Ηδεκαετής εμπειρία που έχει το Εργαστήριο Γεωργίας του Τμήματος Αγροτικής Ανάπτυξης του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου-Θράκης ήταν η αιτία η ΔΕΥΑ Αλεξανδρούπολης να προτείνει συνεργασία, με σκοπό την παραχώρηση δωρεάν λιπάσματος στους αγρότες μέσα από την Αξιοποίηση Ιλύος Βιολογικού Καθαρισμού για Γεωργικούς Σκοπούς. Μιλώντας στην «ΥΧ», ο επιστημονικά υπεύθυνος από το Δημοκρίτειο, κοσμήτορας της Σχολής Επιστημών Γεωπονίας και Δασολογίας, Σπύρος Κουτρούμπας, εξηγεί ότι σε πρώτη φάση θα διερευνήσουν την καταλληλότητα της λυμπατολάσπης για γεωργική χρήση, σύμφωνα με τους εθνικούς και ευρωπαϊκούς κανονισμούς.
Με μοντέλο το βαμβάκι
Αποφασίστηκε να διερευνήσουν τη δυνατότητα αξιοποίησης της ιλύος σε βαμβακοκαλλιέργεια, και συγκεκριμένα σε αγρόκτημα στις Φέρες, γιατί το βαμβάκι θα λειτουργήσει σαν φυτό μοντέλο για δύο λόγους: Το βαμβάκι αποτελεί δυναμική καλλιέργεια, ο Έβρος είναι δεύτερος νομός πανελλαδικά σε καλλιεργούμενες εκτάσεις με 350.000 στρέμματα και επιπλέον είναι μη εδώδιμη καλλιέργεια. Ο κ. Κουτρούμπας αναφέρει ότι χρειάζεται να λαμβάνονται σχετικές προφυλάξεις και σημειώνει ότι η εφαρμογή στην Ορεστιάδα έδειξε ότι η επιβάρυνση από βαρέα μέταλλα είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα. «Η εμπειρία μας δείχνει ότι η ιλύς από μικρές πόλεις, που δεν έχουν έντονη βιομηχανική δραστηριότητα, δεν είναι επιβαρυμένη από βαρέα μέταλλα». Μια πρώτη εικόνα θα διαμορφωθεί το πρώτο έτος εφαρμογής του προγράμματος. Ο κοσμήτορας εξηγεί ότι τα πειράματα αγρού πρέπει να πραγματοποιηθούν για ακόμη μία χρονιά, σύμφωνα με τα πρωτόκολλα πειραματισμού, για να διαπιστωθεί η επίδραση του περιβάλλοντος.
Η εμπειρία του Εργαστηρίου Γεωργίας του Τμήματος Αγροτικής Ανάπτυξης από το πρόγραμμα χρήσης ιλύος βιολογικού καθαρισμού του Δήμου Ορεστιάδας οδήγησε τη ΔΕΥΑ Αλεξανδρούπολης σε συνεργασία με το Τμήμα. Μέσα από πειράματα στην Ορεστιάδα εξετάστηκε η χρήση της σε καλλιέργειες μαλακού σιταριού, αρδευόμενου αραβόσιτου, ξηρικού ηλίανθου και κριθαριού.
Προς το παρόν, δεν έχει οριστεί η ακριβής έκταση του αγρού, αλλά ο κ. Κουτρούμπας εκτιμά ότι θα είναι περίπου 2- 3 στρέμματα. Ο αγρός θα χωριστεί σε πειραματικά τεμάχια, όπου θα εφαρμοστούν διαφορετικές δόσεις ιλύος, ενώ ένα κομμάτι θα καλλιεργηθεί από τον παραγωγό με ανόργανα λιπάσματα, με σκοπό να βρουν τη δόση που θα φέρει αποτελέσματα ανάλογα με αυτά των χημικών λιπασμάτων. «Στο τέλος, θα προτείνουμε συγκεκριμένη δόση που να καλύπτει όλες τις περιβαλλοντικές προϋποθέσεις και τις διατάξεις που προβλέπει η σχετική νομοθεσία και, επίσης, ο παραγωγός θα έχει ένα προϊόν εφάμιλλης απόδοσης με αυτήν των χημικών λιπασμάτων».
Θρέψη και οργανική ουσία
Η λυματολάσπη εμπλουτίζει το έδαφος με οργανική ουσία, η οποία είναι χαμηλής περιεκτικότητας στα εδάφη της μεσογειακής ζώνης και, μάλιστα, βαίνει μειούμενη λόγω των ξηροθερμικών συνθηκών που επικρατούν και της μακρόχρονης καλλιέργειας. «Κατά μέσο όρο, τα ελληνικά εδάφη έχουν περιεκτικότητα 1% που θεωρείται πάρα πολύ χαμηλή. Η ιλύς έχει πολύ χρήσιμα θρεπτικά στοιχεία που βοηθούν στη θρέψη των φυτών, κυρίως άζωτο και φώσφορο. Θα διερευνήσουμε τις ιδιότητες της ιλύος που προέρχεται από τον βιολογικό καθαρισμό Αλεξανδρούπολης, την επίδρασή της στους βασικούς δείκτες γονιμότητας, σε ποιες ποσότητες πρέπει να τη χρησιμοποιεί ο παραγωγός, πώς τη διασκορπίζουμε στο χωράφι, εάν υπάρχουν δυσκολίες, ποιες ποσότητες είναι ανεκτές από το οικοσύστημα της περιοχής που θα μελετήσουμε». Στο τέλος της μελέτης, που θα διαρκέσει δύο χρόνια, θ’ απαντηθούν τα παραπάνω ερωτήματα και θα δοθούν συγκεκριμένες απαντήσεις στους παραγωγούς που θα είναι οι τελικοί αποδέκτες- ωφελούμενοι.
Πολλαπλά οφέλη
Η χρήση λυματολάσπης θα συμβάλει στη μείωση χρήσης χημικών λιπασμάτων, επομένως θα δημιουργήσει οφέλη στο περιβάλλον και στους πολίτες και βέβαια οφέλη στη ΔΕΥΑΑ, καθώς μέσα από τη σχετική μελέτη ο δήμος θα μπορούσε να διεκδικήσει χρηματοδότηση για την υλοποίηση διάφορων δράσεων που σχετίζονται με την ιλύ. Τέλος, το πανεπιστήμιο θα συγκεντρώσει στοιχεία από ακόμη ένα φυτό. Τα προσδοκώμενα πλεονεκτήματα της εφαρμογής, σύμφωνα με τη ΔΕΥΑΑ, είναι τα εξής:
- Η μείωση του κόστους παραγωγής για τους αγρότες, λόγω μείωσης της χρήσης λιπασμάτων.
- Η αύξηση της γονιμότητας των εδαφών, λόγω αύξησης της οργανικής τους ουσίας.
- Η αύξηση της αποδοτικότητας των καλλιεργειών.
Το έργο έχει προϋπολογισμό 24.180 ευρώ και η σύμβαση συνεργασίας υπογράφηκε μεταξύ του προέδρου της ΔΕΥΑΑ, Γιώργου Ουζουνίδη, και του επιστημονικά υπεύθυνου από το ΔΠΘ, Σπύρου Κουτρούμπα.
