Γενικεύσεις, όπως «ο παππούς μου κάπνιζε σαν φουγάρο και πέθανε 95 χρονών στον ύπνο του», «ένας γνωστός μου έτρωγε υγιεινά, έκανε γυμναστική και έπαθε καρκίνο», «τελικά, είναι όλα γραμμένα στο DNA», ακούμε συχνά. Ίσως, μάλιστα, να έχουμε καταφύγει και εμείς οι ίδιοι πολλές φορές σε αυτές. Είναι, όμως, έτσι;
Ασφαλώς υπάρχουν άνθρωποι που έχουν αυτό που θα λέγαμε καλό DNA. Τόσο το DNA όσο και ο τρόπος ζωής μας μπορεί να επηρεάσουν τη διάρκειά της, αλλά, όπως και να το κάνουμε, εμείς μπορούμε να παρέμβουμε μόνο στον τρόπο ζωής για να προστατεύσουμε την υγεία μας και, τελικά, να ζήσουμε περισσότερο, αλλά και καλύτερα.
Πώς επηρεάζει το DNA τον οργανισμό
Τι ακριβώς συμβαίνει, όμως, στον οργανισμό μας; Όπως εξηγούν οι ερευνητές, τόσο το DNA όσο και η καλή διατροφή και η άσκηση τον επηρεάζουν με τον ίδιο τρόπο, επιδρώντας στη χημεία του. «Το DNA ελέγχει την παραγωγή καθεμιάς από τις φυσικές χημικές ουσίες στο σώμα μας. Ελέγχει τόσο τη μορφή (και, συνεπώς, την αποτελεσματικότητα) κάθε ουσίας όσο και την ποσότητα στην οποία παράγεται», αναφέρουν ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ. Με τον τρόπο αυτόν, το DNA ασφαλώς επηρεάζει τη διάρκεια ζωής μας. «Τα τελευταία 20 χρόνια, έχει σημειωθεί εκπληκτική πρόοδος στην κατανόηση των χημικών διεργασιών του οργανισμού, που ελέγχουν τη διαδικασία της γήρανσης. Η γνώση αυτή επέτρεψε στους επιστήμονες να παρατείνουν τη ζωή σε διάφορα είδη ζώων, μέσω απλών γενετικών παρεμβάσεων», όπως συμπληρώνουν.
«Γονίδια μακροβιότητας»
Φυσικά και θέλουμε να ζήσουμε περισσότερο, αλλά, παράλληλα, θέλουμε να είμαστε καλά, υγιείς και, στο μέτρο του δυνατού, ικανοί να κάνουμε τα πάντα. Πρόσφατη μελέτη από την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ οδήγησε στο συμπέρασμα ότι τα γονίδια που σχετίζονται με τη μεγαλύτερη διάρκεια ζωής μπορεί να προστατεύουν, επίσης, από τις νόσους που σχετίζονται με την ηλικία.
«Οι επιστήμονες δημιούργησαν έναν ιό, ο οποίος μετέφερε τρία ‘‘γονίδια μακροβιότητας’’ σε ποντίκια, μια τεχνική που ονομάζεται γονιδιακή θεραπεία. Αυτά τα γονίδια μακροβιότητας βρήκαν ότι προστάτευσαν, επίσης, τα ποντίκια από τα εξής: 1) την παχυσαρκία, ακόμη και αν ακολουθούσαν διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπη, 2) την ανάπτυξη νοσημάτων που αντιστοιχούν στον διαβήτη τύπου 2 και στην καρδιακή ανεπάρκεια των ανθρώπων και 3) την ανάπτυξη μιας συγκεκριμένης μορφής νεφρικής ανεπάρκειας», αναφέρεται στη δημοσίευση του πανεπιστημίου.
Καλή διατροφή για μεγαλύτερη διάρκεια ζωής
Βέβαια, ό,τι λειτουργεί στα ποντίκια δεν λειτουργεί πάντοτε στους ανθρώπους. Ωστόσο, η μελέτη αυτή δείχνει ότι ίσως μια μέρα να μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη γονιδιακή θεραπεία όχι μόνο για να παρατείνουμε τη ζωή, αλλά και για να αποτρέψουμε ορισμένα νοσήματα που σχετίζονται με την ηλικία. Όμως, υπάρχουν πιο απλά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να παρατείνουμε τη ζωή μας.
Πλέον, γνωρίζουμε ότι η υγιεινή διατροφή έχει σχέση με τη μακροβιότητα ακριβώς γιατί επιδρά θετικά στη χημεία του οργανισμού μας. Από την άλλη πλευρά, γνωρίζουμε ότι οι κακές συνήθειες, όπως το κάπνισμα ή η κατάχρηση του αλκοόλ, επηρεάζουν αρνητικά τη χημεία του οργανισμού μας. Τα τελευταία χρόνια, έχουμε αρχίσει να κατανοούμε ότι και η άσκηση επηρεάζει τη χημεία του.
Ένας τρόπος να μάθουμε περισσότερα για τις επιδράσεις της είναι να τη μελετήσουμε στα ζώα, ακόμη και σε πολύ απλούς ζωικούς οργανισμούς. Πρόσφατη μελέτη εστίασε σε ένα είδος σκουληκιού. Τα τελευταία 40 χρόνια, πολλά πράγματα που μάθαμε γι’ αυτό το μικρό σκουλήκι αποδείχθηκε ότι ισχύουν και για τους ανθρώπους. Σύμφωνα με την εν λόγω μελέτη, όταν τα σκουλήκια ασκούνται τακτικά (αλλά όχι πάρα πολύ) σε νεαρή ηλικία, ο μεταβολισμός τους βελτιώνεται, ενώ οι μυς και το έντερο λειτουργούν καλύτερα σε όλη τη ζωή τους, ζουν περισσότερο και είναι προστατευμένα από μια μορφή της νόσου Αλτσχάιμερ που εκδηλώνεται στα σκουλήκια. Οι επιστήμονες θα προσπαθήσουν να ξεδιαλύνουν ποιες είναι οι αλλαγές στη χημεία του οργανισμού των σκουληκιών που προκαλούν αυτά τα θετικά αποτελέσματα.
Γνωρίζουμε, πλέον, ότι ο τρόπος διατροφής μας επηρεάζει την υγεία μας. Ναι, υπάρχουν άνθρωποι που υποφέρουν από χοληστερίνη λόγω κληρονομικότητας (DNA) και κάποιοι άλλοι που ο οργανισμός τους μεταβολίζει καλύτερα τη χοληστερίνη. Όμως, η αυξημένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος, γαλακτοκομικών και ζωικών λιπαρών επιβαρύνουν τον οργανισμό και σχετίζονται με την αύξηση της χοληστερίνης και τα καρδιαγγειακά νοσήματα στους περισσότερους ανθρώπους. Καλύτερα, λοιπόν, να μην ποντάρουμε στην εξαίρεση.
