Έχει δρόμο ακόμα η αποκλιμάκωση των τιμών στα λιπάσματα

Σημαντική αποκλιμάκωση παρατηρείται από τις αρχές Ιανουαρίου στη διεθνή τιμή της ουρίας και των αζωτούχων λιπασμάτων. Σύμφωνα με το διεθνές παρατηρητήριο τιμών ΑMIS, που λαμβάνει υπόψη τις μέσες τιμές των λιπασμάτων στις 20 πιο ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου, στις οποίες περιλαμβάνονται και αρκετές ευρωπαϊκές, από την άνοιξη του 2022 παρατηρείται μείωση τιμών άνω του 40% στα αζωτούχα λιπάσματα.

Συγκεκριμένα, η ουρία, που είχε φτάσει τα 900 δολάρια/τόνο τον Απρίλιο, αυτή την περίοδο βρίσκεται κοντά στα 500 δολάρια/τόνο. Αντίθετα, στα σύνθετα λιπάσματα δεν υπάρχει αντίστοιχη αποκλιμάκωση για τον φώσφορο και το κάλιο, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία της αγοράς.

Η μείωση στις τιμές των αζωτούχων λιπασμάτων συνδέεται κυρίως με τη συνεχή πτωτική τάση στην τιμή του φυσικού αερίου. Είναι χαρακτηριστικό ότι από το ιστορικό υψηλό των 350 ευρώ/Μεγαβατώρα τον περασμένο Αύγουστο, αυτές τις ημέρες η τιμή στο ολλανδικό χρηματιστήριο ενέργειας κυμαίνεται μεταξύ 50 και 60 ευρώ/Μεγαβατώρα.

Βεβαίως, αυτή η μεγάλη μείωση απέχει μακράν από τα επίπεδα κανονικότητας που απολάμβανε η Ευρώπη μέχρι τις αρχές του 2021 και πριν ξεκινήσει η ενεργειακή κρίση (ο μέσος όρος της τετραετίας 2018-2021 βρισκόταν στα 15 ευρώ/Μεγαβατώρα). Κρίση, η οποία ως γνωστόν έφτασε στο αποκορύφωμά της μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Πώς επηρεάζεται η Ελλάδα

Τι σημαίνουν όμως τα παραπάνω για την ευρωπαϊκή και κατ’ επέκταση την ελληνική αγορά; Έχει περάσει αυτή η μείωση στα εγχώρια λιπάσματα και, αν ναι, σε ποιον βαθμό; Αγρότες που επικοινώνησαν αυτές τις ημέρες με την «ΥΧ» θεωρούν ότι σε μια περίοδο όπως η τρέχουσα, οι επιχειρήσεις επικαλούνται συνήθως επάρκεια σε αποθέματα και αγορές σε προγενέστερο χρόνο, πριν επέλθει η μείωση στις τιμές.

«Όταν πέφτουν οι τιμές στα λιπάσματα αργούμε να τις δούμε, όταν όμως ανεβαίνουν περνάνε αμέσως στα καταστήματα», μας είπε παραγωγός από τη Βόρεια Ελλάδα. «Να ελέγξει το κράτος με την πλατφόρμα αποθεμάτων τις ποσότητες που είχαν οι επιχειρήσεις το καλοκαίρι και αυτές που έχουν τώρα», μας είπε έτερος παραγωγός από τη Θεσσαλία.

Εκπρόσωπος του κλάδου της εγχώριας βιομηχανίας λιπασμάτων δήλωσε στην «ΥΧ» τα εξής: «Εκτίμησή μου είναι ότι η πλειονότητα των επιχειρήσεων προέβη σε μαζικές αγορές τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 2022. Τότε οι τιμές στην ενέργεια ήταν πολύ υψηλότερες και οι προβλέψεις δεν έδειχναν τη μείωση που θα επακολουθούσε και υπάρχει σήμερα. Υπάρχουν γεμάτες αποθήκες σε όλη την Ευρώπη με ουρία από το Καζακστάν, από τις ΗΠΑ και από άλλες περιοχές.

Πρόκειται για ποσότητες που αγοράστηκαν επειδή τότε η ουρία στην Ευρώπη ήταν ακριβή. Συνεπώς, τα αποθέματα που υπάρχουν στις αποθήκες είχαν αγοραστεί σε τιμές που λογικά δεν μπορούν να περιλαμβάνουν τις μειώσεις ή, τουλάχιστον, όχι στο 100%. Η εκτίμησή μου είναι ότι θα υπάρξουν μειώσεις κυρίως στα αζωτούχα λιπάσματα, αλλά δεν θα ξεπεράσουν το 15%. Στα σύνθετα δεν φαίνεται ότι θα υπάρξουν σημαντικές μειώσεις, γιατί δεν υπάρχουν μειώσεις στον φώσφορο και στο κάλιο».

