Συνεταιριστικο Νομοσχεδιο: Έντονο παρασκήνιο για ιδιώτη επενδυτή, αναστολή διώξεων, τριτοβάθμιο φορέα

Καταιγισμό αντιδράσεων από τον συνεταιριστικό κόσμο προκάλεσε η -έστω και προσωρινή- απαλοιφή της διάταξης του συνεταιριστικού νομοσχεδίου που προέβλεπε την πενταετή αναστολή διώξεων σε διοικήσεις (μέλη διοικήσεων – φυσικά πρόσωπα) συνεταιρισμών υπό εκκαθάριση ή πτώχευση που διατηρούν φορολογικές οφειλές προς το δημόσιο.

Η «ΥΧ» πρώτη ανέδειξε την εν λόγω εξέλιξη μόλις έγινε γνωστό το περιεχόμενο του υπό ψήφιση νομοσχεδίου. Λίγο αργότερα δεχθήκαμε «βροχή» τηλεφωνημάτων από πλήθος συνεταιριστών που εξέφραζαν την έντονη δυσαρέσκειά τους για την τροπή που είχαν πάρει τα πράγματα.

Η «ΥΧ» αποκαλύπτει το χρονικό του έντονου παρασκηνίου μέχρι την επαναφορά της εν λόγω πρόβλεψης που αναμένεται να φέρει ο υπουργός στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή τη Δευτέρα (24/2).

Ενδιαφέρον και συζήτηση τόσο στη Βουλή όσο και στις τάξεις των συνεταριστών έχουν προκαλέσει επιπλέον, η πρόβλεψη της συμμετοχής ιδιώτη σε συνεταιρισμό, καθώς και η σύσταση ενός νέου τριτοβάθμιου συνεταιριστικού φορέα.

Το χρονικό της… δίωξης της αναστολής διώξεων

Στις αρχές της εβδομάδας (Τρίτη 18/2), πρώτη η «ΥΧ» ανέδειξε την αιφνιδιαστική εξέλιξη με την «εξαφάνιση» της επίμαχης διάταξης. Αυτή προέβλεπε το πάγωμα για μία πενταετία των διώξεων σε μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου των συνεταιρισμών που είναι σε καθεστώς εκκαθάρισης, εξυγίανσης ή πτώχευσης, για μη καταβολή φόρων και εισφορών στο Δημόσιο.

Ακολούθησε «καταιγισμός» μηνυμάτων από παλιούς και νέους συνεταιριστές αλλά και συνεταιρισμένους παραγωγούς που εξέφραζαν την έκπληξη και την απογοήτευσή τους για την εν λόγω εξέλιξη. Χαρακτηριστική ήταν η ατάκα συνεταιριστή από την Κρήτη που μας είπε: «Αν δεν υπάρχει η αναστολή των διώξεων τότε τι νομοσχέδιο είναι αυτό;» Άμεση ήταν και η αντίδραση του ΣΑΣΟΕΕ, θέση του οποίου είναι ότι: «Για όσες διοικήσεις αποδεικνύεται ότι δεν υπάρχει κάτι μεμπτό και πιστοποιείται η εντιμότητά τους, οι άδικες και εξοντωτικές διώξεις θα πρέπει να σταματήσουν».

Οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες: Την Τετάρτη 19/2 το πρωί πραγματοποιήθηκε συνάντηση του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Μάκη Βορίδη με τον υπουργό Επικρατείας Γιώργο Γεραπετρίτη. Αντικείμενό της, η εξέταση όλων των σεναρίων για την άμεση ή μη επαναφορά της εν λόγω διάταξης. Η κυβέρνηση και ο υπουργός είχαν δύο δρόμους: Ο πρώτος δρόμος ήταν να διευθετηθεί άμεσα το ζήτημα. Ο δεύτερος ήταν να μετατεθεί και να υπαχθεί στην αναμόρφωση του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας που εκτιμάται ότι θα πραγματοποιηθεί τον ερχόμενο Μάιο. Tελικά, μετά από πλούσιο παρασκήνιο που αποκαλύπτει σήμερα η «ΥΧ» επελέγη ο σύντομος δρόμος της άμεσης και ουσιαστικής επίλυσης του ζητήματος. Στο ξεκίνημα της συζήτησης του νομοσχεδίου κατά την πρώτη ανάγνωση (επί της αρχής) στην επιτροπή παραγωγής και εμπορίου της Βουλής ο υπουργός ανέφερε ότι θα φέρει τροποποίηση για την εν λόγω ρύθμιση.

