των Μαρίας Αμπατζή, Μελίνας Ζιάγκου, Γιώργου Ρούστα, Γιάννη Σάρρου, Νικολέτας Τζώρτζη
Αυξημένοι δακοπληθυσμοί ταλαιπωρούν και φέτος τις ελαιοκαλλιέργειες στο Ηράκλειο της Κρήτης όπου, παρά τους επαναλαμβανόμενους ψεκασμούς, η παρουσία του επιβλαβούς εντόμου παραμένει ισχυρή και η περιφέρεια βρίσκεται επί ποδός. Αντίθετα, χαμηλές… πτήσεις παρατηρούνται στις περισσότερες από τις σημαντικές ελαιοκομικές περιοχές της χώρας, όπου τα προγράμματα δακοκτονίας βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη.
Αυτό προκύπτει από το οδοιπορικό της «ΥΧ» από τη Θάσο μέχρι την Κρήτη και από τη Θεσσαλία μέχρι τη Μεσσηνία, καταγράφοντας την παρουσία δάκου μέχρι τώρα και την εξέλιξη των προγραμμάτων για την πρόληψη και την αντιμετώπισή του.
Μειωμένες οι πτήσεις του εντόμου στη Στερεά
Χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα συνεχίζονται οι δολωματικοί ψεκασμοί σε όλες τις ελαιοκομικές περιοχές της Στερεάς. Στη Φθιώτιδα, έχει ξεκινήσει ο 3ος ψεκασμός, ενώ στις άλλες περιοχές έχουν γίνει οι δύο και σε λίγες ημέρες θα ξεκινήσει ο επόμενος. Λόγω της μειωμένης καρποφορίας, ορισμένες περιοχές της Βοιωτίας, όπως επίσης και της Εύβοιας, δεν έχουν προχωρήσει σε ψεκασμούς.
Ο δάκος παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, χωρίς να δημιουργεί ιδιαίτερα προβλήματα στους καρπούς της ελιάς. Τα χαμηλά ποσοστά παρουσίας των εντόμων ευνοούνται και από τις μεγάλες θερμοκρασίες οι οποίες αυτή την περίοδο ξεπερνούν και τους 35 βαθμούς. Σύμφωνα με τον Σταύρο Τσελά, γενικό διευθυντή στη διεύθυνση αγροτικής ανάπτυξης της περιφέρειας, «τα μηνύματα που έχουμε από τις ελαιοκομικές περιοχές της περιφέρειάς μας προς το παρόν δεν εμπνέουν καμία ανησυχία. Προσπαθούμε να είμαστε μέσα στους χρόνους των ψεκασμών, ώστε να πετύχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα».
Το μεγάλο στοίχημα θα παιχτεί τον Σεπτέμβριο όπου και ξεκινά η συλλογή τις πράσινης ελιάς, μειώνονται οι θερμοκρασίες και αυξάνονται οι βροχοπτώσεις. Παράλληλα, και «για το φόβο των Ιουδαίων», οι παραγωγοί κάνουν τους ψεκασμούς στις καλλιέργειές τους, ώστε να είναι σίγουροι για την προστασία του καρπού από το έντομο.
