Σταθερές οι τιμές στο κριθάρι για βύνη, κόβει η ανομβρία από τις αποδόσεις

ypaithros.gr

19.05.2021, 18:56

των Γιάννη Τσατσάκη, Αντώνη Ανδρονικάκη

Ως ένα πρώτο βήμα για την επιστροφή στην κανονικότητα, μετά την αναταραχή που προκάλεσε πέρυσι η πανδημική κρίση τόσο στις ζυθοποιίες όσο και στους συνεργαζόμενους με αυτές καλλιεργητές βυνοποιήσιμου κριθαριού, ευελπιστούν παράγοντες του κλάδου ότι θα λειτουργήσει η φετινή σεζόν.

Καθώς απέχουμε περίπου τρεις εβδομάδες από την έναρξη του αλωνισμού, όλα δείχνουν ότι φαινόμενα, όπως οι φήμες περί μονομερούς τροποποίησης των συμβάσεων, που την περσινή χρονιά δοκίμασαν τις σχέσεις παραγωγών-εμπόρων-βιομηχανιών, δύσκολα θα επαναληφθούν.

Άλλωστε, το σκηνικό φέτος διαφέρει αρκετά: Tα στρέμματα που σπάρθηκαν μέσω της συμβολαιακής είναι λιγότερα, οι αποδόσεις, ένεκα του καιρού, προδιαγράφονται μειωμένες, ενώ με το άνοιγμα της εστίασης και την εκκίνηση του τουρισμού, η αγορά μπύρας προσδοκά να καλύψει μέρος έστω από το έδαφος που έχασε τους προηγούμενους μήνες.

Πολλές οι καιρικές «εκπλήξεις»

Στο παραγωγικό σκέλος, η παρατεταμένη ανομβρία και ορισμένες ζημιές από τους πρόσφατους παγετούς προμηνύουν μείωση των συγκομιζόμενων ποσοτήτων, αν και γεωπόνοι και παραγωγοί θεωρούν ότι υπάρχουν ακόμα περιθώρια αντιστροφής της κατάστασης.

O υπεύθυνος του προγράμματος συμβολαιακής καλλιέργειας της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας, **Βασίλης Κωτούλας**.

«Αυτήν τη στιγμή, είναι δύσκολο να προβλέψουμε τι ποσότητες θα παραλάβουμε, καθώς αυτό εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες που θα επικρατήσουν το αμέσως επόμενο διάστημα», δηλώνει στην «ΥΧ» ο υπεύθυνος του προγράμματος συμβολαιακής καλλιέργειας της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας, Βασίλης Κωτούλας.

«Η φετινή χρονιά έκρυβε πολλές καιρικές εκπλήξεις. Ο χειμώνας που διανύσαμε ήταν αρκετά δύσκολος, δεδομένου ότι υπήρχαν πολύ συχνές ακραίες μεταβολές της θερμοκρασίας. Αυτό ήταν που επηρέασε την ανάπτυξη των φυτών, ιδίως στις πρώιμες καλλιέργειες», προσθέτει ο ίδιος.

Για την καλλιεργητική περίοδο 2020-2021, η Αθηναϊκή Ζυθοποιία συνεργάστηκε με περισσότερους από 2.000 παραγωγούς που καλλιεργούν περίπου 130.000 στρέμματα. Οι εκτάσεις είναι μειωμένες σε σχέση με τα περίπου 150.000 στρέμματα που καλλιεργήθηκαν για λογαριασμό της εταιρείας πέρυσι και εντοπίζονται, όπως και τα προηγούμενα χρόνια, κυρίως στη Μακεδονία, στη Θράκη και στη Θεσσαλία. Συμμετέχουν, επίσης, καλλιεργητές από τη Στερεά Ελλάδα, αλλά και από την Πελοπόννησο, όπου έχει επεκταθεί το πρόγραμμα συμβολαιακής τα τελευταία χρόνια.

