνώμονα αυτό που γνωρίζουν να καλλιεργούν. Δεν είναι σε θέση να έχουν εικόνα της γενικής κατάστασης και αυτό είναι ένα σοβαρό πρόβλημα που υπάρχει». Ήδη, οι πρώτες μικρές παραγωγές συγκεντρώνονται, ενώ οι μεγαλύτερες ποσότητες αναμένονται προς το τέλος Νοέμβρη-πρώτες μέρες του Δεκέμβρη.
Στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν αυτήν τη σεζόν οι παραγωγοί, εξαιτίας των προβλημάτων που αντιμετώπισαν με την κατάρρευση κυριολεκτικά της διάθεσης προϊόντων την προηγούμενη άνοιξη κατά τη διάρκεια της επέλασης της πανδημίας, αναφέρθηκε ο αντιπρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού «Ανατολή», Μανώλης Καπαράκης.
Όπως είπε χαρακτηριστικά, «θα δυσκολευτούν οι αγρότες, δεδομένου ότι δεν εισέπραξαν τα αναμενόμενα την περίοδο της μεγάλης παραγωγής την προηγούμενη σεζόν. Αυτό σημαίνει ότι δύσκολα θα καλλιεργήσουν φέτος. Υπήρξε μια τεράστια ανωμαλία στην αγορά λόγω του κλεισίματος και, στη συνέχεια, της υπολειτουργίας ξενοδοχείων και των χώρων μαζικής εστίασης. Το κατά πόσο θα επανέλθει η αγορά με την οικιακή κατανάλωση είναι κάτι που μένει να δούμε τη νέα περίοδο της συγκομιδής όταν μπει σε μεγαλύτερες ταχύτητες».
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Παραγωγών Κηπευτικών Κουντούρας, Γιώργος Χαλκιάς, ανέφερε ότι φέτος θα βγουν νωρίτερα μεγαλύτερες ποσότητες κρητικών προϊόντων στην αγορά. Λόγω της πολύ κακής περσινής συγκυρίας που σημειώθηκε όταν κοβόταν το 40%-50% της παραγωγής, κάποιοι παραγωγοί φέτος φύτεψαν ένα μέρος των στρεμμάτων τους νωρίτερα, για να βγάλουν νωρίτερα κάποια χρήματα.
Επίσης, διακρίνεται, όπως είπε, μια περιορισμένη μετατόπιση των φυτεύσεων σε εξαγώγιμες ποικιλίες πιπεριάς, ενώ μεταξύ των ποικιλιών στις ντομάτες αυξήθηκε ελαφρώς το βελανίδι. Σύμφωνα με τον ίδιο, η ντομάτα –με όλες τις ποικιλίες της– παραμένει κυρίαρχη σε ποσοστό 70%, ενώ «παρατηρείται μια γενίκευση της προσπάθειας των παραγωγών να βάλουν κι άλλα είδη για να αντισταθμίσουν τις χαμηλές τιμές της ντομάτας, σε περιόδους που πέφτουν πολλές στην αγορά».
«Πήρε κεφάλι» η πιπεριά στο Τυμπάκι
Άλλο ένα 10% των στρεμμάτων αφαίρεσε φέτος από την πρώιμη ντομάτα η πιπεριά στο Τυμπάκι, συνεχίζοντας την αυξητική πορεία που διαγράφει τα τελευταία τρία χρόνια, μετά την «επέλαση» της Tuta. Όπως αναφέρει ο γεωπόνος, Αντώνης Μπριλλάκης, στα φυτά που προμηθεύονται οι καλλιεργητές κυριαρχεί η πιπεριά -κυρίως ουγγαρέζικη και Φλωρίνης-, με ποσοστό 60%. Ακολουθεί η ντομάτα, όλων των ειδών, με 25% το πολύ σε όλη τη διάρκεια των φυτεύσεων, από Αύγουστο μέχρι και Οκτώβριο, και το άλλο 25% είναι αγγούρι και μελιτζάνα.
«Μέχρι πριν από δύο χρόνια ήταν πάνω από 1.000 στρέμματα οι πρώιμες φυτεύσεις Αυγούστου και πλέον δεν είναι πάνω από 500. Η πιπεριά, αυτήν τη στιγμή, έχει πολλαπλάσια στρέμματα από την ντομάτα. Ωστόσο, έχω την αίσθηση ότι η ντομάτα είναι μειωμένη και στις φυτεύσεις Σεπτεμβρίου και θα είναι και στις φυτεύσεις του Οκτωβρίου, και αυτό όχι λόγω της Tuta, αλλά του μεγάλου κόστους που έχει η καλλιέργεια τον Οκτώβρη, γιατί έρχεται χειμώνας, έχει μεγάλες απαιτήσεις στη θρέψη και τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει αυτό που ίσχυε παλαιότερα, για έναν μήνα γύρω από το Πάσχα η ντομάτα να έχει πολύ καλή διάθεση και τιμές. Πλέον αυτό δεν κρατάει περισσότερο από δέκα ημέρες. Το πλεονέκτημα της πιπεριάς είναι ότι παρέχει μεγαλύτερη ασφάλεια απορρόφησης γιατί εξάγεται, και όταν εξάγεται αυτή που μένει για την εγχώρια αγορά είναι λίγη και πληρώνεται καλά».
 Προβληματίζει η καστανή ρυτίδωσηΔεν έλειψαν και φέτος μέχρι τώρα οι ιώσεις και κυρίως νέοι εχθροί, όπως σημείωσε χαρακτηριστικά ο Νίκος Δασκαλάκης. Σύμφωνα με τον ίδιο, «η νέα ίωση έχει οδηγήσει παραγωγούς σε εκριζώσεις και επαναφυτεύσεις, με ό,τι αυτό σημαίνει για το κόστος για τον παραγωγό. Δεν αντιμετωπίζεται, ούτε προλαμβάνεται. Θα έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας, φαίνεται ότι είναι ο “κορωνοϊός” της καλλιέργειας και η όποια πρόληψη συνδέεται καθαρά με τις συνθήκες υγιεινής». Αντίστοιχα, ο αντιπρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού «Ανατολή», Μανώλης Καπαράκης, τόνισε, μιλώντας στην «ΥΧ»: «Η ίωση της καστανής ρυτίδωσης είναι μια ασθένεια “εισαγόμενη”, που προσβάλλει πρωτίστως την ντομάτα και δευτερευόντως την πιπεριά. Είναι ιός ενός-ενάμιση χρόνου. Όπως ο κορωνοϊός, έχει μεγάλη μεταδοτικότητα και ανθεκτικότητα. Μας προβληματίζει γιατί μεταδίδεται πολύ εύκολα και, όταν μιλάμε για παγκοσμιοποιημένη αγορά, τα προϊόντα που κυκλοφορούν είναι εύκολο να μεταφέρουν τον ιό. Μόνο πρόληψη υπάρχει. Οι επιστήμονες το προσομοιάζουν με τον κορωνοϊό. Μέχρι τώρα οι ειδικοί δίνουν τρεις βασικές συμβουλές: Καθαρά χέρια, καθαρά παπούτσια, με χρήση υφασμάτινου πάτου που μουσκεύεται συνέχεια με διάλυμα χλωρίνης, και καθαρά-απολυμασμένα μέσα μεταφοράς των προϊόντων. Αν τηρούνται αυτά τα τρία είμαστε προστατευμένοι, σύμφωνα με τους ειδικούς, κατά 95%». |
Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: www.elvimek.com
