Συνέντευξη στον Αντώνη Ανδρονικάκη
Η «ΥΧ» συνομίλησε με την Begona Perez Villarreal, Director EIT Food CLC South. Ως επικεφαλής του παραρτήματος του EIT Food για τις χώρες της Μεσογείου (Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία) και το Ισραήλ, η διευθύντρια του ευρωπαϊκού θεσμού για την καινοτόμο και νεοφυή επιχειρηματικότητα στον αγροδιατροφικό τομέα, μας μίλησε για τις προοπτικές των ελληνικών startups.
Επιπλέον, παρουσίασε ευκαιρίες χρηματοδότησης που προσφέρει η ΕΕ σε καινοτόμες επιχειρήσεις, ενώ αναφέρθηκε στον «ευρύ», όπως τον χαρακτήρισε, μετασχηματισμό που συντελείται αυτή την περίοδο στην αγροδιατροφή. Η ίδια θα συμμετάσχει στην έκθεση BEYOND, που θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη από 29 Σεπτεμβρίου έως 2 Οκτωβρίου. Πρόκειται για τη μοναδική έκθεση τεχνολογίας και καινοτομίας στην Ελλάδα, ενώ φέτος θα πραγματοποιηθεί για δεύτερη φορά.
Η BEYOND διοργανώνεται από τη ΔΕΘ – HELEXPO, την Be-Best και τους Industry Disruptors Game Changers (IDGC) και πραγματοποιείται υπό την αιγίδα του Υπουργείου Ανάπτυξης & Επενδύσεων, του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και του Υπουργείου Εσωτερικών (Μακεδονίας – Θράκης).
Τα μεσογειακά αγροδιατροφικά προϊόντα χαρακτηρίζονται από την υψηλή τους ποιότητα. Ωστόσο, συχνά υπολείπονται σε προστιθέμενη αξία, που θα μπορούσαν να αποκτήσουν μέσω καινοτόμων λύσεων στη μεταποίηση. Πώς θα μπορούσε η τεχνολογία να συμβάλει σε αυτή την έλλειψη;
Τα μεσογειακά προϊόντα συνδέονται παραδοσιακά με γνωστές μεθόδους παραγωγής και περιοχές προέλευσης. Εδώ και αιώνες θεωρούνται μέρος υγιεινών προτύπων διατροφής. Παρ’ όλα αυτά, δεν καταφέρνουν πάντα να μεταφέρουν επιτυχώς μια ιστορία πίσω από τη διαδικασία παραγωγής τους και να δώσουν απαντήσεις σε διατροφικές τάσεις που αναδύονται παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τους νέους σε ηλικία καταναλωτές.
Μια τάση που αποτελεί προτεραιότητα κατά το πρόσφατο διάστημα για τους καταναλωτές είναι να έχουν αξιόπιστη και με διαφάνεια πληροφόρηση σχετικά με την ιχνηλασιμότητα και τη βιώσιμη παραγωγή των προϊόντων. Πρόκειται για δύο παράγοντες που βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα του μεσογειακού αγροδιατροφικού τομέα. Συνεπώς, η εφαρμογή καινοτόμων διαδικασιών και τεχνολογιών αποτελεί κλειδί για την υιοθέτηση πιο αποδοτικών μεθόδων παραγωγής, όπως είναι η μείωση της χρήσης του νερού και των χημικών, με ταυτόχρονη προώθηση πιο υγιεινών διατροφικών προτύπων.
Βρισκόμαστε εν μέσω μιας απρόβλεπτης επισιτιστικής και ενεργειακής κρίσης. Τι μπορούμε να διδαχθούμε μέχρι στιγμής από αυτή την εμπειρία;
Στα τέλη του 2020, το EIT Food συνέταξε μια μελέτη για τις επιπτώσεις της πανδημίας στον αγροδιατροφικό τομέα της Νότιας Ευρώπης. Μεταξύ των συμπερασμάτων της μπορούμε να ξεχωρίσουμε τη βελτίωση που συντελέστηκε στην ανθεκτικότητα του τομέα. Αυτή προήλθε από τις «γέφυρες» που δημιουργήθηκαν μεταξύ των παραγωγών και των καταναλωτών, μέσω τοπικών πρωτοβουλιών που περιλάμβαναν τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών.
