Ρόδι: Η παραγωγή συρρικνώνεται παρά την εντυπωσια κή άνοδο της ζήτησης
Η καλλιέργεια της ροδιάς, που μέχρι πριν από λίγα χρόνια θεωρείτο ανερχόμενη και δυναμική, σήμερα περνάει ίσως την πιο δύσκολη φάση της. Οι παγετοί των τελευταίων ετών, σε συνδυασμό με την απουσία ουσιαστικής στήριξης από την πολιτεία, έχουν οδηγήσει σε μείωση της παραγωγής, εγκατάλειψη των φυτειών και απογοήτευση των παραγωγών. Την ίδια στιγμή, η ζήτηση για ρόδι, τόσο ως νωπό προϊόν όσο και ως χυμό, παρουσιάζει εντυπωσιακή άνοδο στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Οι αντιθέσεις αυτές συνθέτουν ένα παράδοξο σκηνικό: Το προϊόν έχει υψηλή διατροφική αξία και αναγνώριση από τους καταναλωτές, αλλά η ελληνική παραγωγή συρρικνώνεται.
Μειωμένες έως 70% οι στρεμματικές αποδόσεις στη Λαμία
Ο Νίκος Θεοδώρου, παραγωγός από τη Λαμία, μιλά για τις μεγάλες ζημιές που προκάλεσε ο παγετός του Μαρτίου. «Η καρποφορία είναι μειωμένη μέχρι και 70%. Ήδη, έχουμε ξεκινήσει με την ποικιλία Acco και σε περίπου έναν μήνα θα μπούμε στη Wonderful», σημειώνει.
Όσον αφορά τις τιμές, ο ίδιος εκτιμά πως θα είναι αυξημένες σε σχέση με πέρυσι, της τάξης του 20%-30%, ανάλογα με την ποιότητα. «Οι αγορές ζητούν ολοένα και περισσότερα ρόδια, όμως εμείς δεν μπορούμε να ανταποκριθούμε. Η πολιτεία είναι απούσα και πολλοί παραγωγοί εγκαταλείπουν την καλλιέργεια. Δεν βλέπω ενδιαφέρον για νέες φυτεύσεις», καταλήγει.
Οι ροδιές δίνουν τη θέση τους στις ελιές στην Αρκαδία
Αντίστοιχη εικόνα μεταφέρει και ο Ηλίας Γκάγκας, παραγωγός από τη Δάφνη Γορτυνίας. «Η παραγωγή μειώθηκε αισθητά λόγω του παγετού. Ξεκινήσαμε με την ποικιλία Acco και ακολουθεί η τοπική Ερμιόνη. Ωστόσο, η πορεία της καλλιέργειας στην περιοχή δεν έδωσε τα αποτελέσματα που περιμέναμε», δηλώνει. Σημαντικό ποσοστό των παραγωγών έχει ήδη αντικαταστήσει τις ροδιές με ελιές, ιδιαίτερα την περίοδο που η τιμή του ελαιολάδου έφτασε σε ιστορικά υψηλά. Έτσι, οι προοπτικές για την καλλιέργεια της ροδιάς στην περιοχή μοιάζουν αβέβαιες.
Συγκομιδή με καθυστέρηση και μικρότερους καρπούς στην Τιθορέα
Η κατάσταση δεν είναι καλύτερη στην Τιθορέα, όπου η συγκομιδή της ποικιλίας Acco ξεκινούσε παραδοσιακά στα τέλη Αυγούστου. «Φέτος, όλα δείχνουν ότι θα πάμε στα μέσα Σεπτεμβρίου», τονίζει η παραγωγός Γιώτα Χήνα. Η ίδια εκτιμά ότι η παραγωγή θα είναι μειωμένη έως και 80%. «Οι καρποί είναι μικρότεροι, μεσαίου μεγέθους. Άλλες χρονιές χρειαζόταν και αραίωμα, φέτος όχι», προσθέτει. Ο παγετός του 2021 συνεχίζει να αφήνει ανεξίτηλα σημάδια, καθώς οι ζημιές του ήταν εκτεταμένες.
Δυναμική καλλιέργεια στα Γιαννιτσά, αλλά χωρίς στήριξη
Στα Γιαννιτσά, το 95% της παραγωγής εξάγεται ως νωπό προϊόν. Ωστόσο, παρά τις θετικές προοπτικές, οι παραγωγοί βρίσκονται σε αδιέξοδο. Ο Στέφανος Κασίδης, παραγωγός και μεταποιητής ροδιού, αναφέρει ότι η παραγωγή φέτος θα είναι μειωμένη κατά 50% σε σχέση με μια μέση χρονιά.
«Η ροδιά είναι δυναμική καλλιέργεια, αλλά έχει ευαισθησίες. Δυστυχώς, η πολιτεία δεν ενδιαφέρεται. Για τα 40.000 στρέμματα που καλλιεργούνται στη χώρα, δεν υπάρχει καμία ουσιαστική στήριξη. Οι παραγωγοί προσπαθούν μόνοι τους», τονίζει. Όπως εξηγεί, οι μέσες αποδόσεις κυμαίνονται από 3 έως 5,5 τόνους το στρέμμα. «Φέτος, θα πέσουμε κάτω από τα 1.000 κιλά. Οι τιμές για το νωπό θα διαμορφωθούν γύρω στα 80 λεπτά, όταν πέρυσι ήταν 65 λεπτά. Στο βιομηχανοποιημένο ρόδι, που πέρυσι η τιμή κυμάνθηκε στα 25 λεπτά, φέτος αναμένεται να φτάσει στα 30 λεπτά». Παρά τις δυσκολίες, ο κ. Κασίδης εστιάζει στις δυνατότητες αξιοποίησης των υποπροϊόντων. «Από τον σπόρο παράγεται έλαιο υψηλής διατροφικής αξίας. Πανεπιστημιακές έρευνες δείχνουν ότι έχει σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση της νόσου Αλτσχάιμερ και συμβάλλει στην ανάπλαση των κυττάρων», επισημαίνει. Ο χυμός ροδιού παραμένει για τον ίδιο ένα από τα πιο δημοφιλή προϊόντα στο ράφι, με την κατανάλωση να αυξάνεται συνεχώς. Η Ελλάδα, όμως, αδυνατεί να καλύψει τη ζήτηση, χάνοντας έδαφος από ανταγωνιστικές χώρες.
