Βαμβάκι: Πολλοί παραγωγοί δεν θα καταφέρουν να κόψουν το νήμα του «μαραθωνίου» της άρδευσης

Στην τελική ευθεία για την ολοκλήρωση της διαδικασίας άρδευσης βρίσκεται το σύνολο των βαμβακοπαραγωγών της χώρας. Σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία, σε περιοχές που αντιμετωπίζουν προβλήματα λόγω της λειψυδρίας, οι υψηλές θερμοκρασίες και οι ανάγκες των «διψασμένων» φυτών έχουν οδηγήσει τους παραγωγούς στο να αναζητήσουν νερό ακόμη και με άναρχο τρόπο.

Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα εκτιμήσεις από τους ειδικούς, πολλές καλλιεργούμενες εκτάσεις, ιδιαίτερα στις νοτιότερες περιοχές, δεν θα μπορέσουν να καλύψουν τις απαιτήσεις των φυτών σε νερό και αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα μειωμένες αποδόσεις.

Από την περιοχή της Κωπαΐδας, όπου το πρόβλημα είναι υπαρκτό, ο Θανάσης Βελέντζας, παραγωγός από τον Άγιο Δημήτριο Βοιωτίας, κάνει λόγο για μια σοβαρή κατάσταση, που προβληματίζει τους βαμβακοπαραγωγούς της περιοχής. «Η απουσία σύγχρονης τεχνολογίας αρδευτικών υποδομών για την καλύτερη διαχείριση του νερού δημιουργεί σημαντικά προβλήματα. Δεν υπάρχει ένας ολοκληρωμένος σχεδιασμός στην αξιοποίηση του νερού, με αποτέλεσμα αυτή την περίοδο να προσπαθούμε με κάθε πιθανό τρόπο να καλύψουμε τις ανάγκες των καλλιεργειών μας και ιδιαίτερα του βαμβακιού», τονίζει.

Όπως εξηγεί ο κ. Βελέντζας, «η διαχείριση του νερού δεν γίνεται με τον ενδεδειγμένο τρόπο και υπάρχουν πολλοί συνάδελφοι που δεν έχουν τη δυνατότητα να ποτίσουν την περίοδο που χρειάζονται το νερό. Οι σχέσεις μεταξύ μας βρίσκονται στην κόψη του ξυραφιού και όποιος πρόλαβε το νερό, θα αρδεύσει τα κτήματά του».

Ο ίδιος υποστηρίζει, επίσης, ότι υπάρχουν περιοχές, στις οποίες το νερό δεν μπορεί να φτάσει και τα αντλητικά συγκροτήματα δεν καλύπτουν τις ανάγκες. «Ένας σημαντικός αριθμός παραγωγών ποτίζει τα χωράφια του με παρόχθια αρδευτικά συγκροτήματα και με υψηλό κόστος διαχείρισης λόγω της χρήσης ορυκτών καυσίμων», καταλήγει.

Μέχρι τα τέλη Αυγούστου θα τραβήξει η άρδευση στη Λοκρίδα

Για γεωτρήσεις που ξεπερνούν τα 300 μέτρα βάθος στην περιοχή του κάνει λόγο ο Νίκος Γκιώνης, γεωπόνος από την Τιθορέα Λοκρίδας. Ο ίδιος δηλώνει ότι το κόστος άρδευσης αυξάνει υπέρμετρα λόγω της άντλησης του νερού από μεγάλο βάθος, διότι αυτή την περίοδο αποτελεί μια αναγκαιότητα. «Τα βαμβάκια της περιοχής μας, όπως δείχνουν, θα έχουν απαιτήσεις μέχρι το τέλος του μήνα και, μάλιστα, ανεβασμένες λόγω των υψηλών θερμοκρασιών. Τα προηγούμενα χρόνια, αρδεύαμε από μικρά βάθη. Αν έχουμε την ίδια κατάσταση και την επόμενη χρονιά, οι αρδευόμενες καλλιέργειες στην περιοχή μας θα είναι ελάχιστες», υποστηρίζει, δίχως να μπορεί να κρύψει τον έντονο προβληματισμό του.

Και συνεχίζει: «Εκτός από το βαμβάκι, υπάρχουν και άλλες υδροβόρες καλλιέργειες, όπως είναι η μηδική, το καλαμπόκι κ.ά. Εφόσον δεν μπορέσουν να καλυφθούν από νερό, θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα».

Ασθμαίνοντας θα ολοκληρώσουν τα ποτίσματα οι αγρότες στη Θεσσαλιώτιδα Δομοκού

Άλλα δύο ποτίσματα θα χρειαστούν οι παραγωγοί για την ολοκλήρωση της αρδευτικής περιόδου στα βαμβάκια στον Θαυμακό Δομοκού, λόγω της οψίμισης. Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει ο Χρήστος Πετρόπουλος, πρόεδρος του Συνεταιρισμού «ΣυνΑγρός».

