Τα συμπύρηνα της οργής

«Δουλεύω το συμπύρηνο κοντά 40 χρόνια τώρα. Έχω βιώσει και καλές και δύσκολες εποχές με το προϊόν. Τέτοια αγανάκτηση και τέτοιο θυμό δεν θυμάμαι να έχω ξανανιώσει».

Στη φράση αυτή έμπειρου παραγωγού από την Κουλούρα Ημαθίας, από αυτούς που αποκαλούμε «νοικοκυραίους», θα μπορούσε να πει κανείς ότι συμπυκνώνεται η συναισθηματική κατάσταση της συντριπτικής πλειονότητας των καλλιεργητών βιομηχανικού ροδάκινου αυτές τις μέρες.

Μια χρονιά που ξεκίνησε στραβά, με τη δραματική αύξηση του κόστους παραγωγής και έγινε ακόμα πιο δύσκολη, με την έλλειψη εργατικών χεριών και με τα «χαστούκια» που δέχτηκε σε καίρια χρονικά σημεία η καλλιέργεια από τον καιρό, κινδυνεύει πλέον να εκτροχιαστεί εξαιτίας της αδυναμίας -ή και της απροθυμίας- της βιομηχανίας να ανταποκριθεί έστω σε αυτές τις συντηρητικές, για τα δεδομένα της εποχής, προσδοκίες τιμής που η ίδια καλλιέργησε.

Τα μπρος-πίσω με τις παραλαβές, η εισαγωγή του νεόκοπου όρου «κλαρίσιος χυμός» και οι τιμολογήσεις ακόμα και ποιοτικών ροδάκινων σε επίπεδα που «αφήνουν» λιγότερα από 30 λεπτά το κιλό στον παραγωγό, ήταν οι σταγόνες που ξεχείλισαν το ποτήρι κι έκαναν τους αγρότες να δηλώνουν πλέον «έτοιμοι για όλα».

Κάποιοι άλλοι, βέβαια, αισθάνονται εγκλωβισμένοι: «Αν δεν τα δώσεις για κλαρίσιο στα 22 λεπτά, υπάρχει ο κίνδυνος να σου μείνουν στο χωράφι και να χάσεις τα πάντα. Οπότε η κατάσταση μοιάζει λίγο… μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα», περιγράφει ο ίδιος παραγωγός.

Όπως έγραψε και στο προηγούμενο φύλλο η «ΥΧ», στις τάξεις της βιομηχανίας φαίνεται να έχουν διαμορφωθεί δύο μπλοκ: Το πρώτο, γύρω από το οποίο… συνασπίζονται οι συνεταιριστικές επιχειρήσεις και κάποιες ιδιωτικές εμφανιζόταν αποφασισμένο να τηρήσει τη γραμμή των 33 λεπτών/κιλό για τις πρώιμες ποικιλίες, ενώ το δεύτερο, στο οποίο ανήκουν και μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα του κλάδου, επέμενε στα 31 λεπτά, με την υπόσχεση όμως ότι από τις 8 Αυγούστου και μετά η τιμή για τις μεσαίες και πιο όψιμες ποικιλίες θα ανέβει στα 34 λεπτά/κιλό.

Ανεβάζει ρυθμούς η Άνδρος

Αυτό βέβαια, με την προϋπόθεση ότι οι ποικιλίες θα ανταποκρίνονται στα συνήθη στάνταρντ, ιδίως σε ό,τι αφορά το θέμα του μεγέθους. Τα τελευταία εικοσιτετράωρα ωστόσο, από κύκλους της βιομηχανίας διαρρέεται ότι το φαινόμενο της μικροκαρπίας δεν περιορίζεται στην Κατερίνα, αλλά συνεχίζεται και στην Άνδρος, που ξεκίνησε να συγκομίζεται αυτές τις μέρες, έστω και σε μικρότερο βαθμό. Και αυτό, όπως τονίζουν, επηρεάζει τις αναλώσεις, ανεβάζοντας κατακόρυφα τα κόστη της επεξεργασίας.

«Οι μηχανές μας δεν κόβουν κιλά, αλλά κομμάτια. Κόβοντας μικρόκαρπα δεν γεμίζεις κουτιά, ούτε μπορείς να απορροφήσεις με τους ίδιους ρυθμούς τις ποσότητες που έχεις παραλάβει. Είναι άλλο πράγμα να επεξεργάζεσαι 500 τόνους μεγαλόκαρπα των 150-180 γραμμαρίων κι άλλο να επεξεργάζεσαι 500 τόνους φρούτων με βάρος 100-120 γραμμαρίων», επισημαίνει στην «ΥΧ» επιχειρηματίας του χώρου, σημειώνοντας ότι το πρόβλημα αυτό έρχεται να προστεθεί στην έλλειψη εργατικών χεριών, η οποία γίνεται ακόμα πιο έντονη από τα αυξανόμενα κρούσματα κορωνοϊού.

