Με τη γενναία αύξηση της παραγωγής βιολογικών να βρίσκεται στο τραπέζι της νέας ΚΑΠ, καθώς περιλαμβάνεται στην εμβληματική Πράσινη Συμφωνία και στις στρατηγικές που την πλαισιώνουν, η Ευρώπη εισέρχεται σε μία σαφώς πιο φιλοπεριβαλλοντική εποχή. Ο στόχος αύξησης στο 25% των εκτάσεων που καλλιεργούνται με πιστοποιημένο βιολογικό τρόπο έως το 2030 αποτελεί μία πρόκληση που έρχεται μάλιστα σε μία περίοδο κατά την οποία και η ζήτηση παγκοσμίως για βιολογικά προϊόντα εμφανίζεται αυξημένη.
Το ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο στηρίζεται στην αρχή ότι «η παραγωγή βιολογικών σημαίνει σεβασμό των κανόνων. Κανόνες που έχουν σχεδιαστεί για την προώθηση της προστασίας του περιβάλλοντος, τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την οικοδόμηση εμπιστοσύνης των καταναλωτών στα βιολογικά προϊόντα», αναφέρει η Κομισιόν.
Βέβαια, υπάρχουν και περιπτώσεις ανίχνευσης υπολειμματικότητας, όπως για παράδειγμα στην τελευταία έκθεση για το 2018 της EFSA, όπου ποσοστό 1,4% μεταξύ των βιολογικών δειγμάτων τροφίμων που ελέγχθηκαν υπερέβαιναν τα όρια, ενώ το 0,5% αυτών χαρακτηρίζονταν μη συμμορφούμενα. Τα κράτη-μέλη πρέπει να προσπαθούν να διευκρινίζουν τους λόγους παρουσίας φυτοφαρμάκων, που συναντώνται περιστασιακά σε βιολογικά τρόφιμα και δεν επιτρέπονται σε αυτά, ανέφερε η EFSA στην έκθεσή της.
Παράλληλα, έλεγχοι και κυρώσεις κρίνονται σημαντικά σε όσους αποδεδειγμένα παραβιάζουν τους κανόνες. Περιπτώσεις επιμόλυνσης ή όχι τόσο συνειδητές επιλογές των παραγωγών μπορεί να ευθύνονται για τέτοια παραδείγματα, τα οποία ωστόσο δεν θα πρέπει να γενικεύονται, αμαυρώνοντας την ευσυνείδητη προσπάθεια των βιοκαλλιεργητών.
Μία τέτοια περίπτωση παραβίασης των κανόνων φαίνεται ότι είναι αυτή δύο καλλιεργητών μεγάλων εκτάσεων (περίπου 2.500 στρ.) βιολογικού ρυζιού από τον κάμπο του Νέστου, η οποία δημοσιοποιήθηκε μετά από καταγγελία συμβατικού παραγωγού της περιοχής.
Το χρονικό των καταγγελιών
Η υπόθεση έφτασε στην «ΥΧ» μετά από την καταγγελία του ορυζοκαλλιεργητή Μένιου Καλογιάννη, που προσπαθεί να αναδείξει το ζήτημα. Ζήτημα, που, όπως υποστηρίζει, μπορεί να υπάρχει και σε άλλες περιοχές της χώρας και το οποίο στην περιοχή του έχει διαμορφώσει μάλιστα συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού, επηρεάζοντας τιμές ενοικίων των αγροτεμαχίων. «Έπρεπε να βρουν εκτάσεις, γιατί έπαιρναν χρήματα από τη διαφορά τιμής και την επιδότηση. Ό,τι νοικιαζόταν, το νοίκιαζαν και δεν ρωτούσαν πόσο κάνει. Σχεδόν αφάνισαν τους μικροκαλλιεργητές της περιοχής, οι οποίοι δεν μπορούσαν να τα βγάλουν πέρα με τέτοια ενοίκια», επεσήμανε.
Υπογράμμισε, δε, ότι η ευσυνειδησία για το τι παρουσίασαν στην αγορά, σε μία μάλιστα μέθοδο που όχι απλά ανοίγει πόρτες χρηματοδότησης, αλλά έχει έναν φιλοπεριβαλλοντικό χαρακτήρα, εξασφαλίζοντας καλύτερες τιμές από ό,τι το συμβατικό προϊόν, καθώς και ο αθέμιτος ανταγωνισμός ήταν εκείνα που τον παρακίνησαν να μπει στη διαδικασία.
«Βιολογικό ρύζι δεν μπορεί να καλλιεργηθεί ούτε ένα στρέμμα, λόγω των ζιζανίων», υποστήριξε, γνωρίζοντας την καλλιέργεια. «Σε γειτονικά, αλλά και σε χωράφια περνώντας τον δρόμο για τα δικά μου, γινόταν μία καλλιέργεια που απορούσα κι εγώ πώς την κάνουν, αφού υπάρχει ένας φορέας που πιστοποιεί, υπάρχουν έλεγχοι», επεσήμανε, βρίσκοντας το θάρρος να τραβήξει μόνος του μπροστά για ένα «κοινό μυστικό» στην περιοχή. Ο κ. Καλογιάννης επί τρία χρόνια προσπαθεί να αναδείξει το πρόβλημα. Έβλεπε να ξετυλίγεται μία «διατροφική απάτη» και «μία κατάχρηση ευρωπαϊκών κονδυλίων», ένας «παράνομος πλουτισμός, αφού με τη λέξη βιολογικά οι παραγωγοί έχουν ενταχθεί και στα σχέδια βελτίωσης», αναφέρει.
