Σχέδια Βελτίωσης: Ώρα μηδέν για τις ενστάσεις, σενάριο «50-50» εξετάζει το ΥΠΑΑΤ

Με το σύνολο των περιφερειών της ηπειρωτικής χώρας να έχει πλέον αναρτήσει πίνακες δικαιούχων και το «παράθυρο» των ενστάσεων να λήγει στην πλειονότητα των περιφερειών σε λίγες μέρες, έφτασε η ώρα για το ΥΠΑΑΤ να αποστείλει την εγκύκλιο με τις οδηγίες για τον χειρισμό των ενστάσεων.

Αυτό γίνεται αφενός για να γνωρίζουν τα αρμόδια στελέχη των περιφερειών επακριβώς τον χειρισμό των λεγόμενων ομαδοποιημένων περιπτώσεων (π.χ. θέματα ενημερότητας), αφετέρου για να υπάρχει διαφάνεια και κοινή αντιμετώπιση των παραγωγών που κατέθεσαν ένσταση.

Όπως είχε γράψει η «ΥΧ» πριν από δύο εβδομάδες, υπάρχουν τρεις μεγάλες κατηγορίες ενισταμένων που διεκδικούν την ένταξή τους στους πίνακες δικαιούχων ενίσχυσης:

α) Όσοι είχαν θέματα με την ασφαλιστική τους ενημερότητα, β) όσοι είχαν ζητήματα και με την φορολογική τους ενημερότητα και γ)όσοι είχαν παραλείψει στοιχεία σχετικά με την υφιστάμενη κατάσταση της εκμετάλλευσής τους, κατά την υποβολή του επενδυτικού σχεδίου στο ΠΣΚΕ μέσω του μελετητή τους.

Τι περιλαμβάνει η εγκύκλιος για τις ενστάσεις

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «ΥΧ», στην εγκύκλιο του ΥΠΑΑΤ προς τις περιφέρειες, που από στιγμή σε στιγμή θα τους κοινοποιηθεί, περιλαμβάνονται οδηγίες που δίνουν κατευθύνσεις για δύο σημαντικά ζητήματα που προέκυψαν μετά την ανάρτηση των αποτελεσμάτων από τις περιφέρειες.

Η μία μεγάλη κατηγορία των συνολικά 940 «κομμένων» αφορά θέματα ασφαλιστικής ή/και φορολογικής ενημερότητας και περιλαμβάνει περίπου το 40% του συνόλου των περιπτώσεων, με διάφορες βεβαίως υποπεριπτώσεις. Η βασική κατεύθυνση της εγκυκλίου αναφέρει ότι όποιος ενιστάμενος προσκομίσει βεβαίωση από την αρμόδια αρχή (ΑΑΔΕ, ΕΦΚΑ) ότι κατά την οριστικοποίηση του φακέλου ήταν ενήμερος, η ένσταση θα γίνει αποδεκτή.

Το δεύτερο ζήτημα, που αφορά μικρότερο αλλά όχι αμελητέο αριθμό περιπτώσεων, σχετίζεται με τη μη συμπλήρωση της υφιστάμενης κατάστασης της εκμετάλλευσης του υποψήφιου δικαιούχου κατά την ηλεκτρονική υποβολή του φακέλου του στο ΠΣΚΕ μέσω του μελετητή που συνέταξε τον φάκελο. Αυτή ήταν μια διαδικασία όπου πραγματοποιείτο με το πάτημα ενός κουμπιού από τον μελετητή κατά την οριστικοποίηση του φακέλου στο ΠΣΚΕ, όπου και ο φάκελος ενημερωνόταν μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Να σημειωθεί ότι ήταν η πρώτη φορά σε ΠΑΑ που η διαδικασία έγινε κατ’ αυτόν τον τρόπο. Και εδώ πάλι υπάρχουν διαφοροποιήσεις κατά περίπτωση, που όμως χωρίζονται κατά βάση σε δύο κατηγορίες: Τους μελετητές που παρέλειψαν να συμπεριλάβουν την υφιστάμενη κατάσταση της εκμετάλλευσης όπου και σχεδιάζεται η εκάστοτε επένδυση, όμως δεν τους ξέφυγε να αναφέρουν την μελλοντική κατάσταση της εν λόγω εκμετάλλευσης, και τους μελετητές που άφησαν και τα δύο δεδομένα κενά. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «ΥΧ», η εγκύκλιος αναφέρει ότι όσοι υπάγονται στην πρώτη περίπτωση θα δικαιωθούν στις ενστάσεις τους.