Τα όποια φαινόμενα μικροκαρπίας φαίνεται ότι οφείλονται τόσο στην απότομη άνοδο της θερμοκρασίας, όσο και στην έλλειψη εργατικών χεριών, που δεν επέτρεψε σε κάποιους παραγωγούς να πραγματοποιήσουν το αραίωμα στον ενδεδειγμένο χρόνο. «Είναι γεγονός ότι σε γενικές γραμμές τα ροδάκινα είναι ένα νούμερο κάτω σε σύγκριση με άλλες χρονιές.

Πέρα από την απότομη ζέστη, λόγω της μεγάλης παραγωγής αλλά και της έλλειψης εργατών, ορισμένοι καλλιεργητές δεν πρόλαβαν να αραιώσουν εγκαίρως», σημειώνει ο παραγωγός Θωμάς Μπάζης. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Γιάννη Βράνα από τη Βέροια, αυτό δεν αφορά την πλειονότητα των ροδάκινων που συγκομίζονται αυτό το διάστημα. «Το Άνδρος είναι πολύ διαφορετικό. Το μέγεθός του είναι ούτως η άλλως μεγαλύτερο και οι περισσότεροι παραγωγοί, παρά τις δυσκολίες, έκαναν τις φροντίδες που έπρεπε, τη στιγμή που έπρεπε», επισημαίνει.

«Το Άνδρος είναι ο “βασιλιάς” του συμπύρηνου, είναι το καλύτερο ροδάκινο, όμως άμα αρχίσουμε πάλι τα σταμάτα-ξεκίνα με τις παραλαβές, υπάρχει ο κίνδυνος να χαθεί. Η απορρόφηση είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα», λέει από την πλευρά του ο Τάσος Χαλκίδης, πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Γεωργών Βέροιας.

«Όπως διαμορφώνεται φέτος η κατάσταση, οδεύουμε προς καταστροφή. Ο κόσμος είναι αγανακτισμένος, είμαστε σε ετοιμότητα. Τα εφόδια είναι στα ύψη, τα εργατικά το ίδιο, ενώ μας λείπουν και τα χέρια και αυτό επηρεάζει τόσο στο χωράφι, όσο και στο εργοστάσιο. Μία το ρωσικό εμπάργκο, μία ο πόλεμος στην Ουκρανία, ο αγρότης είναι τελικά αυτός που πληρώνει τη νύφη. Τόσα χρόνια φωνάζουμε για την αναδιάρθρωση των ποικιλιών, ακόμα και για την αγρανάπαυση. Πρέπει επιτέλους η πολιτεία να βάλει πλάτη και να δώσει μια κατεύθυνση», προσθέτει.

Από την πλευρά της βιομηχανίας τονιζόταν τις προηγούμενες μέρες ότι, όταν αρχίσει η ροή των μεσαίων και των όψιμων ποικιλιών, η κατάσταση με τις παραλαβές θα εξομαλυνθεί. Όμως, όπως επισημαίνει ο κ. Βράνας, τα δείγματα μέχρι στιγμής δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά.

«Βλέπουμε ότι κάποια εργοστάσια και πάλι σταματούν τις παραλαβές για κάποιες μέρες, η απορρόφηση δεν κυλάει κανονικά και αυτό μας ανησυχεί», υπογραμμίζει, προσθέτοντας ότι «ήδη αρκετές ποσότητες Κατερίνα που παραδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα τιμολογήθηκαν στα 31 λεπτά παραδοτέα στο εργοστάσιο», νούμερο που, ανάλογα με τις κρατήσεις του κάθε συνεταιρισμού, μεταφράζεται σε 27-29 λεπτά στον παραγωγό.

Βγήκαν στους δρόμους στο Αμύνταιο

Πιο αντιπροσωπευτική εικόνα για το πώς θα εξελιχθούν οι παραλαβές, αλλά και για το αν θα τηρηθούν τα 34 λεπτά/κιλό για τις μεταγενέστερες ποικιλίες που προανήγγειλαν οι βιομηχανίες αναμένεται να υπάρχει την επόμενη εβδομάδα, οπότε και θα έχει προχωρήσει η συγκομιδή της ποικιλίας Άνδρος.

