Στους πέντε ανέμους η Ευρώπη

Σε μια εποχή που η Ευρώπη αναζητά πηγή έμπνευσης, προκειμένου να υπερκεράσει όλες τις δυσκολίες που ανακύπτουν, η καθιερωμένη ομιλία Γιούνκερ για την Κατάσταση της Ένωσης χαρακτηρίστηκε από πολλούς αδύναμη έως θλιβερή.

Στη θεματολογία περιλαμβάνονταν, μεταξύ άλλων, η ευρωπαϊκή οικονομία, οι διαφορές στο εσωτερικό της ΕΕ σχετικά με τη μετανάστευση, το κράτος δικαίου, η άμυνα, το Brexit και η ανεργία των νέων.

Παρ’ όλα αυτά, ως προς τον τόνο και το ύφος της ομιλίας, ήταν έκδηλη η προσπάθεια απαλλαγής και αποποίησης ευθυνών εκ μέρους του Ευρωπαίου αξιωματούχου για τα τεκταινόμενα στη Γηραιά Ήπειρο.

Κατά την ανάληψη των καθηκόντων του το 2014, ο πρόεδρος Γιούνκερ δεσμεύτηκε να παραδώσει μια πιο καινοτόμο ψηφιακή ενιαία αγορά, μια βαθύτερη οικονομική και νομισματική ένωση, μια πλήρη τραπεζική ένωση και μια δικαιότερη ενεργειακή ένωση.

Η ομιλία της 12ης Σεπτεμβρίου αποτέλεσε την ιδανική ευκαιρία για έναν αντικειμενικό απολογισμό: δεν υλοποιήθηκε καμία από τις προαναφερθείσες δεσμεύσεις.

Εντούτοις, επήλθε και πάλι ο ανώφελος επεξηγηματικός τόνος: «Η κύρια ευθύνη για την αποτυχία επίτευξης προόδου ανήκει στα κράτη-μέλη και όχι στους υπευθύνους χάραξης της πολιτικής», υπογράμμισε ο πρόεδρος της Κομισιόν.

Το 2017, ο κ. Γιούνκερ διατεινόταν ενθέρμως και γεμάτος αισιοδοξία ότι «φυσά ούριος άνεμος στα πανιά της Ευρώπης». Ωστόσο, το 2018 ο ίδιος δεν κατάφερε να δώσει μια λεπτομερή εικόνα για ποιον λόγο η ΕΕ αντιμετωπίζει τόσες προκλήσεις σε τόσα πολλά ανοιχτά μέτωπα, προτείνοντας εναλλακτικές λύσεις.

Μάλλον, το πιο σημαντικό είναι ότι δεν κατάφερε να προσδιορίσει γιατί τόσοι πολλοί Ευρωπαίοι απογοητεύονται από το ευρωπαϊκό εγχείρημα.