Στον δεύτερο και τρίτο δολωματικό ψεκασμό η Πελοπόννησος
|
Με μειωμένη την καρποφορία σε σύγκριση με την περσινή περίοδο συνεχίζεται ο δολωματικός ψεκασμός στις ελαιοκομικές περιοχές της Πελοποννήσου. Σύμφωνα με τον Αποστόλη Γιαννόπουλο, γεωπόνο της ΔΑΟΚ Αρκαδίας, οι ελαιοκομικές περιοχές καλύπτονται στο σύνολό τους από τους δολωματικούς ψεκασμούς. Ήδη, βρισκόμαστε στα μέσα του δεύτερου ψεκασμού χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα από την παρουσία του δάκου. Εκείνο που παρατηρούμε είναι η μειωμένη σε μεγάλο ποσοστό παραγωγή. «Η ξηρασία είναι το πρόβλημα στη Μεσσηνία και όχι ο δάκος», τόνισε, μιλώντας στην «ΥΧ» η Δήμητρα Δημητρούλια, γεωπόνος της ΔΑΟΚ Μεσσηνίας. Όπως αναφέρει η ίδια, σχεδόν σε όλες τις περιοχές ολοκληρώνεται ο δεύτερος κύκλος δολωματικών ψεκασμών και κάποιες παραλιακές πρώιμες περιοχές έχουν ξεκινήσει και τον τρίτο. Ωστόσο, ως μείζον πρόβλημα στην παρούσα φάση αναφέρει την ξηρασία. Όπως επεσήμανε, «το 85% των καλλιεργειών της ελιάς είναι ξερικές. Βρισκόμαστε σε μία περίοδο της τελικής φάσης πριν από τη συγκομιδή και ήδη ο καρπός αρχίζει να συρρικνώνεται, λόγω της έλλειψης νερού».Ποικίλλει η εικόνα σε Αν. Μακεδονία-Θράκη
Ποικίλλει η εικόνα της εμφάνισης του δάκου σε Ανατολική Μακεδονία-Θράκη. Σύμφωνα με τον αναπληρωτή προϊστάμενο της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Έβρου, Απόστολο Ξανθόπουλο, το πρόγραμμα προχωράει, παρακολουθούν τις παγίδες και μόλις αρχίσουν να πέφτουν οι θερμοκρασίες το φθινόπωρο θα εξαχθούν τα πρώτα συμπεράσματα, ενώ τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα δείχνουν αδρανοποίηση του δάκου.
Εξηγεί πως οι υψηλές θερμοκρασίες προκάλεσαν αναστολή του πολλαπλασιασμού του δάκου, αλλά μόλις πέσει κάτω από τους 30oC, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή. «Φέτος, προηγήθηκε ήπιος χειμώνας, με υγρασία την άνοιξη, επομένως οι ξηροθερμικές συνθήκες ευνοούσαν τον δάκο». Μετά τον Δεκαπενταύγουστο, αρχίζει ο προβληματισμός για τις καιρικές συνθήκες.
Συνιστά να μην εφησυχάζουν οι παραγωγοί και αναφέρει ότι μπορεί να βοηθήσει επέμβαση με διασυστηματικό εντομοκτόνο, τονίζοντας ότι ο ψεκασμός πρέπει να γίνεται τις βραδινές ώρες. Η ΔΑΟΚ έχει την ευθύνη της δακοκτονίας σε Μάκρη, Μαρώνεια και Σαμοθράκη.
Αύξηση του δακοπληθυσμού παρατηρείται στη Θάσο μετά τον Δεκαπενταύγουστο, αναφέρει ο γεωπόνος της Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης Καβάλας, Θεόδωρος Μανιταράς, υπεύθυνος δακοκτονίας στη Θάσο, όπου ολοκληρώνεται ο τρίτος γενικός δολωματικός ψεκασμός.
«Στην πρώτη δειγματοληψία που έγινε στα τέλη Ιουλίου δεν είχαμε δακοπροσβολή. Η επόμενη δειγματοληψία θα γίνει την 1η Σεπτεμβρίου, ώστε να αξιολογήσουμε τον Αύγουστο». Εκτιμά ότι θα ανταποκριθούν, παρά την υπολειτουργία ορισμένων συνεργείων λόγω υποστελέχωσης. Αξιολογεί ως μέτρια τη φετινή παραγωγή, εκτιμώντας τη σε 700-800 τόνους για λάδι και βρώσιμη ελιά.
Κραταιά η παρουσία μεγάλων δακοπληθυσμών στο Ηράκλειο
Χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα ολοκληρώθηκε ο τρίτος ψεκασμός για την καταπολέμηση της έντονης παρουσίας δάκου και φέτος στον Νομό Ηρακλείου, ενώ ήδη σε κάποιες περιοχές έχει ξεκινήσει ο τέταρτος ψεκασμός και θεωρείται βέβαιο ότι θα χρειαστεί και πέμπτος.
Σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο της Ένωσης Ηρακλείου και αντιπρόεδρο της Ομάδας Αμπελουργών και Ελαιοκαλλιεργητών Κρήτης, Μύρωνα Χιλετζάκη, «ο τέταρτος ψεκασμός ξεκίνησε σε κάποιες περιοχές την προηγούμενη Τρίτη. Μόλις ολοκληρωθεί, είναι σίγουρο ότι θα πάμε και στον πέμπτο, τουλάχιστον για κάποιες περιοχές, όπως μέσα στα όρια του Δήμου Αρχανών-Αστερουσίων, του Δήμου Χερσονήσου και του Δήμου Αρκαλοχωρίου.