Ο Λεωνίδας Γρηγοριάδης, πάντως, παραγωγός από το Αμύνταιο, όπου πριν από λίγες μέρες οι αγρότες βγήκαν στους δρόμους, δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξος. «Στην περιοχή μας ξεκίνησε την Τρίτη η συλλογή των πρώιμων ποικιλιών. Αν υπήρχε αυτή η κατάσταση με το 30% της συγκομιδής, πώς θα φτιάξουν τα πράγματα τώρα, που οδεύουμε προς το 70%;», διερωτάται.

«Στο συμπύρηνο ροδάκινο το κόστος παραγωγής έχει πλέον ξεφύγει, φτάνει στα 1.100- 1.200 ευρώ το στρέμμα. Το κυριότερο όμως είναι ότι δεν γνωρίζουμε σε τι τιμή θα πληρωθούμε το προϊόν μας. Ακούμε για 32 λεπτά μεικτά, ωστόσο κι αυτό είναι… στο μιλητό, όπως μας μεταφέρεται από γεωπόνους εταιρειών, εκπροσώπους εμπόρων κ.ο.κ. Δεν υπάρχει τίποτα γραπτό ή δεσμευτικό. Γνωρίζω παραγωγούς που έχουν κόψει τιμολόγιο δίχως να αναγράφουν τιμή. Μαζεύουμε, παραδίδουμε και μετά από μια εβδομάδα ή και παραπάνω μας λένε τι θα πληρωθούμε. Αυτή η κατάσταση με την ανοιχτή τιμή, λοιπόν, δεν μπορεί να συνεχιστεί», επισημαίνει.

Να «τρέξουν» οι αποζημιώσεις

Ο νομός φέτος χτυπήθηκε από το χαλάζι, με το μεγαλύτερο μέρος των ζημιών να εντοπίζεται στα χωριά Βεγόρα, Μανιάκι και Αντίγονο, όπου οι απώλειες ξεπερνούν το 70% της παραγωγής. Οι αγρότες ζητούν να επισπευστούν οι αποζημιώσεις, αλλά και να υπολογιστούν με τέτοιο τρόπο ώστε να καλύπτουν το «φουσκωμένο» κόστος παραγωγής, το οποίο αυξήθηκε έτι περαιτέρω μετά τις χαλαζοπτώσεις.

«Είναι πολύ σοβαρό το θέμα της εκτίμησης της ζημιάς από το χαλάζι, καθώς δεν γίνεται σωστά. Μάλιστα, εμείς, ως παραγωγοί δεν μαθαίνουμε καν τα ποσοστά που αναγράφονται, τα γνωρίζουν μόνο οι εκτιμητές. Ακόμα και αυτά όμως δεν είναι τα τελικά. Το τελικό ποσοστό το “βγάζει” κεντρικά ο ΕΛΓΑ. Μπορεί, για παράδειγμα, στον έλεγχο που κάνουν οι εκτιμητές να βάζουν ένα 80% ζημιάς και ο ΕΛΓΑ να το βγάλει τελικά 60% ή 70%», σημειώνει ο κ. Γρηγοριάδης.

«Επιπλέον, όταν μιλάμε για χαλαζόπτωση, ή υπάρχει ζημιά 100% ή δεν υπάρχει. Ένα ροδάκινο που έχει ένα χτύπημα και θα αναγραφεί ζημιά 60%, η βιομηχανία θα το πάρει για χυμό. Ένα ροδάκινο που έχει 5 χτυπήματα, θα το βάλει ο εκτιμητής στο 100%, όμως και πάλι η βιομηχανία για κλαρίσιο χυμό θα το πάρει, οπότε δεν μας βοηθάει σε κάτι.

Σίγουρα υπάρχουν και κάποια καλά ροδάκινα, όμως για εμάς δεν είναι εύκολο να πάμε στη διαλογή γιατί, σε αντίθεση για παράδειγμα με το κεράσι, είναι πολύ μεγάλο το τονάζ που μαζεύεται ημερησίως», προσθέτει ο ίδιος, καταθέτοντας και το παράπονό του για τους πολιτικούς της περιοχής.

«Όταν πάμε για εκλογές, όπως ακούγεται ότι συμβαίνει τώρα, ξαφνικά ακόμα και κυβερνητικοί βουλευτές εμφανίζονται και μας διαβεβαιώνουν ότι θα είναι πάντα δίπλα μας. Έπειτα όμως εξαφανίζονται και ξαφνικά… όλα παγώνουν», υπογραμμίζει.