Σχέδια Βελτίωσης: Εννέα στα δέκα περνάνε, άνω των 100.000 ευρώ η μέση αιτούμενη δαπάνη

Δημοσιεύθηκε την Πέμπτη 3/10 στη Διαύγεια η πολυαναμενόμενη Διευκρινιστική Εγκύκλιος με οδηγίες προς τους μελετητές ως προς το ποσοστό της περικοπής (5%) στη χαμηλότερη προσφορά εκάστου φακέλου με επενδυτικό σχέδιο για αγορά τρακτέρ. Έτσι κλείνει μια μακρά περίοδος στασιμότητας, κατά την οποία οι αγρότες έγιναν, εκτός των άλλων, μάρτυρες μια κόντρας μεταξύ του ΣΕΑΜ και του τέως γενικού γραμματέα του υπουργείου, Χ. Κασίμη, οι οποίοι κατά τη διάρκεια της εβδομάδας επιδόθηκαν σε διαξιφισμούς με δημόσιες επιστολές τους υπέρ του ορθού των χειρισμών τους.

Πλέον, προέχει οι διαδικασίες να τρέξουν το συντομότερο δυνατόν, καθώς η Διευκρινιστική έρχεται στους αξιολογητές σε μια περίοδο που διαχειρίζονται και τους φακέλους για το «14χίλιαρο». Πάντως, εάν πραγματοποιηθεί το σενάριο για μια υπερδέσμευση στο ύψος που είχε γνωστοποιηθεί, οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο ακόμα και για εννιά στις δέκα εγκρίσεις.

Τα βήματα μετά την εγκύκλιο, «παράλληλες» Γνωμοδοτικές για γρήγορες εγκρίσεις

Το μεγάλο ερώτημα πλέον είναι πώς θα προχωρήσει η διαδικασία από εδώ και στο εξής για να φτάσουμε στο πολυπόθητο αποτέλεσμα, δηλαδή εγκρίσεις και πληρωμές στους δικαιούχους. Απ’ ό,τι πληροφορήθηκε η «ΥΧ», μετά τη δημοσίευση της Διευκρινιστικής Εγκυκλίου, το ερώτημα είναι πώς θα τρέξει η διαδικασία με τις συνεδριάσεις των Γνωμοδοτικών Επιτροπών.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η Διαχειριστική συνεδρίασε για να αποφασιστεί εάν θα χρειαστεί κάποια νομοθετική τροποποίηση, έτσι ώστε οι συνεδριάσεις των Γνωμοδοτικών να γίνονται ει δυνατόν και παράλληλα με τους αξιολογητές για να υπάρχει διαρκής ροή φακέλων και να βγαίνει πιο γρήγορα η δουλειά. Μόλις οι φάκελοι περάσουν από τις επιτροπές, η κάθε περιφέρεια θα αναρτήσει πίνακα με λίστα δικαιούχων με την εγκεκριμένη δαπάνη για κάθε αγρότη.

Σε αυτό το στάδιο, τόσο οι εγκεκριμένοι όσο και οι «κομμένοι» μπορούν να υποβάλουν ένσταση είτε επί του ποσού είτε επί του αποτελέσματος, εφόσον θεωρούν ότι η μη έγκρισή τους δεν τεκμηριώνεται. Είναι σημαντικό να διευκρινιστεί εδώ ότι η διαδικασία των ενστάσεων δεν φρενάρει τις πληρωμές, οι οποίες θα εξελίσσονται ανεξαρτήτως των ενστάσεων.

