Η έλλειψη των κατάλληλων τεχνολογικών δομών, σε συνδυασμό με προβλήματα ψηφιακής πρόσβασης και συνδεσιμότητας, δημιουργούν συνθήκες ψηφιακού αποκλεισμού για τις αγροτικές περιοχές με σημαντικές επιπτώσεις στην προοπτική ανάπτυξής τους.
Το ευρωπαϊκό έργο XGain, που ξεκίνησε πριν από λίγους μήνες και συντονίζει το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Επικοινωνιών και Υπολογιστών (ΕΠΙΣΕΥ) του ΕΜΠ, αναλαμβάνει την πρωτοβουλία να προωθήσει τη γεφύρωση του ψηφιακού χάσματος μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών, αναπτύσσοντας ψηφιακές συνδέσεις υψηλής ταχύτητας, με τρόπο βιώσιμο, ισορροπημένο και προσβάσιμο σε όλους.
Με προϋπολογισμό ύψους 4,88 εκατ. ευρώ, το χρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση έργο φιλοδοξεί να δώσει ώθηση στην πρόσβαση των αγροτικών περιοχών στην ψηφιακή εποχή, με ένα τεράστιο εν δυνάμει αντίκτυπο στην παραγωγικότητα, την αποδοτικότητα και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Στο XGain συμμετέχουν 17 εταίροι προερχόμενοι από 12 διαφορετικές χώρες. Τη χώρα μας εκπροσωπεί το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Κεντρικής Μακεδονίας.
Διπλός ο στόχος του έργου
«Ποια είναι η καλύτερη εναλλακτική συνδεσιμότητας;», «Είναι οικονομικά αποδοτική;», «Θα συμβαδίζει με τις ανάγκες μου;», «Είναι φιλική προς το περιβάλλον;», «Θα με βοηθήσει να βελτιώσω το εισόδημά μου;» είναι μερικά απλά ερωτήματα και ανησυχίες επιχειρήσεων και αγροτικών κοινοτήτων που αναγνωρίζουν τη δύναμη και τις ευκαιρίες που παρέχει η ψηφιακή συνδεσιμότητα, αλλά δεν διαθέτουν τις κατάλληλες απαντήσεις. Τα παραπάνω είναι μόνο ορισμένα από τα ερωτήματα στα οποία φιλοδοξεί να δώσει απαντήσεις το XGain.
Aναφερόμενος στο έργο, ο συντονιστής του και διευθυντής Έρευνας και Ανάπτυξης του ΕΠΙΣΕΥ, Δρ. Άγγελος Αμδίτης, δήλωσε στην «ΥΧ» ότι «τo XGain αναπτύχθηκε για να υποστηρίξει τον σχεδιασμό και τη δημιουργία προγραμμάτων και παρεμβάσεων που επιλύουν δύο βασικά προβλήματα: Πρώτον, την έλλειψη διαθέσιμων δομών ψηφιακών δικτύων σε αγροτικές περιοχές και, δεύτερον, τις υψηλές τιμές των υπηρεσιών σύνδεσης που μετατρέπουν τις υπηρεσίες διαδικτύου σε οικονομικά απρόσιτες για τους αγροτικούς πληθυσμούς.
Ωστόσο, το έργο δεν σταματά στην επιλογή και στην εφαρμογή των τεχνολογιών ψηφιακής σύνδεσης. Η βασική φιλοδοξία μας είναι η συλλογή όλων των επιμέρους κομματιών του παζλ, που ονομάζεται ‘‘Αγροτική Ψηφιακή Συνδεσιμότητα’’ σε μια διαδικτυακή ψηφιακή πλατφόρμα. Με εύχρηστο και κατανοητό τρόπο, οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να αναγνωρίζουν τα δικά τους ‘‘κομμάτια του παζλ’’, σύμφωνα με τις δικές τους ανάγκες συνδεσιμότητας. Επιλογές, όπως ο τομέας ενδιαφέροντος (π.χ. κτηνοτροφία), το είδος της υπηρεσίας (π.χ. Γεωργία Ακριβείας), η τοπική ανάγκη συνδεσιμότητας (π.χ. εύρος του δικτύου), καθώς και η κλίμακα συνδεσιμότητας (π.χ. φάρμα, κοινότητα, περιφέρεια). Η ψηφιακή πλατφόρμα του XGain, μέσα από μια ολιστική προσέγγιση, σχεδιάζει να συνδυάσει τις παραπάνω ανάγκες με ποσοτικά, αλλά και ποιοτικά δεδομένα, προερχόμενα από κοινωνικο-οικονομικές, κλιματικές και περιβαλλοντικές έρευνες και ερωτηματολόγια.
