ClimateSmartAdvisors: Οι γεωργικοί σύμβουλοι της Ευρώπης σημείο-«κλειδί» για την εφαρμογή της καινοτομίας

Η μεταφορά της καινοτομίας στο χωράφι και στους ίδιους τους αγρότες αποτελεί πάντα ένα ζήτημα για την ευρεία εφαρμογή και την υιοθέτησή της, καθώς πολλές φορές η γνώση που έχει παραχθεί από επιστημονικούς και άλλους φορείς δεν φτάνει στους ενδιαφερόμενους.
Λύση στο συγκεκριμένο ζήτημα μπορούν να δώσουν οι γεωργικοί σύμβουλοι, οι οποίοι αναγνωρίζονται ως οι κύριοι παράγοντες για την εφαρμογή καινοτόμων και ευφυών λύσεων προστασίας του κλίματος, καθώς αποτελούν τον συνδετικό κρίκο μεταξύ της επιστημονικής κοινότητας και των αγροτών. Προς αυτή την κατεύθυνση κινείται και το έργο ClimateSmartAdvisors, μέσω του οποίου αναπτύσσεται μια σειρά από δραστηριότητες που στοχεύουν στην ενίσχυση των γεωργικών συμβούλων, αλλά και των παρόχων συμβουλευτικών υπηρεσιών, ώστε να τους εξοπλίσει με την απαραίτητη τεχνογνωσία προς την παροχή καθοδήγησης στους αγρότες.
«Το έργο έχει ως στόχο να κινητοποιήσει την αγροτική συμβουλευτική κοινότητα της ΕΕ και να διευκολύνει την ευρεία υιοθέτηση κλιματικά ευφυών γεωργικών πρακτικών για την προστασία του κλίματος σε όλη την Ευρώπη», αναφέρει στην «ΥΧ» η συμμετέχουσα Ιωάννα Καλύβα, επικεφαλής ευρωπαϊκών προγραμμάτων στη GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ
Στο έργο συμμετέχουν 27 χώρες, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, και πρόκειται σταδιακά «να διαμορφωθεί ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο, αποτελούμενο από 260 Κοινότητες Πρακτικής (CoPs), οι οποίες θα εστιάζουν σε 12 θεματικούς γεωργικούς τομείς (όπως διαχείριση καλλιεργειών, υδάτων, ενέργειας, βοσκότοπου, παραγωγή βιοαερίου, υγεία του εδάφους και βιοποικιλότητα κ.ά.), που θα αποτελέσει τον πυρήνα ανταλλαγής γνώσεων και κλιματικά ευφυών γεωργικών πρακτικών. Το έργο μέσω αυτών των δραστηριοτήτων έχει ως στόχο να κινητοποιήσει την αγροτική συμβουλευτική κοινότητα της ΕΕ και να διευκολύνει την ευρεία υιοθέτηση κλιματικά ευφυών γεωργικών πρακτικών για την προστασία του κλίματος σε όλη την Ευρώπη. Πέρα από την ενίσχυση των γνώσεων, των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων τους στις αλληλεπιδράσεις με τους αγρότες, οι σύμβουλοι θα εκπαιδευτούν στην εφαρμογή καινοτόμων εργαλείων και τεχνολογιών, αποκτώντας την ικανότητα να προσαρμόζουν τις πρακτικές αυτές, ώστε να ταιριάζουν στις τοπικές συνθήκες κάθε χώρας», αναφέρει στην «ΥΧ» η Ιωάννα Καλύβα, επικεφαλής ευρωπαϊκών προγραμμάτων στη GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, η οποία συμμετέχει στο έργο.