Mέσος όρος διεθνούς αγοραίας τιμής σε δολάρια ανά τόνο για αμμωνία, ουρία και σε δολάρια ανά 1 εκατ. Btu για φυσικό αέριο (Φεβρουάριος 2023)

Πηγή: Εργαλείο παρακολούθησης αγοράς AMIS

«Απέχουμε πολύ από τα φυσιολογικά επίπεδα»

Ποιες είναι οι απόψεις των παραγωγών και των γεωπόνων των καταστημάτων εφοδίων για την τρέχουσα κατάσταση στην αγορά; Ο Zαχαρίας Τσιριντάνης, τεχνολόγος γεωπόνος στην ΕΑΣ Ρεθύμνου, τόνισε πως «οι μειώσεις στις τιμές λιπασμάτων έχουν ξεκινήσει να φαίνονται εδώ και περίπου έναν μήνα. Η μείωση φαίνεται κυρίως στα αζωτούχα λιπάσματα. Ωστόσο, όσοι είχαν προβεί σε αγορές νωρίτερα περιμένουν να εξαντληθεί το απόθεμά τους για να αγοράσουν στις νέες μειωμένες τιμές. Μια άλλη λύση που εφαρμόζεται, εφόσον υπάρχει ακόμα απόθεμα, είναι η ανάμειξη των λιπασμάτων με τις νέες τιμές με υπάρχοντα, ώστε να προκύψει άμεσα μια μείωση στο κόστος της λίπανσης, έστω και μικρότερη.

Σε ό,τι αφορά ένα σύνθετο λίπασμα, το οποίο χρησιμοποιείται αυτή την περίοδο στην ελιά, το 21-5-12 για παράδειγμα, το τσουβάλι των 25 κιλών, που προηγουμένως κόστιζε 25 ευρώ, έχει πέσει στα 22,5-23 ευρώ. Αυτό μπορεί να μη φαίνεται εντυπωσιακό, όμως όταν κάποιος αγοράζει πολλά τσουβάλια, κάνει διαφορά.

Στη θειική αμμωνία, με τις νέες τιμές ο αγρότης αγοράζει στα 12 ευρώ το 25κιλο τσουβάλι, από τα 15 που αγόραζε. Το ίδιο τσουβάλι εισαγόμενης θειικής αμμωνίας κόστιζε 7 ευρώ.

Η ασβεστούχος νιτρική αμμωνία βρίσκεται στα 32,5 ευρώ τα 40 κιλά, παρά τη μείωση. Το 2020, επώνυμο εγχώριο προϊόν κόστιζε 12,5-13 ευρώ το ίδιο τσουβάλι. Η μέση τιμή τα τελευταία χρόνια έπαιζε μεταξύ των 14,5-15,5 ευρώ, επομένως είμαστε πολύ μακριά από το να πούμε ότι έχουμε επανέλθει στα φυσιολογικά δεδομένα. Όταν η ασβεστούχος φτάσει και σταθεροποιηθεί γύρω στα 15 ευρώ και η θειική γύρω στα 12 ευρώ το τσουβάλι, θα μπορούμε να πούμε ότι έχουμε επιστρέψει στην κανονικότητα».

Μιλώντας στην «ΥΧ», η γεωπόνος και υπεύθυνη καταστημάτων εφοδίων της EUROAGRO στην Κεντρική Μακεδονία, Ευαγγελία Χριστοδούλου, δήλωσε: «Τα λιπάσματα NPK έχουν κάποια μείωση, αλλά ακόμη δεν είναι τόσο ουσιαστική. Μιλάμε για μείωση περίπου 10%. Για παράδειγμα, ένα λίπασμα 15-9-15 που χρησιμοποιείται στις δενδρώδεις καλλιέργειες όπως η ροδακινιά, από 1.200 ευρώ ο τόνος έχει πέσει στα 1.050. Δηλαδή στο 25κιλο, από τα 48 ευρώ πήγε στα 42 τιμή λιανικής.

Ένα τέτοιο λίπασμα πριν από την κρίση, ο αγρότης το αγόραζε στα 25 ευρώ. Επομένως, δεν μπορούμε να μιλάμε για επιστροφή στα φυσιολογικά δεδομένα. Αντίθετα, στην ουρία που χρησιμοποιείται στην επιφανειακή λίπανση των σιτηρών και στα αζωτούχα λιπάσματα γενικότερα έχουμε πολύ μεγαλύτερες μειώσεις, άνω του 40%, σε σύγκριση με πέρσι τον Φεβρουάριο. Αν πάμε όμως στα προ κρίσεως επίπεδα, θα λέγαμε ότι βρισκόμαστε στο μέσον της διαδρομής. Το ερώτημα που δημιουργείται, λοιπόν, είναι αν αυτή η τάση μείωσης θα συνεχιστεί ή θα σταθεροποιηθεί. Η κατάσταση είναι απρόβλεπτη», κατέληξε.