Επιπλέον, εντοπίστηκαν τομείς για βελτίωση και για περαιτέρω παρουσία της ψηφιοποίησης, της διαφάνειας και της ιχνηλασιμότητας. Η μελέτη εστίασε σε πέντε χώρες: Ελλάδα, Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία και Τουρκία. Σήμερα, ακόμη μία κρίση έχει προκύψει λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, τεστάροντας και πάλι τα αγροδιατροφικά μας συστήματα. Κάποια μαθήματα από την πανδημία συνεχίζουν να συντελούν στην αντιμετώπιση της σημερινής κατάστασης, διδάσκοντάς μας μεταξύ άλλων τη σημασία της εγγύτητας και της διαφοροποίησης των προμηθευτών αγροδιατροφικών προϊόντων.
Τεχνολογίες ευφυούς και ψηφιακής γεωργίας, Τεχνητή Νοημοσύνη, βιοπληροφορική… Ποιες είναι οι πιο υποσχόμενες και αποδοτικές τεχνολογικές τάσεις στον αγροδιατροφικό τομέα κατά την άποψή σας;
Ευτυχώς, το φάσμα της καινοτομίας στην αγροδιατροφή είναι ιδιαίτερα ευρύ, αγγίζει σχεδόν όλους τους τομείς και υπάρχουν πολύ ενδιαφέρουσες πρωτοβουλίες. Ο τομέας της αγροδιατροφής βρίσκεται σε μια μεταβατική περίοδο και οι αλλαγές που συντελούνται έχουν την τεχνολογία και την καινοτομία στο επίκεντρο.
Ο τομέας των Αγροτεχνολογιών (Agritech) βρίσκεται σε έναν σημαντικό μετασχηματισμό, περιλαμβάνοντας νέες πρακτικές και προχωρώντας, πέρα από τη φύτευση, την άρδευση και τη ζιζανιοκτονία, στον τρόπο συλλογής των προϊόντων και σε νέες μεθόδους logistics και διανομής των τροφίμων.
Σε ό,τι αφορά τις τεχνολογίες των τροφίμων και της μεταποίησης (Foodtech), μπορούμε να αναφερθούμε σε νέες μεθόδους ιχνηλασιμότητας και σήμανσης, καθώς και σε τρόπους να μειωθεί η σπατάλη των τροφίμων. Οι καινοτόμες λύσεις είναι πραγματικά ανεξάντλητες.
Μπορείτε να μας πείτε περισσότερα για πρωτοβουλίες του EIT Food στον μετασχηματισμό του αγροδιατροφικού τομέα και για τη χρηματοδότηση νεοφυών ελληνικών επιχειρήσεων;
Στο EIT Food υποστηρίζουμε την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα. Συγχρηματοδοτούμε νέες επιχειρήσεις και στηρίζουμε πρωτοβουλίες, νέες ιδέες και νεοφυείς επιχειρήσεις, που φέρνουν νέες λύσεις για τις κοινωνικές, περιβαλλοντικές και επιχειρηματικές προκλήσεις στον αγροδιατροφικό τομέα. Ένα από τα επιτεύγματα για τα οποία είμαστε υπερήφανοι είναι η στήριξη που έχουμε προσφέρει σε 500 startups της Νότιας Ευρώπης τα τελευταία τέσσερα χρόνια.
Μεταξύ αυτών, ήταν αρκετές ελληνικές ταλαντούχες ομάδες. Στο πρόγραμμά μας για την αντιμετώπιση της έλλειψης του νερού και την επίλυση του προβλήματος στη Ν. Ευρώπη, υπάρχει σημαντική συμμετοχή από την Ελλάδα. Το τελευταίο διάστημα έχουν παρουσιαστεί αρκετές ιδιαίτερα χρήσιμες ιδέες, που έχουν δοκιμαστεί σε πραγματικές συνθήκες.
Διαθέτουμε ήδη ορισμένα εδραιωμένα προγράμματα, όπως ο Επιταχυντής μας (EIT Food Accelerator), καθώς και προγράμματα επιχειρηματικών θερμοκοιτίδων που στηρίζουν τις ελληνικές startups.
Επιπλέον, έχουμε συγκεκριμένες δράσεις για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα στην αγροδιατροφή: Κάθε χρόνο, επιλέγουμε δέκα ταλαντούχες γυναίκες και τους προσφέρουμε στήριξη για έξι μήνες, βοηθώντας στο στήσιμο μιας επιχειρηματικής ιδέας και στη διαμόρφωσή της σε βιώσιμη επιχειρηματική δραστηριότητα. Εάν κάποιος έχει μια λαμπρή ιδέα, να είναι σίγουρος ότι θα βρούμε τρόπο να τον υποστηρίξουμε.