Λίγες ώρες αργότερα, από το ρεπορτάζ της «ΥΧ» έγινε γνωστό ότι ο Μάκης Βορίδης θα φέρει τροπολογία, για να επαναφέρει την πρόβλεψη αναστολής διώξεων, πιθανότατα τη Δευτέρα 24/2 μετά την ακρόαση των φορέων.

Μάχες στη Βουλή για τον ιδιώτη – επενδυτή

Στο 35% «κλείδωσε» τελικά το μέγιστο ποσοστό συμμετοχής του ιδιώτη επενδυτή (επενδυτής – μέλος) στο μετοχικό σχήμα ενός συνεταιρισμού ενώ παράλληλα θα έχει και δικαίωμα ψήφου στο Διοικητικό Συμβούλιο. Αυτά, εφόσον βέβαια πρώτα εγκριθεί η είσοδός του από τη Γενική Συνέλευση των μελών του συνεταιρισμού με αυξημένη πλειοψηφία των 2/3. Η συγκεκριμένη διάταξη βρέθηκε στο στόχαστρο αρκετών βουλευτών της αντιπολίτευσης χθες κατά την πρώτη ανάγνωση του νομοσχεδίου στη Βουλή με τον υπουργό να υπερασπίζεται τη ρύθμιση αναφέροντας ότι πλέον οι συνεταιρισμοί αποκτούν ένα επιπλέον όπλο για να γίνουν ανταγωνιστικοί στην αγορά, εφόσον τα μέλη τους πρώτα εγκρίνουν μια τέτοια απόφαση.

ΕΘΕΑΣ: Ενώνει και διχάζει ο νέος συνεταιριστικός φορέας

Μια επιπλέον έκπληξη επεφύλασσε το συνεταιριστικό νομοσχέδιο στην τελική του μορφή: Σε ξεχωριστό άρθρο του, συγκεκριμένα στο τριακοστό όγδοο, γίνεται αναφορά στη λεγόμενη «Εθνική Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών». Στο προηγούμενο φύλλο μας είχαμε αποκαλύψει τη συγκεκριμένη εξέλιξη κατόπιν πρωτοβουλίας του υπουργού Μ. Βορίδη να καλέσει στη Βάθη τους προέδρους των ΣΑΣΟΕΕ και Νέας ΠΑΣΕΓΕΣ, Αλέξανδρο Κοντό και Παύλο Σατολιά για να βρεθεί μια λύση στο χρόνιο «ρήγμα» της τριτοβάθμιας εκπροσώπησης των συνεταιρισμένων αγροτών.

Ωστόσο, ενώ αρχικά αναμενόταν ότι η δημιουργία του νέου τριτοβάθμιου φορέα θα ήταν υπόθεση «δύο, τριών γραμμών» που θα έστελνε στις οργανώσεις το ΥπΑΑΤ, τελικά προέκυψε άρθρο που θέτει μια σειρά από ζητήματα αλλά και προκλήσεις, μέχρι η «ΕΘΕΑΣ» να γίνει πραγματικότητα. Σήμερα σας παρουσιάζουμε τα κύρια σημεία του άρθρου 38. Πάντως ο υπουργός ανήγγειλε χθες, Πέμπτη, ότι θα φέρει νομοτεχνική βελτίωση που θα αφορά το εν λόγω άρθρο.

