Είναι κατά κανόνα άντρας, ηλικίας από 40 έως 59 ετών, συνηθέστερα μισθωτός ή (πλέον) άνεργος, δίχως σημαντική ακίνητη περιουσία πλην μίας κύριας κατοικίας με αντικειμενική αξία έως 100.000 ευρώ και μέσα στην τελευταία δεκαετία έχει απωλέσει έως και τα 3/4 του εισοδήματός του, με αποτέλεσμα να αδυνατεί να αποπληρώσει δάνειο –κατά κανόνα στεγαστικό– ύψους έως 50.000 ευρώ που έλαβε λίγο πριν ή στις απαρχές της οικονομικής κρίσης.
Αυτό, σε αδρές γραμμές, είναι το προφίλ του μέσου υπερχρεωμένου δανειολήπτη, όπως το σκιαγραφεί στη μελέτη που εκπόνησε, με αφορμή τη συμπλήρωση μιας δεκαετίας (2009-2019) δράσης, της η Ένωση Εργαζόμενων Καταναλωτών (ΕΕΚΕ) της ΓΣΕΕ. Τα στοιχεία της μελέτης προέρχονται αποκλειστικά από τις περιπτώσεις δανειοληπτών που απευθύνθηκαν στην ΕΕΚΕ και οι οποίοι, σε συνεργασία με αυτήν, επέλεξαν να αξιοποιήσουν τις ευνοϊκές ρυθμίσεις του νόμου Κατσέλη (δηλαδή εξωδικαστικός συμβιβασμός βάσει των δυνατοτήτων που προσέφερε ο νόμος ή δικαστική ρύθμιση με υποβολή αίτησης υπαγωγής στον ίδιο νόμο). Το σύνολο των οφειλών αυτής της κατηγορίας των δανειοληπτών ήταν άνω των 62 εκατ. ευρώ.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία, στην ΕΕΚΕ απευθύνθηκαν και κάποιοι υπερχρεωμένοι αγρότες-κτηνοτρόφοι οι οποίοι κινδύνεψαν να χάσουν την κύρια κατοικίας τους, λόγω δανείου. Ειδικότερα, σχεδόν τα 2 στα 100 φυσικά πρόσωπα που απευθύνθηκαν στην Ένωση το διάστημα 2009-2019 ήταν αγρότες, με συνολική αξία δανείων άνω των 3,8 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 31.256 ευρώ αντιστοιχούσαν σε επαγγελματικά δάνεια, ενώ η μέση αξία των καταναλωτικών και στεγαστικών δανείων τους ήταν 11.672 ευρώ και 114.633 ευρώ αντίστοιχα.
Από τα στοιχεία της μελέτης προκύπτουν, πάντως, τα εξής:
✱ Στην πλειοψηφία τους οι οφειλέτες με προβλήματα υπερχρέωσης είναι μισθωτοί σε ποσοστό 38,36%, άνεργοι σε ποσοστό 35,84% και συνταξιούχοι σε ποσοστό 17,38%.
✱ Το 71,20% είναι ιδιοκτήτες μίας κύριας κατοικίας, η οποία, σχεδόν στις τρεις από τις τέσσερις περιπτώσεις, δεν ξεπερνά σε αντικειμενική αξία τα 100.000 ευρώ, χωρίς κανένα απολύτως επιπλέον περιουσιακό στοιχείο. Μόλις το 15,92% διαθέτει και άλλα περιουσιακά στοιχεία με συνηθέστερα τα αγροτεμάχια.
✱ Το μέσο ετήσιο εισόδημα των οφειλετών το 2008 ήταν 28.418 ευρώ και το 2017 είχε υποχωρήσει στα 7.956 ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση άνω των 20.000 ευρώ μέσα σε δέκα έτη.
Στα στεγαστικά η πρωτοκαθεδρία
Όσον αφορά το είδος των δανειακών προϊόντων:
✱ Το 35,6% των δανειοληπτών είχε λάβει δάνεια έως 50.000 ευρώ, ενώ το 24,33% έως 100.000 ευρώ.
✱ Την πρωτοκαθεδρία έχουν τα στεγαστικά δάνεια που δόθηκαν στο 62% των δανειοληπτών και ακολουθούν τα καταναλωτικά με το αισθητά μικρότερο ποσοστό 24,98%.
✱ Τα μισά δάνεια χορηγήθηκαν από μόλις δύο πιστωτικά ιδρύματα.
