Το στοίχημα της τοπικής ανάπτυξης

του Νίκου Λάππα

Περισσότερο από το 1/3 του νέου Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης και του μισού ΕΣΠΑ πρόκειται να υλοποιηθούν από την Περιφέρεια και την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Οι ελληνικές τοπικές δομές καλούνται να κάνουν σήμερα αυτό που έγινε στην υπόλοιπη περιφερειακά αναπτυγμένη Ευρώπη πριν δεκαετίες. Το στοίχημα που καλούνται να κερδίσουν είναι τεράστιο. Καλούνται όχι απλά να απορροφήσουν πόρους πολλών δισ., αλλά, πρωτίστως, να τους κατανείμουν και να τους διαχειριστούν με ορθολογικό και ευφυή τρόπο, ώστε να προκληθεί το μεγαλύτερο οικονομικό και κοινωνικό αναπτυξιακό αποτέλεσμα.

Διαθέτει σήμερα η Ελλάδα αποκεντρωμένες δομές ικανές να επωμισθούν τέτοιο έργο; Η απάντηση είναι ότι οι περιφερειακές δομές, καλούνται άμεσα να αντλήσουν εμπειρία από τις Ομάδες Τοπικής Δράσης του προγράμματος Leader.

Οι αναπτυξιακές αυτές δομές, σε συνεργασία με μία μικρή επιτελική ομάδα της κεντρικής διοίκησης, αποτελούν το μοναδικό σχετικό δίκτυο, που λειτουργεί για 22 περίπου χρόνια. Κλήθηκαν να σχεδιάσουν το προηγούμενο πρόγραμμα σε συνθήκες οικονομικής «ευημερίας» και να το υλοποιήσουν σε συνθήκες οικονομικής ασφυξίας.

Κάποιες δεν ανταποκρίθηκαν. Κάποιες, όμως, επέδειξαν υψηλή προσαρμοστικότητα και ικανότητα να κινητοποιήσουν το τοπικό παραγωγικό δυναμικό, με απτά αποτελέσματα. Όλες αυτές είχαν τέσσερα κοινά γνωρίσματα: Επάρκεια ικανών στελεχών, εμπειρία στον σχεδιασμό και την υλοποίηση σύνθετων έργων, εξεύρεση και ενεργοποίηση επενδυτών αποκλειστικά με αναπτυξιακό προσανατολισμό. Τέλος, όσοι τις διοικούσαν, είχαν ένα μεγάλο προτέρημα: δεν «μοίρασαν χρήμα» με πελατειακές λογικές.