Όραμα του έργου είναι η δημιουργία βέλτιστων προτάσεων συνδεσιμότητας, οι οποίες να ισορροπούν τόσο την τεχνολογία και την ανθρωπογεωγραφία των κατά τόπους αγροτικών περιοχών όσο και την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και την οικονομική βιωσιμότητα και αποδοτικότητα από την άλλη».
Παραδείγματα αξιοποίησης της ψηφιακής πλατφόρμας
Zητώντας από τον κ. Αμδίτη να μας δώσει ορισμένα παραδείγματα για την αξιοποίηση της πλατφόρμας από τους αγρότες, μας είπε τα εξής: «To ευρωπαϊκό έργο XGain θα αναλύσει διαφορετικά σενάρια ανά τομέα και εδαφολογικά περιβάλλοντα και θα προτείνει λύσεις ανάλογα με την περίπτωση. Μερικά μόνο από τα παραδείγματα που θα υλοποιηθούν και στο έργο στο πλαίσιο περιπτώσεων χρήσης αφορούν τα ακόλουθα:
✱ Χρήση live video από drones, ελεγχόμενων μέσω 5G δικτύου για την πρόληψη φυσικών καταστροφών (π.χ. πυρκαγιές), αλλά και για τη μετάδοση δεδομένων πραγματικού χρόνου, με στόχο τη γνώση της ακριβούς κατάστασης σε ένα χωράφι (π.χ. προσδιορισμό της περιεκτικότητας σε νερό και θρεπτικά στοιχεία και έλεγχο παρασίτων).
✱ Χρήση αισθητήρων σε μία καλλιεργούμενη έκταση, για την απομακρυσμένη παρακολούθηση της κατάστασής της, χωρίς την ανάγκη φυσικής παρουσίας του αγρότη ή τη χρήση τρακτέρ (λιγότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα CO2).
✱ Δημιουργία ενός «ψηφιακού ποιμένα» για την καθημερινή υποστήριξη των κτηνοτρόφων, διασφαλίζοντας ότι τα κοπάδια ζώων παρακολουθούνται ζωντανά, δημιουργώντας, εάν χρειαστεί, στοχευμένες ειδοποιήσεις που αφορούν ζητήματα υγείας και ευζωίας».
Πώς, όμως, το έργο θα αντιμετωπίσει ζητήματα που σχετίζονται με τους οικονομικούς λόγους που στέκονται εμπόδιο στη συνδεσιμότητα των αγροτικών περιοχών; Αναφορικά με αυτόν τον στόχο, ο συντονιστής του XGain μας έδωσε ορισμένες επιπλέον πληροφορίες: «Στο πλαίσιο του έργου, θα πραγματοποιηθούν εκτιμήσεις της αποδοτικότητας των τεχνολογιών/υπηρεσιών συνδεσιμότητας, λαμβάνοντας υπόψη την ικανότητα των χρηστών να επωμιστούν το κόστος τους (εκτιμήσεις ωφέλειας-κόστους).
Για να προσδιορίσουμε με οικονομικούς όρους το κατά πόσο θα ωφεληθεί ο πολίτης, κάτοικος απομακρυσμένων περιοχών από τις ανάλογες υπηρεσίες διασυνδεσιμότητας, θα χρησιμοποιήσουμε δείκτες που περιλαμβάνουν πλήθος από παραμέτρους.
Αυτές οι παράμετροι χαρακτηρίζουν την ατομική οικονομική δραστηριότητα (π.χ. ακαθάριστα έσοδα, μεικτό περιθώριο κέρδους, εποχικότητα εργασίας), αλλά και ευρύτερους κοινωνικούς παράγοντες (φύλο, κοινωνικός αποκλεισμός, φυλή, εκπαίδευση, συνήθειες κ.ά.), οι οποίοι επηρεάζουν την εικόνα της σύγχρονης αγροτικής ψηφιακής συνδεσιμότητας».