Σύμφωνα με τον κ. Κωτούλα, οι τιμές στις φετινές συμβάσεις παραμένουν σταθερές σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές και αυτό, όπως υπογραμμίζει, «αποτελεί μια στρατηγική απόφαση της εταιρείας παρά τις επιπτώσεις από την πανδημία στην αγορά της μπύρας». Συμπληρώνει, δε, ότι φέτος προβλέπεται αυξημένο πλαφόν (σ.σ. οι ποσότητες της προσδοκώμενης παραγωγής ανά στρέμμα, οι οποίες απορροφώνται με την τιμή του συμβολαίου, με τις υπόλοιπες να πληρώνονται στην τιμή που έχει το κτηνοτροφικό κριθάρι στην αγορά) χωρίς να αποκαλύπτει πάντως το ύψος του.

Ανεβασμένες οι εξαγωγές βύνης

Ο ίδιος σημειώνει ότι και πέρυσι, παρά την πτώση της τάξης του 30% που παρουσίασε η αγορά της μπύρας, η Αθηναϊκή Ζυθοποιία «παρέμεινε πιστή στις δεσμεύσεις της, απορροφώντας το σύνολο των συμφωνημένων ποσοτήτων κριθαριού». Αυτό, βέβαια, την έφερε αναπόφευκτα αντιμέτωπη με σημαντικά αυξημένες πλεονάζουσες ποσότητες βύνης.

Με σκοπό να αποφευχθούν σκέψεις για συρρίκνωση του προγράμματος, η εταιρεία εντατικοποίησε τις προσπάθειες για αύξηση των εξαγωγών βύνης. «Το αποτέλεσμα είναι ότι μέσα στο 2021 θα εξαχθούν 17.000 τόνοι βύνης στις αγορές της Ιταλίας, της Αλβανίας και της Βουλγαρίας. Είμαστε πολύ χαρούμενοι γι’ αυτό, καθώς το εγχείρημα των εξαγωγών ήταν δύσκολο, με την πανδημία να έχει επηρεάσει συνολικά την παγκόσμια αγορά. Παράλληλα, αποτελεί για εμάς απόδειξη της υψηλής ποιότητας του βυνοποιήσιμου κριθαριού που παράγεται μέσω του προγράμματος συμβολαιακής καλλιέργειας», σχολιάζει.

Σε επίπεδο ποικιλιών, όπως δηλώνει ο κ. Κωτούλας, συνεχίζουν να καλλιεργούνται οι Grace, Traveler, Fortuna και Ζhana, ωστόσο, φέτος έκανε το ντεμπούτο της σε εμπορική κλίμακα και σε 4.000 στρέμματα περίπου η Fatima ως αποτέλεσμα της πολύ θετικής αξιολόγησης, που έλαβε μετά τον διετή πειραματισμό σε συνεργασία με το εργαστήριο Γεωργίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών.

«Η ποικιλία βρίσκεται ακόμη στο στάδιο της σποροπαραγωγής και τα επόμενα χρόνια αναμένεται σημαντική αύξηση των εκτάσεων που καταλαμβάνει», σημειώνει ο υπεύθυνος του προγράμματος συμβολαιακής της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας.

Τράβηξε κόσμο το κτηνοτροφικό

Στοιχείο που, επίσης, αξίζει να σημειωθεί είναι η άνοδος των τιμών του κτηνοτροφικού κριθαριού στο κλείσιμο της περσινής χρονιάς, κάτι που φαίνεται ότι επηρέασε τις αποφάσεις αρκετών παραγωγών σε ό,τι έχει να κάνει με το συμβολαιακό.

«Πέρυσι ακόμα κι εμείς στο εμπόριο δεν είχαμε προβλέψει ότι στο τέλος της σεζόν θα μέναμε χωρίς ποσότητες και θα ανέβαινε τόσο η τιμή», δηλώνει στην «ΥΧ» μεσίτης από τις Σέρρες που επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία του, συμπληρώνοντας ότι ρόλο έπαιξαν οι μειωμένες εισαγωγές κριθαριού από τη Βουλγαρία.

Ο ίδιος εκτιμά ότι «με τα μέχρι στιγμής δεδομένα και, ιδίως, την απουσία βροχής εδώ και περίπου έναν μήνα, είναι σοβαρό το ενδεχόμενο οι αποδόσεις να είναι μειωμένες».