«Μέσα το 50%» λένε οι πρώτες εκτιμήσεις

Υπενθυμίζεται ότι οι περιφέρειες έχουν δεσμεύσει το 10% της δημόσιας δαπάνης από το συνολικό ποσό των 600 εκατομμυρίων ευρώ χάριν των ενστάσεων. Τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές ακόμη οριστικοποιούνταν ενστάσεις στις κατά τόπους περιφέρειες. Όπως πληροφορείται η «ΥΧ», υπάρχει και ένα μη αμελητέο ποσοστό ενστάσεων, που ενώ κατατέθηκαν τελικά δεν προχώρησαν, το οποίο διαφοροποιείται ανάλογα με την περιφέρεια.

Μόλις ολοκληρωθεί η περίοδος των ενστάσεων και επανενταχθεί μέρος όσων υπέβαλλαν αίτημα «ενδικοφανούς προσφυγής», θα διαμορφωθούν και οι νέοι, τελικοί πίνακες που θα δημοσιευθούν από τις περιφέρειες.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «ΥΧ», στα ανώτατα κλιμάκια του ΥΠΑΑΤ υπάρχει η εκτίμηση ότι τουλάχιστον το 50% των ενστάσεων θα γίνουν δεκτές. Το ανωτέρω έρχεται σε συνέχεια όσων μας πληροφόρησαν στελέχη των περιφερειών που εκτιμούν ότι τα δεσμευμένα κονδύλια δεν επαρκούν για να καλυφθεί το σύνολο των ενστάσεων.

Τα σενάρια για υπερδέσμευση

Στην πιθανότητα μιας νέας υπερδέσμευσης θα πρέπει να στηρίξουν τις ελπίδες τους οι επιλαχόντες για την ενίσχυση στο Υπομέτρο 4.1.1 των Σχεδίων Βελτίωσης που έχασαν για λίγα μόρια τη βάση στις κατά τόπους περιφέρειες. Η «ΥΧ» πραγματοποίησε ρεπορτάζ και σταχυολογεί τα δεδομένα για να επιχειρήσει να απαντήσει με υπεύθυνο τρόπο το ερώτημα της πιθανότητας να υπάρξουν επιπλέον εντάξεις, πέραν των παραγωγών που έχουν υποβάλει ένσταση και αποτελούν ξεχωριστή περίπτωση.

Μέχρι στιγμής, το μόνο βέβαιο είναι ότι από τις ενστάσεις που έχουν υποβληθεί αναμένεται να δικαιωθούν περίπου οι μισές, με ένα κονδύλι περίπου 60 εκατ. ευρώ να έχει δεσμευθεί από τις περιφέρειες ώστε να ενταχθούν οι εν λόγω περιπτώσεις.

Η… παρανόηση με τους επιλαχόντες και τι πραγματικά ισχύει

Το θέμα που κυριαρχεί στα «πηγαδάκια» των αγροτών με συναδέλφους τους, αλλά και στις συζητήσεις υποψήφιων δικαιούχων με γεωργικούς συμβούλους, είναι αν θα μπουν έστω οι «κομμένοι» από τις λίστες που βρίσκονται σε καλές θέσεις της κατάταξης, που κόπηκαν δηλαδή για λίγα μόρια.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «ΥΧ», το ενδεχόμενο οι εν λόγω 10, 20, ή 40 παραγωγοί ανά περιφέρεια να λάβουν την ενίσχυση ώστε να επενδύσουν το σχέδιό τους δεν είναι καθόλου βέβαιο και αυτό διότι προηγούνται όσοι έχουν υποβάλει ένσταση. Και ενώ αυτό είναι γνωστό, έχει επικρατήσει μια παρανόηση που αποπροσανατολίζει την αγροτική κοινή γνώμη: Ακόμα και στην περίπτωση που δεν υλοποιηθούν επενδύσεις των ήδη ενταγμένων προς ενίσχυση, τα κονδύλια που δεν αξιοποιούνται δεν αναδιανέμονται, παρά την πεποίθηση –ακόμη και από ορισμένους μελετητές– ότι ισχύει το αντίθετο.

