Υποτονικά δείχνει να κινείται η νέα καλλιεργητική περίοδος στον τομέα των αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών. Οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν, αλλά και η χαμηλή ζήτηση από την αγορά, αναστέλλουν, προς το παρόν, την όποια επέκταση στις καλλιεργούμενες εκτάσεις, φέρνοντας ακόμη και το «ξήλωμα» για ορισμένα από αυτά, καθώς και τα αποθέματα στις αποθήκες των παραγωγών παραμένουν σταθερά.
Από την άλλη, υπάρχουν κατηγορίες, όπως το τσάι του βουνού, που φαίνεται να έχουν αυξημένη ζήτηση. Παράλληλα, το μέλλον για αρκετούς παραγωγούς, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, φαίνεται να εντοπίζεται στην εξωστρέφεια.
Για ομιχλώδες τοπίο κάνει λόγο ο Χαράλαμπος Βλάχος, παραγωγός αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών από τη Λιβαδειά. Ο ίδιος καλλιεργεί σημαντικό αριθμό στρεμμάτων, με διαφορετικά είδη, όπου κυριαρχεί, όμως, η καλλιέργεια της λεβάντας. Δυστυχώς, η ζήτηση από την αγορά είναι χαμηλή και για τον λόγο αυτόν οι τιμές έχουν πέσει σημαντικά, όπως εξηγεί.
«Πουλάμε το αιθέριο έλαιο της λεβάντας σε τιμές 30-40 ευρώ/κιλό, προϊόν βιολογικής παραγωγής, όταν, αντίστοιχα, για τα συμβατικά οι τιμές είναι ακόμα κατώτερες. Το κόστος παραγωγής έχει εκτοξευτεί στα ύψη, με αποτέλεσμα η παραγωγή να διατηρείται σε ύφεση ακόμη και μετά την πανδημία, που για εμάς είχε αρνητικά αποτελέσματα», υπενθυμίζει.
Προβληματισμένος, επίσης, δείχνει και για το θέμα των καιρικών συνθηκών, κάνοντας λόγο ακόμα και για ανθοφορίες φυτών αυτή την περίοδο. «Οι λεβάντες σε πολλά κτήματα παραμένουν πράσινες, όπως ακριβώς ήταν το φθινόπωρο. Οι μαντζουράνες έχουν φύλλα από τον Ιανουάριο, όταν σε κανονικές περιόδους ξεκινούσαν τον Μάρτιο. Πριν την ώρα του έχει ανθίσει ο ύσσωπος, διότι ο χειμώνας δεν ήρθε ποτέ», σημειώνει χαρακτηριστικά. Με αυτόν τον γλαφυρό τρόπο, ο κ. Βλάχος παρουσιάζει την εικόνα των καλλιεργειών του και προβληματίζεται από τους όψιμους παγετούς που θα επηρεάσουν σημαντικά την παραγωγή.
Ωστόσο, υπάρχουν είδη που εμφανίζουν ζήτηση, όπως το τσάι του βουνού και η ρίγανη, όπως αναφέρει. «Τα δύο αυτά είδη, επειδή έχουν άμεση σχέση με την διατροφή του ανθρώπου, δείχνουν να είναι σταθερά στις αγορές. Ιδιαίτερα για το τσάι του βουνού, η ζήτηση του αυξάνεται, αλλά η προσφορά είναι σημαντικά μειωμένη», υποστηρίζει.
Η ζήτηση για τσάι και η έλλειψη σχεδίου στήριξης της καλλιέργειας
Στη μεγάλη ζήτηση που παρουσιάζεται για το τσάι του βουνού αναφέρεται και ο Στάθης Σταμοβλάσης, παραγωγός από την Ελάτεια Λοκρίδας. «Οι άσχημες καιρικές συνθήκες, που επικράτησαν από πέρυσι μέχρι και σήμερα, θα επηρεάσουν σημαντικά την παραγωγή για το επόμενο διάστημα», εκτιμά ο παραγωγός.
