Σε επευφημίες για τον πρωταγωνιστικό ρόλο που διαδραματίζουν οι αγρότες στην επισιτιστική ασφάλεια και την οικονομία περιορίστηκαν οι αξιωματούχοι σε Ελλάδα και Βρυξέλλες, και με… ξαναζεσταμένα μέτρα απάντησαν στις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο πρωτογενής τομέας. Ούτε σε ευρωπαϊκό ούτε όμως και σε εθνικό επίπεδο υπήρξε χθες, Πέμπτη 1 Φεβρουαρίου, έστω μία δέσμευση για νέα ουσιαστικά μέτρα. Οι ιθύνοντες επανέλαβαν όσα ήδη γνωρίζουμε… κι αυτά, ενώ ένα τεράστιο κύμα κινητοποιήσεων έχει εξαπλωθεί σε πολλά κράτη της ΕΕ. Μόνο η Γαλλία ξεπέρασε τις αγκυλώσεις της, με τον Γάλλο πρωθυπουργό να υπαναχωρεί χθες για δεύτερη φορά σε μία εβδομάδα υποσχόμενος, μεταξύ άλλων, οικονομική στήριξη στους κτηνοτρόφους της χώρας.
Στην Ελλάδα, με την καρδιά του αγροτικού κόσμου να χτυπά αυτές τις ημέρες στη Θεσσαλονίκη λόγω της διεθνούς έκθεσης Agrotica, και εκατοντάδες τρακτέρ να έχουν κατακλύσει το κέντρο της πόλης, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Λ. Αυγενάκης, παραχώρησε συνέντευξη Τύπου.
Από τα χείλη του κρέμονταν χιλιάδες Έλληνες παραγωγοί, προκειμένου να ακούσουν μία δέσμη μέτρων που θα απαντά στα προβλήματά τους. Ωστόσο, οι εξαγγελίες του υπουργού επικεντρώθηκαν στις ανακοινώσεις των προηγούμενων ημερών τόσο για το σύνολο του αγροτικού κόσμου όσο και για τους πληγέντες της Θεσσαλίας.
Όσο για το κόστος παραγωγής, ο κ. Αυγενάκης παρέπεμψε το θέμα στους συναδέλφους του. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να περιμένουμε σήμερα, Παρασκευή 2 Φεβρουαρίου, στην περίπτωση που ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θ. Σκυλακάκης, ανακοινώσει κάτι για το αγροτικό ρεύμα, ή τον πρωθυπουργό, Κ. Μητσοτάκη, να αναφερθεί πιο διεξοδικά στην ομιλία του στη Βουλή. Πάντως, και για το αγροτικό πετρέλαιο θα πρέπει ο αγροτικός κόσμος να περιμένει, καθώς τυχόν ανακοινώσεις θα γίνουν «εν ευθέτω χρόνω», όπως είπε ο κ. Αυγενάκης.
Προηγούμενες ανακοινώσεις
Με εξαίρεση το χρονοδιάγραμμα των πληρωμών από τον ΟΠΕΚΕΠΕ -το οποίο έρχεται ως συνέχεια των ήδη μεγάλων καθυστερήσεων που καταγράφονται τα τελευταία δύο χρόνια- ότι ενεργοποιείται μέχρι τις 10/2 το Μέτρο 5.2 για τους πληγέντες της Θεσσαλίας, και ότι χθες, Πέμπτη, υποβλήθηκε στην Κομισιόν το τελικό διαμορφωμένο Τεχνικό Δελτίο του Μέτρου 10.01.11 που αφορά τα περίπου 180.000 –παραγωγικών μέχρι πρότινος- στρεμμάτων που βρίσκονται κάτω από το νερό, ο υπουργός επανέλαβε, μεταξύ άλλων:
✱ Από την 20ή Φεβρουαρίου 2024 ξεκινά από τον ΕΛΓΑ η πληρωμή αποζημιώσεων στους παραγωγούς για ζημίες του έτους 2023.
