Tα συμπληρώματα και οι βιταμίνες δεν είναι πανάκεια

Η κατανάλωση αυξάνεται διαρκώς, αλλά δεν υποκαθιστά τη σωστή διατροφή

Κυκλοφορούν ευρέως, δεδομένου μάλιστα ότι δεν χρειάζεται ειδική άδεια για να τοποθετηθούν στο ράφι του φαρμακείου. Ο λόγος για τα συμπληρώματα διατροφής και τις βιταμίνες που έχουν μπει για τα καλά στη ζωή μας. Όμως, ένα χάπι την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα; Κάθε άλλο, απλώς πολλές φορές τα «μαγικά» χάπια είναι η εύκολη λύση, αλλά και το άλλοθι για να μην προσέχουμε τη διατροφή μας και να μην ασκούμαστε επαρκώς.

Η αγορά συμπληρωμάτων διατροφής παγκοσμίως καταγράφει ετήσιο ρυθμό αύξησης 7,5% και έχει ξεπεράσει τα 180 δισ. δολάρια. Έρευνα του ΙΕΛΚΑ πριν από πέντε έτη έδειξε ότι ένας στους δύο καταναλωτές ανέφερε ότι χρησιμοποιεί συμπληρώματα διατροφής, γιατί πιστεύει ότι του προσφέρουν καλύτερη ποιότητα ζωής. Μάλιστα, και από εκείνους που δήλωσαν ότι δεν λαμβάνουν κάποιο συμπλήρωμα, οι τρεις στους τέσσερις ανέφεραν ότι έχουν πρόθεση να το κάνουν. Οι Έλληνες προτιμούν ως συμπληρώματα σκευάσματα που περιέχουν ωμέγα 3 λιπαρά οξέα (29%), προβιοτικά (17%), ασβέστιο (15%) και μαγνήσιο (14%). Από τις βιταμίνες, οι Έλληνες φαίνεται να λαμβάνουν κυρίως βιταμίνη C και D (από 19% αντίστοιχα), καθώς και το σύμπλεγμα βιταμινών Β (9%).

Όλο και περισσότεροι άνθρωποι καταφεύγουν στις βιταμίνες και στα συμπληρώματα διατροφής, θεωρώντας ότι με αυτόν τον τρόπο θα υποκαταστήσουν τις ελλείψεις στη διατροφή τους και θα εξασφαλίσουν καλύτερη υγεία. Στην πραγματικότητα όμως και για τη λήψη συμπληρωμάτων θα πρέπει να συμβουλεύεται κάποιος τον γιατρό του. Υπάρχουν, πάντως, συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού για τις οποίες οι βιταμίνες και τα συμπληρώματα διατροφής μπορούν να προσφέρουν λύσεις και να βοηθήσουν την υγεία.

«Μήπως πρέπει να πάρω βιταμίνες;»

Μια συχνή ερώτηση που απευθύνουν όσοι καταφεύγουν στον γιατρό με συμπτώματα κόπωσης ή αδυναμίας είναι η εξής: «Μήπως πρέπει να πάρω βιταμίνες;». Όμως, σπάνια παρόμοια συμπτώματα οφείλονται στην έλλειψη βιταμινών, ενώ αντίθετα η άκριτη λήψη σκευασμάτων μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες για την υγεία μας. Η κατανάλωση σκευασμάτων βιταμινών δεν μπορεί να υποκαταστήσει μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή.

Στην πραγματικότητα, οι βιταμίνες είναι ουσίες που χρειάζονται σε πολύ μικρές ποσότητες στον οργανισμό μας, τις οποίες χρειάζεται να τις προσλάβει εξωγενώς, εφόσον αδυνατεί να τις συνθέσει. Η έλλειψή τους μπορεί να δημιουργήσει πολλά προβλήματα, αλλά και η υπερκατανάλωση δεν είναι καθόλου ωφέλιμη για την υγεία. Και, βέβαια, ο καλύτερος, αλλά και νοστιμότερος τρόπος για την πρόσληψη βιταμινών είναι οι τροφές που πρέπει να καταναλώνουμε σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ποικιλία.

«Οι ιδιότητες των βιταμινών μπορούν να αξιοποιηθούν καλύτερα από τον οργανισμό αν προσλαμβάνονται από τις τροφές», τονίζουν οι γιατροί και προσθέτουν ότι στην Ευρώπη, που υπάρχει επάρκεια και ποικιλία τροφής, σε λίγες περιπτώσεις υπάρχει πραγματική ανάγκη πρόσληψης βιταμινούχων σκευασμάτων. «Θεωρητικά σε κάποιες περιόδους της ζωής μας τα βιταμινούχα σκευάσματα μπορούν να βοηθήσουν, αλλά δεν έχουν μαγικές ιδιότητες. Αν, για παράδειγμα, περνάμε περίοδο στρες, είναι καλύτερα να καταφύγουμε στο ψωμί, στα δημητριακά και στις πολύχρωμες σαλάτες», αναφέρει ειδικός παθολόγος – διατροφολόγος.

Όταν η διατροφή μας είναι ισορροπημένη και περιλαμβάνει όλες τις τις ομάδες τροφών (σαλάτες, όσπρια, γαλακτοκομικά κ.ά.), ο οργανισμός μας λαμβάνει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται. Από την άλλη, όλοι γνωρίζουμε ότι το να τρώμε σωστά και υγιεινά δεν είναι κάτι τόσο αυτονόητο όσο ακούγεται. Υπάρχουν, επίσης, περιπτώσεις που οι εξετάσεις αίματος δείχνουν έλλειψη ενός σημαντικού συστατικού, όπως π.χ. σιδήρου.

Οι ποσότητες που χρειάζεται άμεσα ο οργανισμός μας δεν γίνεται να προσληφθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα από τη διατροφή μας, οπότε η λήψη συμπληρωμάτων βοηθά. Σε κάθε περίπτωση, ο γιατρός που γνωρίζει τις ανάγκες μας μπορεί να μας συμβουλεύσει κατάλληλα.

Οι βιταμίνες και τα θρεπτικά συστατικά των τροφίμων πολλές φορές καταστρέφονται με το μαγείρεμα ή την επεξεργασία των τροφίμων. Οι βιταμίνες είναι εξαιρετικά ευαίσθητα συστατικά και μπορούν να καταστραφούν πολύ εύκολα από τη θερμότητα, το φως, την επαφή με την ατμόσφαιρα ή το οξυγόνο. Αν θέλουμε να λαμβάνουμε όλα τα θρεπτικά συστατικά από τις βιταμίνες, θα πρέπει να καταναλώνουμε ποσότητα φρέσκων λαχανικών και φρούτων.