Ερωτηθείς εάν πέρυσι δεν παραλήφθηκαν όλες οι ποσότητες συμβολαιακού κριθαριού, όπως υποστήριξαν ορισμένοι παραγωγοί, απαντά ότι «στην περιοχή όπου συγκεντρώνουμε εμείς αυτό δεν συνέβη, ωστόσο, δεν αποκλείω να συνέβη αλλού».

Σχολιάζει, πάντως, ότι «υπάρχουν παραγωγοί που βάζουν περισσότερα στρέμματα από τα συμφωνηθέντα ή ανεβάζουν τις παραδοτέες ποσότητες εις βάρος της ποιότητας, κάνοντας αναμείξεις. Επομένως, τα εργοστάσια σε αυτή την περίπτωση δεν θα πάρουν όλα τα κιλά». Σύμφωνα με τον Σερραίο μεσίτη, τα δεδομένα για την αγορά μπύρας δείχνουν φέτος ευνοϊκά, ωστόσο «οι ζυθοποιίες έχουν και απόθεμα προϊόντος στις αποθήκες από πέρσι».

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Γρεβενών, Χρυσόστομο Παυλίδη, η διαφοροποίηση στις εκτάσεις βυνοποιήσιμου κριθαριού δεν είναι πολύ μεγάλη σε σχέση με πέρυσι. Σημειώνει, πάντως, ότι στην ευρύτερη περιοχή «υπάρχουν χωράφια, κυρίως σε πιο πεδινές περιοχές, τα οποία δείχνουν ταλαιπωρημένα από τον παγετό».

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της ΕΑΣ Θεσσαλονίκης, Χρήστος Τσιχήτας, παραδέχεται ότι «η περσινή χρονιά έδωσε προοπτική στο κριθάρι». Όσον αφορά το βυνοποιήσιμο, σημειώνει ότι «τα πράγματα δείχνουν απαισιόδοξα λόγω της ανομβρίας. Τα στάχυα έχουν φτάσει στο γάλα και έχουν ανάγκη από βροχές. Έχουμε, όμως, ακόμα δρόμο μέχρι τα αλώνια, οπότε μπορεί να αλλάξει η εικόνα».

Τα lockdown κατάπιαν το 25% της ελληνικής αγοράς μπύρας

Ένα ποσοστό που ενδεχομένως να αγγίζει και το 25% της εγχώριας αγοράς μπύρας «εξαφάνισε» η πανδημία, καθώς οι αυξημένες πωλήσεις στο οργανωμένο λιανεμπόριο δεν κατόρθωσαν να αντισταθμίσουν τις απώλειες από την εστίαση.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ελληνικής Ένωσης Ζυθοποιών (ΕΕΖ), Σοφοκλή Παναγιώτου, προ κορωνοϊού η κατανάλωση μοιραζόταν χονδρικά κατά 65% στο κανάλι HORECA και κατά 35% στη λιανική, ενώ το σύνολο της παραγωγής ήταν περίπου 3,8 εκατ. εκατόλιτρα. «Ειδικά κατά το πρώτο εξάμηνο του 2020, που συνέπεσε με το πρώτο lockdown, αυτό το 65% ουσιαστικά χάθηκε εντελώς», δηλώνει στην «ΥΧ». «Υπήρξε, βέβαια, μια μετατόπιση της κατανάλωσης προς το ράφι και είναι γεγονός ότι κάποιες κάβες κατάφεραν να λειτουργήσουν ικανοποιητικά στη διάρκεια των περιοριστικών μέτρων, αξιοποιώντας και τη δυναμική του ηλεκτρονικού εμπορίου», παραδέχεται δίχως ωστόσο αυτό να λειτουργεί εξισορροπητικά.

Βαρύ πλήγμα για τους «νέους»

Σε επίπεδο όγκου, ο ίδιος υπολογίζει μεσοσταθμικά την πτώση των πωλήσεων για το σύνολο του 2020 από 20% έως 25%. «Το ποσοστό, φυσικά, διαφέρει από εταιρεία σε εταιρεία. Υπάρχουν ζυθοποιίες, οι οποίες κατάφεραν να συγκρατήσουν τις απώλειές τους κοντά στο 10%, ακόμα και παρακάτω. Ταυτόχρονα, όμως, υπήρχαν και επιχειρήσεις οι οποίες είτε βασίζονταν σχεδόν αποκλειστικά στο βαρέλι είτε δεν είχαν πρόσβαση στη λιανική. Για αυτές ο τζίρος σχεδόν εκμηδενίστηκε», εξηγεί ο κ. Παναγιώτου, συμπληρώνοντας ότι σε αυτή την κατηγορία εμπίπτουν και αρκετές σχετικά νέες μικροζυθοποιίες (start ups, όπως λέει ο ίδιος χαρακτηριστικά) που εμφανίστηκαν στην αγορά πολύ πρόσφατα.

