Μπορεί τις ηµέρες των γιορτών τα χωριά της ελληνικής υπαίθρου να πληµµυρίζουν από επισκέπτες, δυστυχώς όµως για πολλούς λόγους κάποιες δυσπρόσιτες περιοχές της χώρας µας δεν έχουν αυτή την πολυτέλεια. Όταν αναφέρεται κάποιος στα Άγραφα (το λέει και η ονοµασία τους), η έννοια της ισονοµίας και της ισοπολιτείας καταργείται άµεσα, γιατί οι κάτοικοι αυτού του τόπου αισθάνονται πολίτες τρίτης κατηγορίας. Χαρακτηριστικό παράδειγµα αποτελεί η εξαιρετικά δυσχερής πρόσβαση των κατοίκων στην πρωτοβάθµια υγειονοµική περίθαλψη.
Αποτελεί ίσως το σηµαντικότερο ζήτηµα που απασχολεί την τοπική κοινωνία, καθώς οι ανάγκες είναι αυξηµένες λόγω της γήρανσης του πληθυσµού. Μια προσωρινή λύση έδωσε ο στρατός, προσφέροντας έναν στρατιωτικό γιατρό, ωστόσο, το πρόβληµα δεν λύθηκε. Είναι απολύτως σαφές ότι η περιοχή χρειάζεται ένα επαρκές και ποιοτικό σύστηµα πρωτοβάθµιας φροντίδας υγείας.
Δύσβατο ορεινό δίκτυο
Ένα άλλο παράδειγµα έλλειψης προσβασιµότητας της περιοχής στα βασικά κοινωνικά αγαθά είναι η κακή κατάσταση του οδικού δικτύου. Το δύσβατο ορεινό δίκτυο και οι απροσπέλαστοι δρόµοι δηµιουργούν σοβαρά προβλήµατα στις µετακινήσεις των ανθρώπων και αποτελούν τροχοπέδη στην ανάπτυξη και την οικονοµία αυτού του τόπου. Για ολόκληρες δεκαετίες, οι ορεινές περιοχές, όχι µόνο της Ευρυτανίας, αλλά και άλλων περιοχών της χώρας, δεν µπόρεσαν να ενταχθούν σε έναν ουσιαστικό σχεδιασµό, µε στόχο την ανάπτυξη και τη συγκράτηση του ντόπιου πληθυσµού. Παιδεία, υγεία και υποδοµές είναι πάντα λειψές και αποσπασµατικές. Η εσωτερική και εξωτερική µετανάστευση είχε ως αποτέλεσµα την έλλειψη του αναγκαίου εργατικού και επιστηµονικού δυναµικού που θα σ
Άγραφα… από τους νόµους και τις πολιτικές
τήριζε την τοπική οικονοµία. Πίσω συχνά έµειναν οι ανήµποροι και οι εσωστρεφείς, οι οποίοι µε τις πρακτικές και τις πολιτικές τους κράτησαν την ύπαιθρο για δεκαετίες στην αποµόνωση και τη συρρίκνωση. Οι πελατειακές σχέσεις ψηφοθηρικών πολιτικών όχι µόνο δεν έδωσαν λύση στα προβλήµατα, αλλά προκάλεσαν ακόµη περισσότερα. Τα αποτελέσµατα αυτών των επιλογών τα αντικρίζει κανείς σήµερα. Τα σχολεία έχουν κλείσει, οι υποδοµές υπολειτουργούν, η οικονοµία συρρικνώνεται και ειδικά η ορεινή κτηνοτροφία έχει οδηγηθεί σε µαρασµό.
Στήριξη και από τους ετεροδηµότες
Άραγε, για ποια παραδοσιακά προϊόντα που παράγονται από την πλούσια βιοποικιλότητα των περιοχών αυτών θα γίνεται συζήτηση σε λίγα χρόνια; Θα µπορέσουν οι νέοι να επιστρέψουν στις πατρογονικές τους εστίες; Μπορεί οι σχεδιαστές του πολιτικού λόγου και των στρατηγικών επιλογών για την ανάπτυξη αυτών των περιοχών να παίρνουν τις αποφάσεις τους χωρίς να έχουν αντιληφθεί την κατάσταση που βιώνουν σήµερα οι κάτοικοι της υπαίθρου; Δεν είναι εύκολες οι απαντήσεις και οι λύσεις δεν µπορούν να δοθούν µόνο από τα κονδύλια του ΕΣΠΑ ή του ΠΑΑ (µπορούν να αποτελέσουν, όµως, σοβαρά εργαλεία). Απαιτείται η άµεση κινητοποίηση των ντόπιων και των αποδήµων. Οι µέρες των γιορτών αποτελούν για τους ανθρώπους αυτών των περιοχών ένα αντάµωµα, όπου πέρα από τη γιορτινή ζεστασιά και τις εκδηλώσεις, καλό είναι να συζητηθούν και τα ζητήµατα της επόµενης ηµέρας.
Στο βάθος οι καλοθελητές
Αν φύγουν και οι λιγοστοί κάτοικοι, δεν θα υπάρξει πλέον ζωή και ο κύκλος θα κλείσει. Κάποιοι άλλοι, όµως, καλοθελητές θα βρουν τον τρόπο να «αξιοποιήσουν» τον τόπο µέσα από έναν διαφορετικό τρόπο διαχείρισης χωρίς ευαισθησίες για το περιβάλλον, την παράδοση, τον πολιτισµό και την ιστορία του τόπου. Στην πόλη, οι χαρούµενες παιδικές φωνές µε τα κάλαντα θα ανοίξουν τις πόρτες και τις καρδιές των ανθρώπων, στις αποµονωµένες αυτές περιοχές, όµως, θα µείνουν ερµητικά κλειστές.
