Υπαίθρια Ντομάτα: Οι συνθήκες της πανδημίας επηρέασαν τις φυτεύσεις και καθορίζουν την εμπορία

Οι μη ικανοποιητικές τιμές των τελευταίων ετών, σε συνδυασμό με την έντονη παρουσία της Tuta Absoluta, περισσότερο στις πεδινές περιοχές όπου αναπτύσσονται νωρίτερα μέσα στο καλοκαίρι υψηλές θερμοκρασίες, που ευνοούν την ανάπτυξη πληθυσμών του επιβλαβούς εντόμου, αναδεικνύονται σε κυρίαρχους παράγοντες, οι οποίοι έχουν αλλάξει τα τελευταία χρόνια το τοπίο στην καλλιέργεια της υπαίθριας ντομάτας. Παράλληλα, καθοριστική για τον προγραμματισμό των καλλιεργητών φέτος στάθηκε η πανδημία, καθώς οι φυτεύσεις έγιναν στη διάρκεια της κορύφωσης της νόσου και των μέτρων για τον περιορισμό της εξάπλωσής της. Έτσι, δεν ήταν λίγοι εκείνοι οι οποίοι οδηγήθηκαν στην απόφαση να περιορίσουν τα στρέμματα που διέθεσαν για την υπαίθρια ντομάτα, υπό τον φόβο της άγνωστης εξέλιξης της πανδημίας και των επιπτώσεών της στην αγορά.

Όπως είπε, μιλώντας στην «ΥΧ», ο διευθύνων σύμβουλος της Rijk Swaan Hellas, Διαμαντής Τσιατούρας, «πέρα από τον εχθρό που ακούει στο όνομα Tuta Absoluta, φέτος είναι μια ιδιαίτερη χρονιά, γιατί υπάρχει ένα πολύ μεγάλο ερωτηματικό για την αγορά του καλοκαιριού, εάν, δηλαδή, θα υπάρχει απορρόφηση, δεδομένου ότι ο τουρισμός θα βρίσκεται σε ύφεση». Αυτό αποτυπώθηκε και στις φυτεύσεις, όπως διαπιστώνει ο ίδιος. Συγκεκριμένα, μας είπε, «υπάρχουν παραγωγοί, οι οποίοι μείωσαν αισθητά τα στρέμματα για τις υπαίθριες καλοκαιρινές καλλιέργειες σε όλη τη χώρα. Το ποσοστό της μείωσης διαφέρει από παραγωγό σε παραγωγό. Εφόσον, όμως, οι μεγάλοι παραγωγοί έχουν μειώσει τις φυτεύσεις τους τουλάχιστον κατά 25% μέχρι και 30%, άρα μιλάμε σίγουρα για μία συνολικά μείωση της τάξης του 20% τουλάχιστον. Οι πιο μικροί παραγωγοί δεν έχουν περιθώρια να μειώσουν πολύ, γιατί μετά τίθεται θέμα εισοδήματος και οι υπαίθριες περιοχές συντηρούνται για το υπόλοιπο του χρόνου με αυτό το εισόδημα».

Η εικόνα στις περιοχές

Η καλλιέργεια στις περισσότερες περιοχές εξελίσσεται φέτος χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, γεγονός το οποίο επιτρέπει στους παραγωγούς να προσδοκούν καλές και ποιοτικές αποδόσεις, χωρίς να λείπει ο προβληματισμός που γεννούν οι δυσκολίες της απορρόφησης, λόγω της ύφεσης της τουριστικής κίνησης, ο οποίες πιέζουν τις τιμές.

Εύβοια

Στα χαμηλά υψόμετρα της Εύβοιας, η συγκομιδή ξεκίνησε εδώ και 15 ημέρες περίπου με το πρώτο χέρι των πρώιμων φυτεύσεων. Σύμφωνα με τον γεωπόνο Δημήτρη Μπουρίκα, στην περιοχή Δύστου-Κριεζά, «η τάση για την ντομάτα είναι φθίνουσα, γιατί έχει πληγεί καίρια από την Tuta, αλλά τώρα, εκτός από τα εντομολογικά προβλήματα, σε κυρίαρχο αναδεικνύεται αυτό των εργατών, καθώς η ντομάτα θέλει χέρια. Ήδη, υπάρχει ανησυχία για το τι θα γίνει την περίοδο κορύφωσης της παραγωγής».

Στην περιοχή καλλιεργούνται περίπου 500 στρέμματα με υπαίθρια ντομάτα. Η εικόνα της καλλιέργειας εξελίσσεται χωρίς σημαντικά προβλήματα, αλλά οι τιμές δεν είναι ικανοποιητικές. Έχοντας ξεκινήσει από τα 80 λεπτά, μέσα σε μία εβδομάδα διαμορφώνονται στα 50 λεπτά το κιλό, γεγονός το οποίο αποδίδεται στη μειωμένη απορρόφηση, λόγω της υπολειτουργίας των τουριστικών μονάδων και στις αυξημένες εισαγωγές από Βουλγαρία. Σύμφωνα με τον γεωπόνο, «από τη στιγμή που δεν έχει εμφανιστεί σε μεγάλους πληθυσμούς η Tuta Absoluta, μπορούμε να πούμε ότι πάμε καλά. Έχει βοηθήσει ο καιρός, καθώς δεν είχαμε έντονες ζέστες. Αν και έχουμε κάνει ένα πρόγραμμα πιο ήπιο για να είμαστε πιο ορθοί, με χημική καταπολέμηση και βιολογικούς τρόπους, με παγίδες κ.λπ., το αντιμετωπίζουμε, γιατί το θέμα της Tuta είναι το μεγάλο πρόβλημα. Μικροπροβλήματα με ιώσεις διάσπαρτα υπάρχουν σε πολύ μικρή έκταση». Όσον αφορά τις αποδόσεις, εκτιμά ότι, εφόσον εξελιχθεί όπως φαίνεται, η καλή απόδοση θα είναι 6 τόνοι/στρέμμα στην περιοχή, που συγκομίζει μέχρι τις 15-20 Αυγούστου.

