Τα οργανωτικά μέτρα που πρέπει να ληφθούν εκ μέρους των εργαζομένων για την πρόληψη της θερμικής καταπόνησης αφορούν:
• Στην οργάνωση του χρόνου εργασίας με προγραμματισμό διαλειμμάτων κατάλληλης διάρκειας για τη μείωση της θερμικής καταπόνησης,
• Στον προγραμματισμό των εργασιών, κατά το δυνατόν, σε ώρες εκτός θερμοκρασιακών αιχμών,
• Στην κατανάλωση δροσερού νερού σε θερμοκρασία 10 – 15 °C και στην επιπλέον χορήγηση άφθονου νερού στα ζώα εκτροφής,
• Στη χρήση κατάλληλου καλύμματος κεφαλής καθώς και προστατευτικών μέσων δέρματος,
• Στη διαμόρφωση σκιερού μέρους για διαλείμματα,
• Στην εφαρμογή στα δέντρα σκευασμάτων που τα προστατεύουν από το στρες των υψηλότατων θερμοκρασιών,
• Στην εφαρμογή σκευασμάτων ρίχνοντας τη θερμοκρασία του εδάφους,
Ιδιαίτερη Προσοχή
• Στην αποφυγή αγροτικών εργασιών που μπορεί να προκαλέσουν εστία πυρκαγιάς όπως κοπή χόρτων με μηχανικά μέσα, κοπή ξύλων, εργασίες στη μελισσοκομία (καπνισμοί) κλπ,
• Στην αποφυγή άσκοπων μετακινήσεων και διέλευση από τα δάση ή σε ευπαθή περιοχές με αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης δασικής πυρκαγιάς.
Τα προληπτικά μέτρα που θα βοηθήσουν τους εργαζόμενους στον πρωτογενή τομέα να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις του καύσωνα έρχονται από συστάσεις της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου.
Γενικές οδηγίες προφύλαξης από την Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας:
- Προτιμήστε τα ελαφρά, άνετα και ανοιχτόχρωμα ρούχα από φυσικό υλικό για να διευκολύνεται ο αερισμός του σώματος και η εξάτμιση του ιδρώτα. Επιλέξτε ένα καπέλο που εξασφαλίζει καλό αερισμό του κεφαλιού. Φορέστε μαύρα ή σκουρόχρωμα γυαλιά με ειδική επίστρωση που προστατεύουν από την αντανάκλαση του ήλιου.
- Φροντίστε η διατροφή σας να αποτελείται από ελαφρά και μικρά γεύματα, με έμφαση στα φρούτα και τα λαχανικά. Περιορίστε τα λιπαρά.
- Πίνετε άφθονα υγρά (νερό και χυμούς φρούτων). Αν ιδρώνετε πολύ, προσθέστε αλάτι στο φαγητό σας. Αποφύγετε τα οινοπνευματώδη ποτά.
- Κάντε χλιαρά ντους κατά τη διάρκεια της ημέρας κι αν χρειαστεί τοποθετείστε υγρά καλύμματα στο κεφάλι και στο λαιμό.
- Μεριμνήστε για τα μέλη της οικογένειάς σας που πάσχουν από χρόνια νοσήματα (αναπνευστικά, καρδιαγγειακά, κλπ.). Συμβουλευτείτε το θεράποντα ιατρό τους για την εφαρμογή ειδικών οδηγιών και για όσους λαμβάνουν φάρμακα, αν πρέπει να τα συνεχίσουν και σε ποια δοσολογία, καθώς ορισμένα φάρμακα αυξάνουν τη θερμοκρασία του σώματος.
Γενικές οδηγίες προφύλαξης για όλους:
Παθολογικές καταστάσεις
Όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος ξεπεράσει ορισμένα όρια που είναι ανεκτά από τον ανθρώπινο οργανισμό, σε συνδυασμό και με άλλους παράγοντες, όπως υγρασία, άπνοια κ.ά., δημιουργούνται παθολογικές καταστάσεις ποικίλου βαθμού βαρύτητας, που μπορούν να οδηγήσουν ακόμη και σε βαριά νόσηση έως και στον θάνατο.
Τα αρχικά συμπτώματα μπορεί να είναι δυνατός πονοκέφαλος, ατονία, αίσθημα καταβολής, τάση για λιποθυμία, πτώση της αρτηριακής πίεσης, ναυτία, έμετοι και ταχυπαλμία.
Το σύνδρομο της θερμοπληξίας, εκδηλώνεται με ξαφνική αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος ( >40,5οC ), κόκκινο, ζεστό και ξηρό δέρμα (η εφίδρωση έχει σταματήσει), ξηρή πρησμένη γλώσσα, ταχυπαλμία, ταχύπνοια, έντονη δίψα, πονοκέφαλος, ναυτία, έμετος, ζάλη, σύγχυση, αδυναμία προσανατολισμού και καθαρής ομιλίας, επιθετική ή παράξενη συμπεριφορά, σπασμοί, απώλεια συνείδησης ή κώμα.
Πρώτες βοήθειες
Όπως επισημαίνεται από το υπουργείο Υγείας, η θεραπεία των ατόμων που παρουσιάζουν τα παραπάνω συμπτώματα πρέπει να γίνεται κατά προτίμηση σε νοσηλευτικά ιδρύματα, αλλά ως πρώτες βοήθειες μέχρι τη διακομιδή τους σε αυτά θα πρέπει να εφαρμοστούν άμεσα μέτρα, προκειμένου να μειωθεί η θερμοκρασία του σώματος, όπως:
✱ Μεταφορά του θερμόπληκτου άμεσα σε μέρος δροσερό, ευάερο, σκιερό και κατά προτίμηση κλιματιζόμενο.
✱ Πλήρης έκδυση από τα ρούχα, τοποθέτηση παγοκύστεων ή κρύων επιθεμάτων στον τράχηλο, τις μασχάλες και τη βουβωνική περιοχή.
✱ Εμβάπτιση σε μπανιέρα με κρύο νερό ή ντους ή ψεκασμό με κρύο νερό, παροχή μικρών γουλιών δροσερών υγρών (νερού ή αραιωμένου χυμού φρούτων, ένα μέρος χυμού σε τέσσερα μέρη νερού) αν μπορεί να καταπιεί κ.λπ.
Από τις υψηλές θερμοκρασίες κινδυνεύουν:
✱ ηλικιωμένοι
✱ μωρά και μικρά παιδιά
✱ εγκύους και θηλάζουσες γυναίκες
✱ άτομα που είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα
✱ άτομα που εργάζονται ή ασκούνται έντονα σε ζεστό περιβάλλον
✱ άτομα με χρόνιες παθήσεις (καρδιαγγειακές παθήσεις, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, πνευμονοπάθειες, νεφροπάθειες, ηπατοπάθειες, ψυχική νόσο, άνοια, αλκοολισμό ή κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών κ.λπ.)
✱ άτομα με οξεία νόσο, όπως λοίμωξη με πυρετό ή γαστρεντερίτιδα (διάρροια ή/και έμετο)
✱ άτομα που για καθαρά ιατρικούς λόγους παίρνουν φάρμακα για τα χρόνια νοσήματά τους, όπως π.χ. διουρητικά, αντιχολινεργικά, ψυχοφάρμακα, ορμονούχα (συμπεριλαμβανομένων της ινσουλίνης και των αντιδιαβητικών δισκίων). Ιδιαίτερα κατά την περίοδο των υψηλών θερμοκρασιών περιβάλλοντος θα πρέπει να συμβουλεύονται τον γιατρό τους για την ενδεχόμενη τροποποίηση της δοσολογίας.