✱ Αναμένεται να ξεκινήσει η διαβούλευση για τον νέο Κανονισμό του ΕΛΓΑ. Όπως έκανε γνωστό ο κ. Αυγενάκης, ο νέος Κανονισμός είναι έτοιμος στο 99%, και θα διατηρήσει τον δημόσιο χαρακτήρα του. Ωστόσο, αποκάλυψε ότι ξεκίνησαν συζητήσεις με την Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών, προκειμένου και ιδιωτικές εταιρείες να συμμετάσχουν στην προαιρετική ασφάλιση ακραίων καιρικών συνθηκών. Από το ρεπορτάζ, πάντως, της «ΥΧ», φαίνεται ότι δεν υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από την πλευρά των ιδιωτικών εταιρειών.
✱ Θα λειτουργήσει το αγροτικό 112, για την προειδοποίηση των αγροτών 72 ώρες πριν από την εκδήλωση έντονων καιρικών φαινομένων.
✱ Θα τρέξουν οι προσκλήσεις για την Απονιτροποίηση.
✱ Δημιουργία αγροτικών τμημάτων στα επιμελητήρια.
✱ Συνέχεια ελέγχων σε σημεία λιανικής πώλησης και στις πύλες εισόδου της χώρας για τις τιμές στο γάλα.
Εξαίρεση από την υποχρεωτικότητα της αγρανάπαυσης
Από το μενού των μέτρων ανακούφισης δεν έλειψε και η απόφαση της Κομισιόν για δυνατότητα παρέκκλισης και φέτος από την υποχρεωτικότητα της αγρανάπαυσης στο πλαίσιο του GAEC 8. Για τρίτη χρονιά, λοιπόν, οι παραγωγοί μπορούν να καλλιεργήσουν σε εκτάσεις που εκ του Κανονισμού της ΚΑΠ έπρεπε να μείνουν ακαλλιέργητες. Στην Ελλάδα αυτό αφορά 1.480.972 καλλιεργήσιμα στρέμματα και 127.232 αγρότες. Η εξαίρεση αυτή έχει αναδρομική ισχύ από την 1 Ιανουαρίου 2024, και θα εφαρμοστεί και στην Ελλάδα.
Στην απόφαση αυτή εξάλλου αναφέρθηκε χθες και η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μετά το πέρας του έκτακτου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, κατά τη διάρκεια του οποίου οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν στην ενδιάμεση αναθεώρηση του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027, η οποία περιλαμβάνει και τη στήριξη προς την Ουκρανία.
Με χιλιάδες τρακτέρ να έχουν κατακλύσει το κέντρο των Βρυξελλών και η ένταση από το πρωί στην βελγική πρωτεύουσα να είναι στα ύψη, το αγροτικό θέμα μπήκε εμβόλιμα στο τραπέζι των συζητήσεων –εκτός ημερησίας διάταξης- μετά από αίτημα του Γάλλου προέδρου, Εμανουέλ Μακρόν. Πηγές της ΕΕ επιβεβαιώνουν στην «ΥΧ» ότι η συζήτηση δεν ήταν ιδιαίτερα διεξοδική, αλλά θα απασχολήσει το επόμενο Συμβούλιο.
Θα δούμε τον διοικητικό φόρτο λένε στην Κομισιόν
Η φον ντερ Λάιεν, αφού εξήρε τον ρόλο των Ευρωπαίων αγροτών, επανέλαβε ότι η Κομισιόν είναι στο πλευρό τους. Γι’ αυτό, όπως είπε, το 1/3 του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού είναι αφιερωμένο στην ΚΑΠ, ενώ μίλησε για ενισχύσεις ύψους 500 εκατ. ευρώ που χορηγήθηκαν σε πληγέντες παραγωγούς το έτος 2023.