Τα ερωτήματα παραμένουν
Γιατί δεν υπάρχει οργανωμένο σχέδιο στήριξης και προώθησης μιας καλλιέργειας που έχει σαφές συγκριτικό πλεονέκτημα; Γιατί επιδοτούνται άλλες καλλιέργειες με μικρότερη διατροφική αξία, ενώ το ρόδι παραμένει εκτός προτεραιοτήτων; Αν δεν υπάρξει άμεσα ένα εθνικό σχέδιο στήριξης της ροδιάς, κινδυνεύουμε να χάσουμε μια καλλιέργεια που θα μπορούσε να αποτελέσει συγκριτικό πλεονέκτημα για τη χώρα…
Μεγάλη η δυναμική των σπόρων ως υγειοπροστατευτικών παραγόντων
Το έλαιο σπόρου ροδιού παράγεται με τη μέθοδο της ψυχρής έκθλιψης και ξεχωρίζει για τις ισχυρές αντιοξειδωτικές του ιδιότητες. Βοηθά στη μείωση της παραγωγής ελεύθερων ριζών, προστατεύοντας τα κύτταρα και περιορίζοντας τις βλαβερές τους επιδράσεις στον οργανισμό. Έρευνες έχουν δείξει ότι διαθέτει νευροπροστατευτική και αντιφλεγμονώδη δράση, συμβάλλοντας στη θεραπεία νευροφλεγμονών, στην ενίσχυση της μνήμης και της νοητικής λειτουργίας, αλλά και στην τόνωση του ανοσοποιητικού συστήματος. Μάλιστα, δοκιμάστηκε σε ασθενείς με ήπια νοητική διαταραχή, υπό την επίβλεψη της «Alzheimer Ελλάς», και τα αποτελέσματα ήταν ενθαρρυντικά, επιβεβαιώνοντας τα οφέλη του για την καλή εγκεφαλική υγεία μέσα από κλινικές και εργαστηριακές μελέτες.
|
Σε πλήρη εξέλιξη η συγκομιδή του πρώιμου ροδιού στην Αργολίδα
Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η συγκομιδή της ισραηλινής ποικιλίας ροδιού Acco στην Αργολίδα, που χαρακτηρίζεται από το έντονο κόκκινο χρώμα και τη χρήση του κυρίως για χυμό, με ιδιαίτερα όμορφη γεύση. Αν και τα προβλήματα που υπάρχουν λόγω πρωιμότητας είναι σημαντικά, η καλλιέργεια αυτή κρατά εδώ και 25 χρόνια στον νομό και έστω με πολύ αργούς ρυθμούς αυξάνει την έκτασή της, αφού θεωρείται ένα καλό συμπληρωματικό εισόδημα. Αναφερόμενος στην πορεία της καλλιέργειας, ο παραγωγός Σωκράτης Δωρής αναφέρει ότι «το ρόδι έχει πρόβλημα στην εγχώρια αγορά, αφού ο καταναλωτής έχει συνηθίσει να αγοράζει το προϊόν τούς τρεις τελευταίους μήνες της χρονιάς και δεν το θέλει με ζέστη. Είναι πολλοί, όμως, που το κάνουν χυμό και θεωρείται από τους καλύτερους που κυκλοφορούν». Το μειωμένο καταναλωτικό κοινό δημιουργεί προβληματισμό, αλλά αυτό δεν φαίνεται να πτοεί τους παραγωγούς. Ο κ. Δωρής προσθέτει ότι «η τιμή ξεκίνησε από το 1 ευρώ, αλλά τώρα είναι σε πτωτική πορεία. Το πρόβλημα που υπάρχει σε ό,τι αφορά την ποιότητα είναι η μικροκαρπία, που είναι αποτέλεσμα της ζέστης. Η συγκομιδή ξεκίνησε το τελευταίο δεκαήμερο του Αυγούστου και αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τις 10 Οκτωβρίου. Η ροδιά Acco είναι ένα δέντρο που σου δίνει εύκολα κιλά. Η φετινή απόδοση ήταν 30-50 κιλά ανά δέντρο». Οι μικροί όγκοι παραγωγής δεν επιτρέπουν σχεδιασμούς με εξαγωγικό προσανατολισμό, με τους παραγωγούς να έχουν μονοδρομήσει το ρόδι ως προϊόν για τις λαϊκές και τα μανάβικα. Όπως λέει χαρακτηριστικά ο κ. Δωρής, «ίσως να ήταν όλα διαφορετικά, εάν τα μεγάλα σούπερ μάρκετ προσέφεραν στους πελάτες τους φρέσκο χυμό ρόδι σε πολύ χαμηλή τιμή, όπως κάνουν σε άλλες χώρες. Δυστυχώς, όμως, επικρατούν άλλες λογικές, τόσο για το ρόδι όσο και για το πορτοκάλι». Τέλος, σε ό,τι αφορά την παραγωγή ροδιού Ερμιόνης, όλα δείχνουν ότι πάμε για μία χρονιά με μειωμένη παραγωγή. |