Σύμφωνα με έμπειρα στελέχη από τις περιφέρειες και μελετητές που γνωρίζουν καλά τη διαδικασία, για να μπουν επιλαχόντες στους δικαιούχους θα πρέπει να υπάρξει εκ νέου υπερδέσμευση, το ποσό της οποίας θα διαμορφωθεί ανάλογα με τον αριθμό των εντάξεων. Οι ανωτέρω εκτιμούν ότι για να συμβεί αυτό θα πρέπει να δεσμευθεί ένα κονδύλι τουλάχιστον 50 – 100 εκατ. ευρώ. Κάτι τέτοιο μπορεί να μη μοιάζει απαγορευτικό, ωστόσο υπάρχει μια κρίσιμη λεπτομέρεια: Οποιαδήποτε τυχόν έγκριση για έξτρα χρηματοδότηση, εφόσον αποφασιστεί να διατεθεί στους επιλαχόντες, θα πρέπει να «κοπεί» από άλλα προγράμματα του ΠΑΑ.

Εδώ το θέμα περιπλέκεται, καθώς στο κάδρο υπάρχει και η επερχόμενη Εξισωτική Αποζημίωση, ένα Μέτρο εκατοντάδων εκατομμυρίων, ιδιαίτερα «βαρύ» για τον προϋπολογισμό του ΠΑΑ. «Εάν υποτεθεί ότι θα υπάρξουν περισσεύματα από άλλα μέτρα που δεν θα υλοποιηθούν, είναι πολύ πιθανό ότι η Εξισωτική θα τα “σκουπίσει” όλα», μας είπε χαρακτηριστικά στέλεχος περιφέρειας, για να συμπληρώσει: «Επομένως, δεν συμμερίζομαι την αισιοδοξία ότι θα υπάρξει μια νέα υπερδέσμευση».

Όπως εξήγησε έτερο υψηλόβαθμο στέλεχος μεγάλης περιφέρειας στην «ΥΧ», «υπάρχει η επιλογή να δεσμευθούν κονδύλια από το επόμενο ΠΑΑ, όμως κατά τη γνώμη μου αυτή είναι μια πολιτική απόφαση που το υπουργείο δεν φαίνεται διατεθειμένο να λάβει στην παρούσα φάση».

Οι αγρότες ζητούν ευελιξία, οι τράπεζες συνιστούν υπομονή

Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις παραγωγών που τηλεφωνούν στην «ΥΧ» ζητώντας να πληροφορηθούν πότε θα «τρέξουν» τα νέα δάνεια των τραπεζών σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Εγγυήσεων. Οι παραγωγοί αναφέρουν στην «ΥΧ» ότι ακόμα και αν διαθέτουν το μεγαλύτερο μέρος ή και ολόκληρη την ίδια συμμετοχή που απαιτείται για να υλοποιήσουν την επένδυσή τους, ζητούν μια διευκόλυνση, δηλαδή να «σπάσουν» το δάνειό τους, ανάλογα με τα στάδια υλοποίησης της επένδυσης, εισπράττοντας αρνητική απάντηση από τις τράπεζες.

Όπως λένε, «οι τράπεζες δεν το δέχονται αυτό και μας λένε να πάρουμε ένα μεγάλο δάνειο για όλο το ποσό υλοποίησης της επένδυσης. Ερωτώμενο από την «ΥΧ» ανώτατο τραπεζικό στέλεχος συμβουλεύει τους παραγωγούς να περιμένουν, καθώς όταν περάσει ο Μάρτιος θα υπάρξουν εξελίξεις στη δανειοδότηση των αγροτικών επενδύσεων, που θα τους προσφέρουν μεγαλύτερη ευελιξία στην υλοποίηση των σχεδίων τους. Βέβαια, υπάρχει το πρόσφατο προηγούμενο, που εγκρίθηκαν οι επιλαχόντες του προγράμματος των Νέων Αγροτών.

Είναι αυτό το γεγονός που ίσως ορισμένοι εκπρόσωποι της πολιτικής και οικονομικής δραστηριότητας της χώρας θέλουν να επικαλεστούν ή να στηρίξουν σε αυτό τις προσδοκίες τους, ώστε να δημιουργηθεί μια δυναμική μίας ακόμα «πολιτικής λύσης».