Η ίδια υπογράμμισε ότι αφουγκράζεται την ανησυχία των παραγωγών, όσον αφορά τις διεθνείς εμπορικές συμφωνίες (π.χ. Mercosur), και επανέλαβε ότι η Επιτροπή δίνει και για το 2024 τη δυνατότητα παρέκκλισης από το πρότυπο της αγρανάπαυσης και παράταση της αναστολής των εισαγωγικών δασμών και των ποσοστώσεων επί των ουκρανικών εξαγωγών προς την ΕΕ για ένα ακόμη έτος. Και τα δύο μέτρα ήταν ήδη γνωστά.
Όσο για το αύριο; Η πρόεδρος της Κομισιόν δεσμεύτηκε να τρέξει πρόταση για τη μείωση του διοικητικού φόρτου που βαραίνει τους αγρότες και τους κάλεσε να συμμετάσχουν στον Στρατηγικό Διάλογο για το μέλλον της Ευρώπης.
Όσο για τους αγρότες της ΕΕ, θα πρέπει να περιμένουν την 26η Φεβρουαρίου, οπότε και συνεδριάζει το Συμβούλιο των Υπουργών Γεωργίας. Όπως λέει εξάλλου η προεδρία του Βελγίου «τότε θα εξεταστούν και πάλι τα θέματα των αγροτών».
Στη Βουλή σήμερα το αγροτικό
Συνολικά, στην περαιτέρω ενίσχυση των αγροτών αναμένεται να αναφερθεί σήμερα, Παρασκευή, ο πρωθυπουργός, Κ. Μητσοτάκης, στο πλαίσιο της «Ώρας του Πρωθυπουργού», απαντώντας στην Ολομέλεια της Βουλής σε επίκαιρη ερώτηση του προέδρου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας «Νέα Αριστερά», Αλέξη Χαρίτση.
Εξερχόμενος από το την έκτακτη σύνοδο χθες, Πέμπτη, ο κ. Μητσοτάκης στάθηκε στην πρόταση για παύση από το καθεστώς αγρανάπαυσης και τόνισε, μεταξύ άλλων: «Η ελληνική πολιτεία, στο πλαίσιο των δημοσιονομικών της δυνατοτήτων, βρίσκεται πάντα κοντά στον πρωτογενή τομέα, όπως το έκανε εδώ και 4,5 χρόνια. Έτσι, θα εξακολουθούμε να το κάνουμε και τώρα ώστε, στο μέτρο του εφικτού, να μπορούμε να αντιμετωπίζουμε δίκαια αιτήματα των γεωργών και των κτηνοτρόφων μας».
Σύμφωνα με τον ίδιο, ξεκινά διάλογος στην ΕΕ για δομικές αλλαγές στην επόμενη Κοινή Αγροτική Πολιτική και τις συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου με ταυτόχρονους περιορισμούς λόγω πράσινης μετάβασης.
Οργή για την ανακατανομή των πόρων της ΚΑΠ
Δεν πέρασε στα ψιλά η συμφωνία των ηγετών της ΕΕ να προχωρήσουν στην ανακατανομή πόρων, προκειμένου να διοχετευτούν είτε προς την Ουκρανία είτε προς άλλες προτεραιότητες της Ένωσης, όπως το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας, το μεταναστευτικό, κ.ά.
Σύμφωνα με το κείμενο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, μεταξύ άλλων, ανακατανέμεται ποσό ύψους 1,1 δισ. ευρώ από τα Ταμεία Συνοχής και της ΚΑΠ προς αυτόν τον σκοπό.
Όπως, όμως, εξήγησαν στη συνέχεια οι αρμόδιοι, αυτό δεν πρόκειται να επηρεάσει τις άμεσες ενισχύσεις των παραγωγών, και γενικά δεν θα έχει καμία επίπτωση στους εθνικούς φακέλους των κρατών μελών. Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά πρόκειται για χρήματα που χρησιμοποιούνται στην πολιτική προώθησης για παροχή τεχνικής βοήθειας όσον αφορά τη διαχείριση των λεγόμενων πολλαπλών προγραμμάτων.
*Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της Παρασκευής 2 Φεβρουαρίου 2024