Βέβαια, αυτό που απουσιάζει αισθητά για τον κλάδο, είναι ένα μεσομακροπρόθεσμο σχέδιο στήριξης από την πλευρά της πολιτείας, όπως υπογραμμίζει· μια έλλειψη που οδηγεί τους παραγωγούς σε αδιέξοδο, όπως υποστηρίζει.
«Δεν είναι σωστό να φυτεύουμε πολυετή αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά και μετά από κάποιο χρονικό διάστημα να ξηλώνουμε τις καλλιέργειες για να φυτέψουμε κάτι άλλο που έχει ζήτηση. Δεν μπορεί η αγροτική παραγωγή και ιδιαίτερα αυτή τον αρωματικών φυτών να μπαίνει στη λογική της ρουλέτας», τονίζει χαρακτηριστικά ο καλλιεργητής.
Το ενδιαφέρον στρέφεται στις αγορές του εξωτερικού
Με σημείο αναφοράς την ποιότητα στα προϊόντα που παράγει, ο Γιάννης Καραγκούνης, παραγωγός από το Λουτρό Λάρισας, προσπαθεί να ανοίξει αγορές στο εξωτερικό για καλύτερες προοπτικές στα προϊόντα του. «Η εσωτερική αγορά αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα και δεν είναι σε θέση να απορροφήσει μεγάλες ποσότητες από αυτές που παράγει η χώρα μας», εξηγεί. «Θα πρέπει να στοχεύσουμε σε αγορές του εξωτερικού, οι οποίες, όμως, έχουν ιδιαίτερες απαιτήσεις ως προς την προσφερόμενη ποιότητα», συμπληρώνει.
Αναφερόμενος σε ζητήματα που απασχολούν τους παραγωγούς των αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών, ο ίδιος επισημαίνει ότι, για την τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο, πολλά θα εξαρτηθούν από τη νέα ΚΑΠ, ιδιαίτερα στις βιολογικές καλλιέργειες, όπως επίσης και τις συνδεδεμένες. Κάτω από αυτό το πρίσμα, οι παραγωγοί θα αξιολογήσουν την κατάσταση και θα αποφασίσουν αν θα καλλιεργήσουν αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά ή όχι, όπως εκτιμά.
Εκτάσεις σε άλλα είδη παραχωρεί η λεβάντα και στην Κοζάνη
Για ξήλωμα καλλιεργειών λεβάντας στην περιοχή της κάνει λόγο η Καλλιόπη Σεμερτζίδου, παραγωγός από την Ξηρολίμνη Κοζάνης. Η ίδια υποστηρίζει ότι η κινητικότητα στην αγορά της λεβάντας βρίσκεται στα χαμηλότερα επίπεδα και για τον λόγο αυτόν πολλοί παραγωγοί έχουν εγκαταλείψει την καλλιέργειά τους ή έχουν στραφεί σε άλλα είδη, όπως είναι το τσάι του βουνού και το φασκόμηλο, που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Επίσης, η κ. Σεμερτζίδου στέκεται στην αναγκαιότητα δημιουργίας ενός συλλογικού φορέα στον χώρο των αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών, ώστε να συντονίζονται όλες οι δράσεις που απαιτούνται στην παραγωγή, τη μεταποίηση και την εμπορία του προϊόντος, με κύριο στόχο την εξωστρέφεια.
«Ο αυτοσχεδιασμός από κάθε παραγωγό ξεχωριστά οδηγεί σε εσωστρέφεια, με αποτέλεσμα να χάνουμε αγορές του εξωτερικού. Η ποιοτική υπεροχή των προϊόντων που παράγουμε είναι το συγκριτικό μας πλεονέκτημα. Εάν αυτό δεν μπορέσουμε να το αξιοποιήσουμε στον μέγιστο βαθμό, θα έχουμε τα ίδια προβλήματα κάθε χρόνο», καταλήγει.