Η εικόνα κατά τη διάρκεια του τέταρτου ψεκασμού δεν έχει βελτιωθεί στις περιοχές όπου οι δακοπληθυσμοί είναι ιδιαίτερα αυξημένοι, ευελπιστούμε, όμως, να βελτιωθεί η κατάσταση μετά την ολοκλήρωσή του».
Σχολίασε, ακόμη, πως «έχει χτυπήσει το καμπανάκι στην Περιφέρεια Κρήτης, η οποία καθημερινά πραγματοποιεί συσκέψεις με επιστημονικούς φορείς, με στόχο την αντιμετώπιση του δάκου που και φέτος κάνει έντονη την παρουσία του. Η περιφέρεια είναι σε ετοιμότητα και παρακολουθεί στενά το πρόβλημα, γιατί πέρσι το νησί έχασε πολλά χρήματα και δεν σηκώνει άλλη απώλεια».
Λιγότερο έντονη είναι η παρουσία του επιβλαβούς εντόμου στον νομό Χανίων. Όπως μας ενημέρωσε η προϊσταμένη της ΔΑΟΚ, Μαρία Μυλωνάκη, ολοκληρώνεται αυτές τις μέρες ο τρίτος ψεκασμός σχεδόν σε όλο τον νομό, με κάποιες εξαιρέσεις λόγω μικρής καρποφορίας, οι οποίες δεν εντάχθηκαν στον ψεκασμό. Η ίδια σημείωσε ότι παρατηρείται σταδιακή αύξηση δακοπληθυσμών και μάλιστα σε περιοχές που υπήρχε μείωση υπάρχει απότομη αύξηση, λόγω των καιρικών συνθηκών.
Σε κάθε περίπτωση, η προηγούμενη αλλαγή έδειξε μια κατάσταση, η οποία χαρακτηρίζεται ελεγχόμενη. Δηλαδή, εντοπίζεται σε κάποιες περιοχές αυξημένος δάκος, αλλά όχι πέρα από τα όρια που παρατηρήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια. «Δεν έχουμε 400-500 δάκους, που ακούμε σε άλλες περιοχές. Έχουμε περιοχές με 15 και 20 και με 30 ή 40 που είναι μεν πολύς δάκος, αλλά όχι μια εικόνα ξένη προς εμάς εδώ στα Χανιά. Είναι τέτοια η περιοχή που το ανάγλυφο και οι καιρικές συνθήκες δημιουργούν τέτοιες εστίες.
Είχαμε και κάποιες εστίες πάνω από 100, αλλά σε κάθε περίπτωση δεν είναι η εικόνα του Ηρακλείου», ανέφερε. Στο μεταξύ, σε εξέλιξη βρίσκεται ο τέταρτος ψεκασμός σε κάποιες περιοχές του Αποκόρωνα, ενώ από τη ΔΑΟΚ επισημαίνουν ότι εάν υπάρξει αύξηση στον δάκο, θα γίνουν εφαρμογές και στις υπόλοιπες περιοχές.