Ζητώντας μια εκτίμηση από γνώστες της διαδικασίας της αξιολόγησης, μας ανέφεραν ότι είναι πολύ πιθανόν να έχουμε κάποιες εγκρίσεις μέσα στον Δεκέμβριο, ενώ, οι πρώτες πληρωμές είναι πιο εφικτό να πραγματοποιηθούν από Γενάρη, ιδιαίτερα στις μεγάλες περιφέρειες. Μόλις αποκτηθεί μια συνολική εικόνα των εγκεκριμένων, αλλά και των κομμένων σε όλες τις περιφέρειες, κατά πάσα πιθανότητα θα ανακοινωθεί δέσμευση επιπλέον κονδυλίων για να ενταχθούν περισσότεροι δικαιούχοι, επομένως είναι πολύ πιθανό να υπάρξει και δεύτερη «φουρνιά» αναρτήσεων από τις περιφέρειες.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «ΥΧ», οι 15.300 υποβληθέντες φάκελοι προβλέπουν κατά μέσο όρο συνολική αιτούμενη δαπάνη λίγο μεγαλύτερη των 100.000 ευρώ ανά υποψήφιο δικαιούχο, που μεταφράζεται σε αιτούμενη δημόσια δαπάνη ανά δικαιούχο περίπου 60.000 ευρώ κατά μέσο όρο. Πάντως, το σενάριο να εγκριθούν εννέα στους δέκα φακέλους, δηλαδή ένας αριθμός κοντά στις 14.000, συγκεντρώνει πολλές πιθανότητες. Ως προς την υλοποίηση, με δεδομένο ότι κατά την προηγούμενη προγραμματική περίοδο υλοποιήθηκαν πάνω από επτά στα δέκα Σχέδια, οι εκτιμήσεις για το τρέχον ΠΑΑ κάνουν λόγο για ένα σαφώς μεγαλύτερο ποσοστό. Σε αυτή την κατεύθυνση αναμένεται να συμβάλει και το νεοσύστατο Ταμείο Εγγυήσεων, αν είναι έτοιμο να χορηγήσει δάνεια από Γενάρη, ώστε να βοηθήσει αρκετούς να συμπληρώσουν το απαιτούμενο ποσό για την ιδία τους συμμετοχή και να τρέξουν την επένδυσή τους ακόμα και με οικειοθελή περιορισμό της, όπως έχει γίνει και στο παρελθόν.

Το τρίτο ημίχρονο της κόντρας Κασίμη – ΣΕΑΜ για τον «τιμοκατάλογο»

Το περιεχόμενο της επιστολής του τέως γενικού γραμματέα είναι γνωστό από τη στιγμή που αναρτήθηκε στο ypaithros.gr (30/9). Σύμφωνα με τον κ. Κασίμη, ο λόγος που η αξιολόγηση δεν έκλεισε μέσα στον Ιούνιο, όπως αρχικά είχε προβλεφθεί, οφείλεται σε δύο λόγους: Πρώτον, στην αδιαλλαξία του ΣΕΑΜ να βρεθεί μια κοινώς αποδεκτή λύση και, δεύτερον, «λόγω μιας ανεξάντλητης εμμονής μας στον διάλογο που οδήγησε τελικά σε μια πολιτική ατολμία για την οριστικοποίηση των αποφάσεων». Εδώ φαίνεται να υπάρχει αιχμή προς τον τέως υπουργό ΑΑΤ, Στ. Αραχωβίτη, να κλείσει τότε την υπόθεση.

Ο κ. Κασίμης αναφέρει επιπλέον ότι, αφού δέχθηκε το επιχείρημα του δυσμενούς χρηματοοικονομικού περιβάλλοντος που πρόβαλε ο ΣΕΑΜ, πρότεινε μια μικρότερη μείωση («διόρθωση») επί του «τιμοκαταλόγου», που είχε υπολογιστεί ότι θα εξοικονομούσε 25 εκατ. ευρώ, αλλά κατά τον ίδιο δεν δέχθηκε ο ΣΕΑΜ. Πάντως, χθες, Πέμπτη 3 Οκτωβρίου, το ΥΠΑΑΤ εξέδωσε ανακοίνωση απαντώντας στους ισχυρισμούς του κ. Κασίμη για «ικανοποίηση παγιωμένων συμφερόντων της αγοράς από την κυβέρνηση», αναφέροντας, μεταξύ άλλων, ότι «αυτό που δεν έλυναν επί δύο χρόνια, το λύνουμε σε δύο μήνες».