«Εκτιμώ ότι η εικόνα των καλλιεργειών είναι καλή, αλλά υπάρχει μεγάλο πρόβλημα στην άρδευση λόγω της μείωσης της στάθμης του νερού στο φράγμα του Σμοκόβου. Τα αποθέματα έχουν τελειώσει και προσπαθούμε με τις δικές μας γεωτρήσεις και με το ελάχιστο νερό που έχουμε να καλύψουμε τις ανάγκες των φυτών, αλλά ένα ποσοστό των παραγωγών μας δεν θα φτάσει μέχρι το τέλος», αναφέρει.

Συνεχίζοντας, ο ίδιος υποστηρίζει ότι η παρουσία του πράσινου σκουληκιού έχει παρουσιάσει σημαντική αύξηση στην περιοχή και ξεπερνά το 20% από την αρχική πρόβλεψη, που ήταν κάτω από 15%. «Θα πρέπει οι παραγωγοί να προσέξουν την εξέλιξη αυτή, διότι μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στις τελικές αποδόσεις, αλλά και στην ποιότητα του προϊόντος», εξηγεί.

Οι διπλοσπορές οψίμισαν την παραγωγή στην Καρδίτσα

Για οψίμιση της παραγωγής και, κατ’ επέκταση, της αρδευτικής περιόδου κάνει λόγο ο Βασίλης Γιαννακός, παραγωγός βαμβακιού από την Καρδίτσα και μέλος της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Βάμβακος (ΔΟΒ). Ο κ. Γιαννακός δηλώνει ότι, κατά τη διαδικασία της σποράς, πολλοί παραγωγοί είχαν σημαντικές αποτυχίες, με αποτέλεσμα να σπείρουν δύο και τρεις φορές. Για τον λόγο αυτόν, η καλλιέργεια οψίμισε.

Σημαντικό, επίσης, γεγονός για τον ίδιο είναι και η παρουσία του πράσινου σκουληκιού, που «επηρέασε τις πρώτες ανθοφορίες και, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, θα υπάρξει μείωση στην παραγωγή». Κλείνοντας, ο κ. Γιαννάκος δηλώνει ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα έλλειψης νερού εντοπίζεται προς την περιοχή της Λάρισας και λιγότερο σε άλλα σημεία, που έχουν τη δυνατότητα άρδευσης με νερό από τη λίμνη Πλαστήρα.

Στέρεψαν οι γεωτρήσεις στη Θράκη

Επάρκεια αρδευτικού νερού θα έχουν στον Βόρειο Έβρο μετά την παράταση της συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας – Βουλγαρίας για την παροχή υδάτων του ποταμού Άρδα και την άρδευση περίπου 200.000 στρεμμάτων. Η προσωρινή σύμβαση –με διάρκεια μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου– μεταξύ της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης και της Βουλγαρικής Εταιρείας Ηλεκτρικής Ενέργειας καθησυχάζει τον πρόεδρο του ΑΣ Δημητριακών Ορεστιάδας «Η ΕΝΩΣΗ», Λάμπη Κουμπρίδη, ο οποίος ωστόσο προβληματίζεται για την τιμή του νερού από την επόμενη χρονιά, καθώς οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται. «Οι Βούλγαροι ζητούν, μεταξύ άλλων, 4-5 εκατ. ευρώ επιπλέον, μια θέση στο λιμάνι κ.ά. Η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται σε διαπραγμάτευση», λέει.

Οι ανάγκες για άρδευση στο βαμβάκι καλύπτονται, αλλά οι παραγωγοί αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στις γεωτρήσεις. «Άρχισαν να βγάζουν αέρα, δεν υπάρχει νερό. Ιδιωτικές και κρατικές γεωτρήσεις στέρεψαν λόγω λειψυδρίας. Το υψηλό κόστος των γεωτρήσεων καθιστά απαγορευτική την ανανέωσή τους», σημειώνει ο κ. Κουμπρίδης.

Ίδια και χειρότερη είναι η κατάσταση στη Ροδόπη, καθώς «στις επιφανειακές γεωτρήσεις, όπως στον κάμπο Κομοτηνής, τα νερά έχουν πέσει πάρα πολύ και σε ορισμένες περιπτώσεις στέρεψαν τελείως, οπότε τα χωράφια ξαφνικά έγιναν ξηρικά από ποτιστικά», σύμφωνα με τον πρόεδρο των Επαγγελματιών Αγροτών Ροδόπης, Κυριάκο Κρόκο. «Όσες κρατάνε ακόμη, ποτίζουν μικρότερη έκταση, άρα τα μηχανήματα δουλεύουν διαρκώς από τις αρχές Ιουνίου, οπότε το κόστος άρδευσης ανεβαίνει πάρα πολύ».

Ο ίδιος σημειώνει πως σε κάποιες ομαδικές γεωτρήσεις οι παραγωγοί σταμάτησαν ήδη την άρδευση, υπολογίζοντας πως με το παραγόμενο βαμβάκι δεν μπορούν να καλύψουν τα έξοδα και να πληρώσουν τη ΔΕΗ. Σε περιοχές με σημαντικά υπόγεια νερά, η κατάσταση είναι καλύτερη, αλλά λόγω του ότι έπεσαν οι παροχές ανεβαίνει δραματικά το κόστος άρδευσης.