Οι καταγγελίες του έφτασαν μέχρι τον υψηλότερο βαθμό των αρμόδιων αρχών φέτος, παραδιδόμενες μέσω δικαστικού επιμελητή, προκαλώντας την κινητοποίηση φορέων, όπως του αρμόδιου τμήματος του ΥΠΑΑΤ και του ΕΛΓΟ-«Δήμητρα», αλλά και την εξέταση δειγμάτων που λήφθηκαν από νερό, φυτικό ιστό και έδαφος από το Μπενάκειο. «Βρέθηκαν ουσίες που τους καίνε κυριολεκτικά», υποστήριξε, με βάση τις πληροφορίες του.
Ο ίδιος πλέον αναμένει τις επίσημες απαντήσεις από τους φορείς που έχει απευθυνθεί, μετά και την απάντηση που έλαβε από τον πιστοποιητικό οργανισμό, η οποία περιλαμβάνει κυρώσεις για τους δύο παραγωγούς.
Ι. Καλλιάς
|
Απαντώντας, σε ερώτηση της «ΥΧ», ο πρόεδρος της Ένωσης των Διαπιστευμένων Φορέων Πιστοποίησης – HellasCert, Ιωάννης Καλλιάς, δήλωσε τα εξής: «Η περίπτωση που έχει ανακύψει με τις καλλιέργειες ρυζιού στον κάμπο του Νέστου για ακόμη μία φορά αναδεικνύει τη μεγάλη σημασία που έχει η τήρηση της αξιοπιστίας στο σύστημα της πιστοποίησης και η συμμόρφωση με τους κανόνες του Ευρωπαϊκού Κανονισμού από τους πιστοποιημένους πελάτες. Τα δε μέτρα που επιβάλλονται, όταν δεν υπάρχει συμμόρφωση, είναι απαραίτητα, αφού έτσι διασφαλίζεται η αξιοπιστία όλου του συστήματος πιστοποίησης και η αξία της ποιότητας και της ασφάλειας. Η πιστοποίηση, μέσα από τον θεσμικό ρόλο που έχει και ο οποίος είναι να ελέγχει και να αξιολογεί το ‘‘ορθώς έχειν’’ του όποιου ισχυρισμού πιστοποίησης προς όφελος της κοινωνίας και των καταναλωτών, εξυπηρετεί κατά τον τρόπο αυτόν τον βασικό σκοπό ύπαρξης και λειτουργίας της».
Τι λέει η A-cert στην «ΥΧ»
Η «ΥΧ» ζήτησε από τον πιστοποιητικό οργανισμό των παραγωγών, A-cert, να σχολιάσει την άποψη που διατυπώνεται από κάποιους ότι η εταιρεία δεν τήρησε την υφιστάμενη νομοθεσία για την υπόθεση.
Στην απάντησή της, αναφέρει τα εξής: «Ο Οργανισμός τήρησε τη νομοθεσία για την υπόθεση ορυζοκαλλιέργειας της περιοχής Νέστου και έχει ενημερώσει τις αρμόδιες αρχές σχετικά. Σε αυτές μπορείτε να απευθυνθείτε για περισσότερες πληροφορίες, εφόσον το επιθυμείτε, λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Οργανισμός δεν δύναται να διαβιβάσει και να δημοσιοποιήσει με οποιονδήποτε τρόπο οποιαδήποτε πληροφορία σε τρίτους, καθότι δεσμεύεται από το κανονιστικό πλαίσιο λειτουργίας του».
ΕΛΓΟ: Έρχονται προσαρμογές στον σχεδιασμό του Οργανισμού
Ο ΕΛΓΟ-«Δήμητρα» πραγματοποίησε ελέγχους για την υπόθεση, ενώ επιβλήθηκαν κυρώσεις από τον φορέα πιστοποίησης με βάση τη νομοθεσία, ανέφερε στην «ΥΧ» ο πρόεδρος του οργανισμού, Σέρκος Χαρουτουνιάν. Με τα βιολογικά να βρίσκονται στο επίκεντρο της νέας ΚΑΠ και το ενδιαφέρον που εκδηλώνεται γι’ αυτά να είναι μεγάλο, σύμφωνα με τον ίδιο, ο ΕΛΓΟ βρίσκεται σε διαδικασία ανασχεδιασμού του έργου του, προσαρμοζόμενος στα νέα δεδομένα και στην προστασία του καταναλωτή.
Για τον λόγο αυτόν, την Πέμπτη 3/12 πραγματοποιήθηκε σύσκεψη της διοίκησης του Οργανισμού και στελεχών του, οπού εκτός των άλλων αποφασίστηκε η συστηματική διεξαγωγή ελέγχων στο ράφι και τα σημεία πώλησης, καθώς και η μηνιαία ανακοίνωση των αποτελεσμάτων.
Κεντρική φωτό: www.britannica.com