Το παρασκήνιο: O Boρίδης, ο Σταϊκούρας, οι θεσμοί και ο Μητσοτάκης

Πλούσιο παρασκήνιο χαρακτήρισε τη διαδρομή της επίμαχης διάταξης της αναστολής των διώξεων που βγήκε για να…ξαναμπεί στον υπό ψήφιση νόμο. Τα πρώτα «συννεφάκια» είχαν εμφανιστεί όταν ο Μάκης Βορίδης από το βήμα της ετήσιας συνέλευσης της ΕΚΑΓΕΜ (31/1/2020) αναφερόταν στην καθυστέρηση που είχε επέλθει στην κατάθεση του συνεταιριστικού νομοσχεδίου, γνωστοποιώντας ότι αυτό βρίσκεται στο Οικονομικών για μερικές «τελευταίες εκκρεμότητες φορολογικής φύσεως». Τελικά αποδείχθηκε ότι το νομοσχέδιο είχε συναντήσει σκόπελο στο Οικονομικών και συγκεκριμένα στις ενστάσεις των θεσμών να δεχθούν την επίμαχη ρύθμιση. Ακολούθησαν αλλεπάλληλες διαβουλεύσεις μεταξύ των εμπλεκόμενων. Κατά την ανταλλαγή απόψεων μεταξύ ΥπΑΑΤ και Υπ. Οικ. η ηγεσία του τελευταίου υποστήριξε ότι με τον πρόσφατο νόμο του φορολογικού καθεστώτος (4646/2019) οποιοσδήποτε ενδιαφερόμενος (σ.σ. δηλαδή διωκόμενος) επιθυμούσε μπορούσε να διεκδικήσει όχι απλώς αναστολή αλλά απαλλαγή της δίωξης. Οι συζητήσεις κορυφώθηκαν όταν η κυβέρνηση αντιλήφθηκε ότι έπρεπε να επανεξετάσει το εν λόγω ζήτημα. Άλλωστε δεν ήταν κάτι το αξεπέραστο δεδομένου του σχετικά μικρού δημοσιονομικού αποτυπώματος μιας τέτοιας ρύθμισης, όπως ανέφεραν κύκλοι του ΥπΑΑΤ στην «ΥΧ». Πάντως είναι δεδομένο ότι για το θέμα ενημερώθηκε και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος από τις Βρυξέλλες έδωσε το τελικό «οκ» ώστε την Πέμπτη 20/2 να δηλώσει ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης ότι θα επαναφέρει την αναστολή διώξεων.

Ο ρόλος, τα μέλη και η αντιπροσώπευσή τους στην τριτοβάθμια

Όπως αναφέρει η σχετική διάταξη: «Η ΕΘ.Ε.Α.Σ.: α) Εκπροσωπεί τα μέλη της στο εσωτερικό και το εξωτερικό της χώρας, β) Επιμελείται την διάδοση και προώθηση της συνεταιριστικής ιδέας και προτείνει και αναπτύσσει μεθόδους για την ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας των μελών της, χωρίς να ενεργεί η ίδια πράξεις παραγωγής, διακίνησης ή εμπορίας. γ) Εξυπηρετεί και εκπαιδεύει τα μέλη της, […] μετέχει σε νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, με σκοπό την προώθηση και ανάπτυξη των μελών της και της συνεταιριστικής εκπαίδευσης. δ) Γνωμοδοτεί, ύστερα από αίτημα του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, για θέματα που αφορούν στο συνεταιριστικό κίνημα, την αγροτική παραγωγή και την ανάπτυξη του αγροτικού τομέα.

Μέλη της ΕΘ.Ε.Α.Σ. μπορούν να είναι οι ΑΣ, οι ΑΕΣ, οι αναγκαστικοί συνεταιρισμοί και οι Ενώσεις τους, οι Ομάδες και Οργανώσεις Παραγωγών και οι Ενώσεις τους που είναι εγγεγραμμένοι στο ΕΜΑΣ. Η ΕΘ.Ε.Α.Σ. έχει ως περιφέρεια ολόκληρη τη χώρα και έδρα τον δήμο που ορίζει το καταστατικό της».

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η αναφορά ότι όποιος φορέας – ομάδα συνεταιρισμών (υφιστάμενος ή υπό σύσταση) συγκεντρώνει το 51% του συνολικού κύκλου εργασιών των εγχώριων, εγγεγραμμένων στο Εθνικό Μητρώο Αγροτικών Συνεταιρισμών έχει τη δυνατότητα να διεκδικήσει την ιδιότητα ενός εθνικού τριτοβάθμιου συνεταιριστικού φορέα. Είναι αμφίβολο μέχρι στιγμής αν η πρόβλεψη αυτή θα ενώσει ή θα διχάσει τους δύο μεγάλους φορείς ΣΑΣΟΕΕ και Νέα ΠΑΣΕΓΕΣ.