Στις δε παραθαλάσσιες περιοχές, το πρόβλημα με την υφαλμύρωση είναι εντονότερο, γιατί το θαλασσινό νερό εισέρχεται και αναπληρώνει το γλυκό που λιγοστεύει και οι αγωγιμότητες ανεβαίνουν σε επίπεδα θάλασσας.

Ο κ. Κρόκος συμφωνεί με τον κ. Κουμπρίδη ότι το κόστος μιας νέας γεώτρησης είναι απαγορευτικό, φτάνοντας έως τα 100.000 ευρώ, ανάλογα με το βάθος. «Στη Ροδόπη διαπιστώνουμε διαρκώς την τραγική έλλειψη μεγάλων αρδευτικών έργων, που θα ανακούφιζαν την περιοχή. Θα πρέπει να γίνει το φράγμα του Ιάσμου, που θα δώσει πνοή στον κάμπο της Κομοτηνής, γιατί χωρίς νερό έρχεται φτώχεια στον πρωτογενή τομέα». Όπως εκτιμά, θα ποτίζουν μέχρι το τέλος Αυγούστου με αρχές Σεπτέμβρη, όπου αυτό είναι εφικτό.

Η εβδομάδα ξεκίνησε με ψιχάλα στον Βόρειο Έβρο, η οποία δυσκόλεψε τους βαμβακοπαραγωγούς που ψεκάζουν δεύτερη φορά για το πράσινο σκουλήκι. Την ίδια στιγμή, οι τελευταίοι παρατηρούν με αγωνία τη βουτιά των τιμών στα χρηματιστήρια, καθώς με τις παρούσες τιμές προβλέπεται μεγάλη οικονομική δυσχέρεια για τους αγρότες.

Στο «κόκκινο» Θεσσαλία και Στερεά Ελλάδα

Περιγράφοντας με λακωνικό τρόπο τη μέχρι τώρα εικόνα της καλλιέργειας του βαμβακιού και τα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί της χώρας, ο Δρ Μωχάμεντ Νταράουσε, τέως προϊστάμενος του Εθνικού Κέντρου Ταξινόμησης Βάμβακος, εντοπίζει μεγαλύτερα προβλήματα στη Θεσσαλία και τη Στερεά Ελλάδα. «Η Κεντρική Μακεδονία δεν έχει σημαντικά προβλήματα και, όπως δείχνει η κατάσταση, η παραγωγή θα προχωρήσει σε ικανοποιητικά επίπεδα. Υπάρχουν, όμως, περιοχές στη Θεσσαλία και στη Στερεά Ελλάδα που θα αντιμετωπίσουν σοβαρά θέματα από την έλλειψη του νερού και οι παραγωγοί δεν θα μπορέσουν να καλύψουν τις ανάγκες τους μέχρι το τέλος της αρδευτικής περιόδου», δηλώνει στην «ΥΧ».

Ανταποδοτικότητα από τον ΕΛΓΑ διεκδικούν οι παραγωγοί

Πληθαίνουν οι διαμαρτυρίες για τα αυξημένα ασφάλιστρα στον ΕΛΓΑ για το 2024, ταυτόχρονα όμως και οι ανησυχίες, γιατί πληρώνουν, αλλά δεν λαμβάνουν, ειδικά οι βαμβακοπαραγωγοί. Στον κουμπαρά του ΕΛΓΑ, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, οι παραγωγοί λαμβάνουν λιγότερα ποσά ως αποζημίωση από όσα πληρώνουν με τις εισφορές τους. Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Δημητριακών Ορεστιάδας «Η ΕΝΩΣΗ», Λάμπης Κουμπρίδης, σημειώνει ότι εξαιτίας της παρατεταμένης ανομβρίας διαπιστώνουν μείωση της παραγωγής. «Αρχικά, είχαμε μείωση στις αποδόσεις των σιτηρών, κυρίως των ξηρικών, λόγω ανομβρίας. Ο ηλίανθος στα ξηρικά κυμαίνεται στα 50 με 80 κιλά το στρέμμα, ενώ τα καλαμπόκια δεν έκαναν γονιμοποίηση. Το δε βαμβάκι λόγω ανομβρίας πρωιμίζει πολύ», επισημαίνει. Η περιγραφή της κατάστασης των καλλιεργειών σε συνδυασμό με τα αυξημένα ασφάλιστρα στον ΕΛΓΑ προβληματίζει τους παραγωγούς, που ζητούν αλλαγές στον κανονισμό, έτσι ώστε να συμπεριληφθεί στα ζημιογόνα αίτια ο καύσωνας, γιατί για μία ακόμη χρονιά προκαλεί σοβαρές απώλειες παραγωγής, αλλά ο Οργανισμός δεν λειτουργεί ανταποδοτικά σε σχέση με τους παραγωγούς-μέλη του. Να σημειωθεί ότι κάποιες μέρες του Ιουλίου η θερμοκρασία ξεπέρασε τους 40 βαθμούς Κελσίου.

Άλλα δύο ποτίσματα θα χρειαστούν οι παραγωγοί για την ολοκλήρωση της αρδευτικής περιόδου στα βαμβάκια της Θεσσαλιώτιδας λόγω της οψίμισης.