Σύμφωνα με τον γεωπόνο της ΕΑΣ Κορίνθου, Παναγιώτη Σταματόπουλο, «υπάρχει μια μείωση περίπου 20%-25% στις τιμές που αγοράζουν οι παραγωγοί αζωτούχα λιπάσματα αυτή την περίοδο, απέχουμε όμως πολύ από την επάνοδο στις φυσιολογικές συνθήκες». Ο ίδιος υπενθύμισε ότι το 2008, σε μια περίοδο βαθιάς οικονομικής ύφεσης διεθνώς, υπήρξε μια αντίστοιχη κατάσταση στις τιμές των λιπασμάτων, η οποία χρειάστηκε σχεδόν μια τετραετία για να εξομαλυνθεί.

Ο Μεσσήνιος ελαιοπαραγωγός και μέλος της ΕΑΣ Μεσσηνίας, Γιάννης Ζωντανός, εξέφρασε παρόμοια άποψη με τους ανωτέρω: «H ασβεστούχος αμμωνία, που αποτελεί ένα από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα προϊόντα στην ελιά, έφτασε να πωλείται 32 ευρώ το τσουβάλι και τελευταία έχει πέσει στα 27 ευρώ. Υπάρχει πράγματι μια μικρή αποκλιμάκωση. Βέβαια, προ κρίσης αγόραζες στα 20 ευρώ. Επομένως μιλάμε για μικρή μείωση, πάνω σε μεγάλες αυξήσεις».

Τιμές λιπασμάτων στη λιανική με ΦΠΑ (σε ευρώ ανά τόνο)

Πηγή: Έρευνα σε καταστήματα εφοδίων στην Κεντρ. Μακεδονία

Συνεταιρισμοί: Προβληματισμός, αλλά και έξυπνες αγορές

Ο γεωπόνος του ΑΣΕΠΟΠ Βελβεντού Κοζάνης, Δημήτρης Τσιαμής, σε δηλώσεις του στην «ΥΧ» μίλησε για διστακτικότητα ορισμένων εταιρειών να δώσουν τιμές, ενώ δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να υπάρξει ελλιπής λίπανση σε δενδρώδεις καλλιέργειες: «Μέχρι και τα τέλη του Δεκεμβρίου κάναμε τους υπολογισμούς μας με τα δεδομένα του καλοκαιριού. Από τον Ιανουάριο άλλαξαν τα δεδομένα, κυρίως στα αζωτούχα λιπάσματα και στην ουρία, όπου υπάρχει μια σημαντική πτώση της τιμής της. Ωστόσο, αίσθησή μου είναι ότι το κλίμα ακόμα στην αγορά είναι ρευστό. Ορισμένες επιχειρήσεις τηρούν στάση αναμονής και δεν δίνουν τιμές.

Πιθανώς να οφείλεται στο γεγονός ότι έχουν αποθέματα προηγούμενων μηνών και προβληματίζονται σε τι τιμές θα τα διαθέσουν. Το λογικό είναι η ουρία να συμπαρασύρει τα αζωτούχα λιπάσματα. Να πούμε πάντως ότι, όταν μιλάμε για μείωση στα σύνθετα λιπάσματα της τάξης του 10%, τη στιγμή που οι τιμές έχουν διπλασιαστεί μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, αυτή είναι ευπρόσδεκτη μεν, αλλά δεν λέει και πολλά πράγματα. Υπάρχει φόβος, εάν, λόγω αυξημένου κόστους, ορισμένοι παραγωγοί “κόψουν” λιπάσματα, αν θα βάλουν δηλαδή μειωμένες ποσότητες λιπασμάτων. Υπάρχει και το πιο ακραίο σενάριο να προχωρήσουν μόνο σε αζωτούχες λιπάνσεις και να μη δώσουν στα δέντρα το κάλιο και άλλα βασικά στοιχεία, που είναι πολύ σημαντικά για τη θρέψη τους».

Ο συνεταιρισμός «ΘΕΣγη» προμήθευσε αυτές τις ημέρες με λιπάσματα τα μέλη του για να ξεκινήσουν τις επιφανειακές λιπάνσεις με αζωτούχα. Ο πρόεδρός του, Παναγιώτης Καλφούντζος, μιλώντας στην «ΥΧ», ανέφερε πως «ανάλογα με την ποιότητα του λιπάσματος, μια μέση τιμή για την ουροθειική αμμωνία παίζει από 700 έως 800 ευρώ/τόνο, τη στιγμή που μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου βρισκόταν κοντά στα 1.000 ευρώ. Υπάρχει δηλαδή μια μείωση 200-250 ευρώ ανά τόνο. Εμείς περιμέναμε και αγοράσαμε τις τελευταίες εβδομάδες, ώστε τα μέλη μας να καρπωθούν τις πρόσφατες μειώσεις. Επιλέξαμε λιπάσματα με παρεμποδιστή, γιατί υπάρχει μια πιθανότητα να δοθεί επιδότηση από το κράτος στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ για τα προηγμένης τεχνολογίας λιπάσματα. Περιμένουμε την επόμενη βροχή για να ξεκινήσουμε τις λιπάνσεις».