Σχολιάζοντας την επιστολή Κασίμη, ο πρόεδρος του ΣΕΑΜ, Σάββας Μπαλουκτσής, ανέφερε μεταξύ άλλων στην «ΥΧ»: «Ένα σημείο που επικαλείται ο κ. Κασίμης είναι ότι το ίδιο τρακτέρ σε διαφορετικές προσφορές προσφέρεται με διαφορετική τιμή, με διαφορά 5.000, 10.000, 15.000. Εξηγήσαμε ότι στο ίδιο τρακτέρ, η ίδια εταιρεία, η ίδια μάρκα και το ίδιο μοντέλο φυσικά και μπορούν να έχουν αυτές τις διαφορές, ανάλογα με τον εξοπλισμό. Στο νομοθετικό πλαίσιο δεν προβλεπόταν ότι στις προσφορές θα πρέπει να αναγράφεται αναλυτικά και λεπτομερώς ο εξοπλισμός. Αυτό πρέπει να γίνει στο τελικό τιμολόγιο αγοράς στο οποίο θα υπολογιστεί και η επιδότηση. Η προσφορά στην ουσία είναι ένας ενδεικτικός προϋπολογισμός και ο δικαιούχος έχει το δικαίωμα να αγοράσει τελικώς διαφορετικό μηχάνημα από αυτό που υπάρχει στον φάκελο, φυσικά στο πλαίσιο της εγκεκριμένης επιλέξιμης δαπάνης. Δεν επιτρέπεται να ορίζεις εύλογο κόστος με βάση μάρκα, μοντέλο, τύπο μηχανήματος κ.λπ.».

Τα τεκταινόμενα σχολίασε στην «ΥΧ» και ο γενικός γραμματέας του ΣΕΑΜ, Παναγιώτης Κατσαρός: «Η διαδικασία θα πρέπει να τρέξει γρήγορα, γιατί η αγορά έχει τελματώσει και πήραμε την υπόσχεση ότι μέχρι το τέλος του χρόνου οι δικαιούχοι θα έχουν τις εγκρίσεις.

Ακόμα και να δοθούν οι εγκρίσεις με τα σημερινά δεδομένα υπολογίζουμε ότι τα επενδυτικά σχέδια που θα υλοποιηθούν για τρακτέρ δεν θα ξεπεράσουν τις 5.000. Ως επιχείρηση έχουμε δώσει γύρω στις 2.000 προσφορές, αλλά αυτές που θα καταλήξουν σε αγορά μηχανήματος θα είναι ένας πολύ μικρότερος αριθμός. Παρακολουθήσαμε την ανακοίνωση για το Ταμείο Εγγυήσεων. Απ’ ό,τι ξέρω, για το 80% του δανείου θα εγγυάται το Ταμείο, οπότε θα είναι μια μεγάλη ευκολία και κίνητρο για τους αγρότες».

Πώς σχολιάζουν οι μελετητές τα γεγονότα

Την άποψή τους κατέθεσαν στην «ΥΧ» μελετητικά γραφεία με πολυετή εμπειρία σε σύνταξη φακέλων Σχεδίων Βελτίωσης.

Όπως ανέφερε ο Δημήτρης Βασιλόπουλος, μελετητής από το Ναύπλιο: «Κατά τη γνώμη μου, το υπουργείο είχε μια ατολμία. Έπρεπε αυτό που είχε ξεκινήσει να το υλοποιήσει. Ίσως όχι με τη μορφή της αρχικής απόφασης που, κατά τη γνώμη μου, δεν έστεκε νομικά, η πρόθεση όμως του υπουργείου ήταν σε σωστή βάση. Οι υπερτιμολογήσεις των ελκυστήρων ήταν σε επίπεδο χώρας ένα πολύ σημαντικό ποσό που με μια πρόχειρη εκτίμηση έφτανε περίπου τα 100 εκατομμύρια ευρώ. Ορθώς το υπουργείο είπε αυτά τα χρήματα να μην πάνε σε 4-5 τσέπες, αλλά να μειωθεί ο προϋπολογισμός, ώστε να μπουν και άλλοι δικαιούχοι. Αυτό, όμως, δεν έγινε με τον σωστό τρόπο, γιατί φάνηκε σαν προσπάθεια ελέγχου της αγοράς».

Έτερος μελετητής από τη Β. Ελλάδα, που δεν θέλησε να κατονομαστεί, μας είπε: «Σύμφωνα με τους τότε υπολογισμούς μας, το όφελος από την εξοικονόμηση του τιμοκαταλόγου του Μαρτίου ήταν περίπου το ίδιο, μόνο που τότε οι περικοπές ήταν σε συγκεκριμένες εταιρείες και συγκεκριμένα μοντέλα. Τώρα γίνεται μια οριζόντια μείωση, που μάλλον θα περάσει πιο μαλακά. Πάντως, η εκτίμησή μας είναι ότι δύσκολα θα έχουμε εγκρίσεις μέχρι τον Δεκέμβριο, ενώ για πληρωμές, που ακούστηκε από κάποιους, το βλέπουμε από πολύ δύσκολο έως ανέφικτο».