Πελοπόννησος

Οι δυσκολίες που παρουσιάζονται φέτος στην απορρόφηση της παραγωγής συνοδεύουν τους καλλιεργητές της αυγουστιάτικης και φθινοπωρινής ντομάτας στις ορεινές περιοχές της Αργολίδας και της Κορίνθου, που φυτεύεται από τα μέσα Μαΐου και μετά. Όπως μας είπε ο Θεόδωρος Παρασκευόπουλος από τη Σκοτεινή Αργολίδας, η καλλιεργούμενη έκταση στην περιοχή διατηρήθηκε σταθερή στα 1.000 στρέμματα, με αυξομειώσεις από παραγωγό σε παραγωγό. «Μέχρι στιγμής, δεν είχαμε καλλιεργητικά προβλήματα και η εικόνα των φυτών είναι υγιής. Μέχρι ώρας, έχουμε νερά.

Η ποιότητα της ντομάτας θα εξαρτηθεί και από την ποσότητα του νερού», μας είπε. Όσον αφορά την εμπορία, τόνισε ότι «με τη δυσκολία που πληροφορούμαστε ότι έχει η απορρόφηση όλων των καλοκαιρινών αγροτικών προϊόντων, προβληματιζόμαστε. Εμείς δεν κάνουμε παραγωγή για λαϊκές, τα στρέμματα και τα κιλά είναι πολλά, οπότε πηγαίνουν σε χονδρέμπορους που και αυτοί, από τα μηνύματα που έχουμε, είναι επιφυλακτικοί από την πλευρά τους». Η καλλιέργεια, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι συμφέρουσα, όταν ο παραγωγός πουλήσει το προϊόν του στα 45-50 λεπτά το κιλό, για αποδόσεις της τάξης των 5 τόνων/στρέμμα που δίνει η περιοχή κατά μέσο όρο, διαφορετικά «στα 30 λεπτά είναι οριακά στο κόστος».

Στερεά Ελλάδα

«Εγώ γεννήθηκα και μεγάλωσα μέσα στην υπαίθρια ντομάτα. Τα τελευταία χρόνια, η καλλιέργεια συρρικνώνεται, λόγω του δυσβάσταχτου κόστους σε σχέση με την τιμή της, καθώς και της Tuta, που στον Δομοκό έχει ιδιαίτερα έντονη παρουσία τα τελευταία 2-3 χρόνια. Έτσι, οι παραγωγοί στρέφονται σε εναλλακτικές καλλιέργειες για να διατηρήσουν το εισόδημά τους». Με αυτά τα λόγια, περιέγραψε την εξέλιξη της καλλιέργειας στον Παλαμά Δομοκού ο έμπειρος καλλιεργητής κηπευτικών Βάιος Αγγελάκης, ο οποίος φέτος κράτησε την καλλιέργεια της ντομάτας σε 10 στρέμματα.

Οι αποδόσεις σε εμπορεύσιμη ντομάτα στην περιοχή, με τις σωστές καλλιεργητικές πρακτικές φτάνουν, όπως μας είπε, τους 10 τόνους/στρέμμα, και εφόσον τα πράγματα εξελιχθούν ευνοϊκά μέχρι τις αρχές Αυγούστου που ξεκινάει η συγκομιδή, αυτές θα είναι και φέτος.

«Δίχτυ ασφαλείας» αποδείχτηκε το διχτυοκήπιο

Στις «ιδανικές» συνθήκες που δημιουργεί η προστασία με δίχτυ, όπως λέει ο ίδιος ο παραγωγός από τα Μέγαρα, Σπύρος Σινκ, έχει βάλει φέτος 10 στρέμματα επιτραπέζια ντομάτα και ντοματίνια. Σε μία εβδομάδα, θα ξεκινήσει να συλλέγει την πρώτη παραγωγή, παρατηρώντας ότι η καλλιέργεια εξελίχθηκε άριστα, καθώς, όπως τόνισε, το διχτυοκήπιο προστατεύει τα φυτά από αντίξοες θερμοκρασίες και καιρικά φαινόμενα, καθώς και από εχθρούς. «Αυτό σημαίνει μηδέν εντομοκτόνα και φαρμακευτικά σκευάσματα και εφαρμόζουμε μόνο θρέψη». Οι αποδόσεις που περιμένει ο καλλιεργητής είναι 20 τόνοι/στρέμμα και θα κόβει ντομάτα μέχρι το τέλος Οκτωβρίου.