Πάνω από πέντε οι ψεκασμοί φέτος στη Θεσσαλία
Να σημειωθεί ότι φέτος, αν και στην αρχή εκφράζονταν ανησυχίες για το φαινόμενο της ακαρπίας, εντούτοις οι αυξημένες καλλιεργητικές φροντίδες και οι καιρικές συνθήκες συνετέλεσαν ώστε να εξελιχθεί ομαλά η παραγωγή και να εκφράζεται αισιοδοξία για την ποσότητα και την ποιότητα (οξύτητα) της ελιάς. |
Ομαλά εξελίσσεται η δακοκτονία στην Περιφέρεια Θεσσαλίας με τους παραγωγούς και τους γεωπόνους να παραμένουν σε επιφυλακή, καθώς ο Σεπτέμβριος θεωρείται κρίσιμος μήνας για την αντιμετώπιση του δάκου στα ελαιόδεντρα. Κατά μέσο όρο, οι ψεκασμοί που έχουν πραγματοποιηθεί στους νομούς Λάρισας και Μαγνησίας είναι τέσσερις με πέντε, ιδιαίτερα στα παράλια της Αγιάς και στο Αργυροπούλι Τυρνάβου, ενώ στον Δήμο Τεμπών οι ψεκασμοί υπολογίζονται σε τρεις με τέσσερις. Ο έγκαιρος προγραμματισμός του Τμήματος Φυτοπροστασίας της Περιφέρειας και η συνεργασία που έχει αναπτύξει με άλλα τμήματα αντίστοιχων περιφερειών έχει αντιμετωπίσει το πρόβλημα της παροδικής έλλειψης του φαρμάκου, αφού από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης η αποστολή της νέας δόσης αναμένεται περί τα μέσα Σεπτεμβρίου. Όλα δείχνουν ότι φέτος θα πραγματοποιηθούν περίπου έξι ψεκασμοί και σε κάποιες άλλες περιοχές και επτά, ξεπερνώντας το περσινό όριο των 5-6, ανάλογα με την περιοχή.Μετ’ εμποδίων η δακοκτονία στην Αιτωλοακαρνανία, ομαλά σε Ηλεία και Αχαΐα
Χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, μετά και την αποφυγή του σκοπέλου με τους άγονους διαγωνισμούς σε κάποιες περιοχές, εξελίσσεται το πρόγραμμα δακοκτονίας στις τρεις περιφερειακές ενότητες της Δυτικής Ελλάδας. Οι δολωματικοί ψεκασμοί πραγματοποιούνται κατόπιν ενημέρωσης των αρμόδιων Διευθύνσεων Αγροτικής Οικονομίας, οι οποίες χρησιμοποιούν πιλοτικά σε επιλεγμένα συνεργεία ψεκασμού αυτόματα συστήματα ελέγχου των ψεκασμών GIS-GPS, προκειμένου να ελέγχεται η καλή εκτέλεση των εργασιών. Επίσης, με πρωτοβουλία των ΔΑΟΚ έχει τοποθετηθεί ένα δίκτυο δακοπαγίδων σε κρίσιμα σημεία για τον έλεγχο της κατάστασης. Στην Περιφερειακή Ενότητα της Ηλείας, οι δολωματικοί ψεκασμοί αφορούν 4.167.000 ελαιόδεντρα που χωρίζονται σε οκτώ ομάδες. Υπήρχε πρόβλημα με μία ομάδα, καθώς ο διαγωνισμός κηρύχθηκε άγονος, επαναλήφθηκε η διαδικασία και αναδείχθηκε προσωρινός μειοδότης. Αμέσως μόλις ολοκληρωθούν όλες οι τυπικές διαδικασίες, τότε θα ξεκινήσουν και οι δολωματικοί ψεκασμοί. Στις υπόλοιπες ομάδες έχουν ήδη πραγματοποιηθεί δύο ψεκασμοί, ενώ προγραμματίζονται για την ερχόμενη εβδομάδα και άλλοι. Στην Περιφερειακή Ενότητα Αχαΐας, όπως αναφέρει στην «ΥΧ» ο προϊστάμενος της ΔΑΟΚ της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, Νικόλαος Κοσμάς, η διαδικασία των ψεκασμών εξελίσσεται ομαλά και την ερχόμενη εβδομάδα αναμένεται να πραγματοποιηθεί ακόμα ένας για την προστασία 622.000 ελαιοδέντρων.
Προβλήματα με τους εργολάβους για τον δολωματικό ψεκασμό 2.641.394 ελαιοδέντρων παρουσιάστηκαν και στην Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας, όπου εκδηλώθηκε ενδιαφέρον για τους έξι από τους εννέα τομείς και χρειάστηκε νέα προκήρυξη. Μάλιστα, φέτος, εκτός από τις ενστάσεις, κατατέθηκαν και ασφαλιστικά μέτρα, τα οποία η αρμόδια υπηρεσία κέρδισε, όπως επικύρωσε και η Ανεξάρτητη Αρχή. Οι ψεκασμοί ξεκίνησαν με προσωρινούς μειοδότες, εκτός από τρεις περιοχές, αυτές της Μακρυνείας, της Λεπενούς και του Καστρακίου-Ματσουκίου, διότι δεν υπήρξε μειοδότης.