Την ίδια στιγμή, με δεδομένο ότι η υγειονομική κρίση ήταν παγκόσμια, βγήκε από το κάδρο και η εναλλακτική των εξαγωγών. «Στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, είχαμε την επιλογή να ενισχύσουμε την εξωστρέφειά μας. Τώρα, από τη στιγμή που η εστίαση ήταν κλειστή παντού, δεν υπήρχε αυτή η διέξοδος», σημειώνει ο πρόεδρος της ΕΕΖ.

«Καυτός» ο Μάιος

Καθώς το κανάλι του HORECA αρχίζει να ενεργοποιείται ξανά τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, οι εξαγωγές δείχνουν τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης και το ίδιο ισχύει σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό για την εσωτερική ζήτηση. «Η αλήθεια είναι ότι αυτήν τη στιγμή βιώνουμε έναν ‘‘καυτό’’ Μάιο. Μετά από έξι μήνες αδράνειας, όλοι θέλουν να γεμίσουν τα μαγαζιά τους. Βέβαια, αυτή η κινητικότητα αφορά, προς το παρόν, το κομμάτι της τοποθέτησης. Θα πρέπει να δούμε αν αυτή τη ζήτηση συνεχιστεί με την ίδια ένταση το καλοκαίρι και, φυσικά, πολλά θα εξαρτηθούν από τον τουρισμό», τονίζει ο κ. Παναγιώτου.

Διψήφια η ανάπτυξη στο ράφι

Το ενθαρρυντικό είναι ότι η κατανάλωση στο οργανωμένο λιανεμπόριο συνέχισε να αυξάνεται τους πρώτους μήνες του 2021, αν και είναι λογικό να υποθέσει κανείς ότι οι ρυθμοί θα υποχωρήσουν τις επόμενες εβδομάδες όσο οι καταναλωτές θα «επιστρέφουν» στην εστίαση.

Σύμφωνα με στοιχεία της NielsenIQ, οι πωλήσεις στα σούπερ μάρκετ από τις αρχές του έτους μέχρι τις 25 Απριλίου (διάστημα που καλύπτει σχεδόν όλο το πρώτο τετράμηνο) αυξήθηκαν 14,4% κατ’ όγκο και 13,7% σε αξία σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2020. Αξιοσημείωτη είναι η άνοδος που παρουσίασαν οι μπύρες χωρίς αλκοόλ, η οποία έφτασε το 28% σε όγκους και το 18,6% σε αξία. Βέβαια, η συγκεκριμένη κατηγορία αντιπροσωπεύει ένα πολύ μικρό κομμάτι της αγοράς. Σε επίπεδο ΕΕ, πάντως, και σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ζυθοποιών, οι πωλήσεις των επιχειρήσεων του κλάδου το 2020 υποχώρησαν συνολικά πέρυσι κατά μόλις 9% ή κατά 34 εκατ. εκατόλιτρα περίπου. Ειδικότερα, οι πωλήσεις στο κανάλι HORECA μειώθηκαν κατά 42% ή κατά 53 εκατ. εκατόλιτρα, ενώ στο retail αυξήθηκαν κατά 8% ή κατά 20 εκατ. εκατόλιτρα.

Πωλήσεις μπύρας στα σούπερ μάρκετ

	Όγκοι (σε λίτρα)		% Μεταβολή	Αξία (σε ευρώ)		% Μεταβολή
	YTD 2020	YTD 2021*		YTD 2020	YTD 2021*
Μπύρες	16.115.211	18.435.541	14,4	34.818.360	39.601.063	13,7
Χωρίς Αλκοόλ	690.922	884.101	28,0	1.357.005	1.609.330	18,6