Κάθε μέλος της ΕΘ.Ε.Α.Σ. αντιπροσωπεύεται στη γενική συνέλευση μόνο από αντιπροσώπους που ορίζονται με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου και διαθέτουν μία ψήφο ο καθένας. Ο αριθμός των ψήφων κάθε μέλους ορίζεται με βάση το ύψος του κύκλου εργασιών του. Το ύψος του κύκλου εργασιών προκύπτει από τα καταχωρισμένα στοιχεία στο ΕΜΑΣ και βεβαιώνεται από σχετικό έγγραφο της εποπτεύουσας αρχής, προ της διενέργειας της γενικής συνέλευσης. Κύκλος εργασιών έως ένα εκατομμύριο (1.000.000) ευρώ αντιστοιχεί σε μία (1) ψήφο και ανά ένα εκατομμύριο (1.000.000) ευρώ προστίθεται επιπλέον μία (1) ψήφος με μέγιστο αριθμό ψήφων τις είκοσι (20).

Πρέπει ωστόσο να τονιστεί ότι τα παραπάνω αναμένεται να αλλάξουν με νομοτεχνική βελτίωση που θα κατατεθεί τη Δευτέρα. Με βάση το ρεπορτάζ για παράδειγμα, μία ψήφο θα έχουν οι οργανώσεις με κύκλο εργασιών από 500.000 έως 1.000.000 ενώ προστίθεται μία ψήφος για κάθε επιπλέον εκατομμύριο. Βάσει της ίδιας πληροφορίας οι μικρότερες οργανώσεις μπορούν να ενώσουν δυνάμεις, έως ότου υπερβούν τον κύκλο εργασιών των 500.000 ώστε να αποκτήσουν μία ψήφο.

ΣΑΣΟΕΕ

«Υλοποιούνται οι διεκδικήσεις μας, θα καταθέσουμε υπόμνημα»

Επί του θεματος τοποθετήθηκε ο γενικός γραμματέας του ΣΑΣΟΕΕ, Γιώργος Κατσούλης, ο οποίος θα εκπροσωπήσει τον Σύνδεσμο στη συνεδρίαση της επιτροπής παραγωγής και εμπορίου της Βουλής όπου θα εκφράσουν τις θέσεις τους για το νομοσχέδιο οι φορείς. Ο κ. Κατσούλης σχολίασε ότι ο υπό ψήφιση νόμος κινείται στη σωστή κατεύθυνση ενώ όπως μας πληροφόρησε κατά την παρουσία του στη βουλή θα παραδώσει σχετικό υπόμνημα με τις θέσεις του ΣΑΣΟΕΕ. «Αρκετές από τις βελτιώσεις που περιλαμβάνει το εν λόγω νομοθέτημα αποτελούσαν πάγια αιτήματα του ΣΑΣΟΕΕ, αν και δεν δίνονται επαρκή φορολογικά κίνητρα για την παράδοση των προϊόντων των μελών στους συνεταιρισμούς που μετέχουν. Επιπλέον υπάρχουν βελτιώσεις σε γραφειοκρατικά ζητήματα. Θετική είναι και η διάταξη των μελών – επενδυτών στους συνεταιρισμούς καθώς πλέον οι συνεταιριστικές επιχειρήσεις θα μπορούν να εξασφαλίσουν με μεγαλύτερη ευχέρεια χρηματοδότηση, διαμορφώνοντας το πλαίσιο όπως τα ίδια τα μέλη επιθυμούν, ώστε να αποκτήσουν περισσότερες διόδους σε ό,τι αφορά την εμπορία των προϊόντων τους». Σχετικά με τον υπό σύσταση τριτοβάθμιο φορέα ο γενικός γραμματέας του ΣΑΣΟΕΕ ανέφερε ότι η διάταξη κινείται επίσης στη σωστή κατεύθυνση: «Ζητούμενο είναι να μην γυρίσουμε σε τακτικές του παρελθόντος όπως για παράδειγμα τη συμμετοχή ανενεργών συνεταιρισμών «σφραγίδες» στο συνεταιριστικό κίνημα. Επιπλέον ο νέος φορέας θα πρέπει να έχει έναν χαρακτήρα κοινωνικού εταίρου και να υπερβαίνει τον ρόλο του ως γνωμοδοτικό όργανο του ΥπΑΑΤ. Αντίθετα, πρέπει να εκπροσωπεί τους παραγωγούς και τους συνεταιρισμούς σε κάθε θεσμικό όργανο που σχετίζεται με τον αγροτικό τομέα». Όπως δήλωσαν τέλος στελέχη του φορέα στην «ΥΧ» σημαντικό είναι να υπάρξει και πρόβλεψη για κρατική χρηματοδότηση μέρους των εξόδων της υπό σύσταση τριτοβάθμιας οργάνωσης.