Υποστήριξη αγροτών μέσω των Κοινοτήτων Πρακτικής
Οι Κοινότητες Πρακτικής πρόκειται να φέρουν σε επαφή ανθρώπους με κοινά ενδιαφέροντα, έτσι ώστε να υποστηρίξουν τους αγρότες στην εφαρμογή κλιματικά έξυπνων γεωργικών πρακτικών. Όπως εξηγεί η κα Καλύβα, «οι Κοινότητες Πρακτικής είναι ομάδες ανθρώπων που μοιράζονται ένα κοινό ενδιαφέρον ή πάθος για κάτι που κάνουν και μαθαίνουν πώς να το κάνουν καλύτερα μέσω τακτικής αλληλεπίδρασης. Οι συνολικά 260 Κοινότητες Πρακτικής θα αναπτυχθούν σταδιακά σε τέσσερα κύματα σε κάθε χώρα που συμμετέχει στο έργο. Έχουν διετή διάρκεια, αποτελούνται από τουλάχιστον πέντε γεωργικούς συμβούλους, έναν εθνικό συντονιστή και έναν εξειδικευμένο “κλιματικά ευφυή” εκπαιδευτή και συναντώνται τακτικά, προκειμένου να αναπτύξουν περαιτέρω την ικανότητά τους να υποστηρίζουν τους αγρότες στην εφαρμογή κλιματικά έξυπνων γεωργικών πρακτικών. Ο εθνικός συντονιστής θα υποστηρίξει τη σύνδεση της κοινότητας με άλλα εθνικά δίκτυα, καθώς και με τα δίκτυα αγροτικής καινοτομίας και θα διασφαλίσει τη διατήρησή της μετά την ολοκλήρωση του έργου».
Η ίδια προσθέτει ότι ο «κλιματικά ευφυής» εκπαιδευτής είναι σύμβουλος με εκτενή γνώση και διασυνδέσεις με τα τοπικά και εθνικά Συστήματα Γνώσης και Καινοτομίας (AKIS), εμπειρία σε θέματα μετριασμού και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, ενώ παράλληλα συμμετέχει στο «Train the trainer» πρόγραμμα, ώστε να εξοπλιστεί με τις απαραίτητες δεξιότητες για την οργάνωση των Κοινοτήτων Πρακτικής και την αποτελεσματική επίτευξη των στόχων τους».
Και συμπληρώνει: «Κάθε Κοινότητα Πρακτικής επικεντρώνεται σε έναν από τους 12 προκαθορισμένους γεωργικούς τομείς του έργου και, όσον αφορά την Ελλάδα, βρισκόμαστε στη διαδικασία συγκρότησης της αντίστοιχης Κοινότητας με βασική θεματολογία τη διαχείριση καλλιέργειας. Οι Κοινότητες Πρακτικής θα λειτουργήσουν ως κύριοι μηχανισμοί συνεργασίας και ανάπτυξης γνώσης, υποστηρίζοντας τη διάδοση και την εφαρμογή κλιματικά έξυπνων γεωργικών πρακτικών σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Η ενεργός συμμετοχή των γεωργικών συμβούλων σε αυτές θα τους δώσει τη δυνατότητα να παρακολουθούν τις τελευταίες εξελίξεις στους επιμέρους γεωργικούς τομείς και να διαμοιράζονται με το δίκτυο των αγροτών τους τις βέλτιστες αυτές πρακτικές, ενισχύοντας έτσι την ταχύτητα υιοθέτησής τους».
Αποθετήριο γνώσεων
Εκτός από τα παραπάνω, όπως επισημαίνει η κα Καλύβα, «βρίσκεται σε εξέλιξη η ανάπτυξη ενός αποθετηρίου γνώσεων με διαθέσιμα εργαλεία, πρακτικές και προσεγγίσεις για την εφαρμογή κλιματικά ευφυών γεωργικών πρακτικών, το οποίο συγκεντρώνει ένα ευρύ φάσμα γνώσεων και θα εμπλουτίζεται συνεχώς με νέα δεδομένα, διασφαλίζοντας τη δυναμική του εξέλιξη».
Πιο αναλυτικά, «το αποθετήριο γνώσης είναι μία πλατφόρμα που συγκεντρώνει και οργανώνει σημαντικές πληροφορίες, δεδομένα και καλές πρακτικές κλιματικά ευφυούς γεωργίας, παρέχει εργαλεία αξιολόγησης, συμβουλευτικές και εκπαιδευτικές μεθόδους και μηχανισμούς επιβράβευσης, τα οποία έχουν αναπτυχθεί ή συλλεχθεί στο πλαίσιο προηγούμενων έργων της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του ClimateFarmDemo και εθνικών προγραμμάτων. Αποτελεί κεντρική πηγή ενημέρωσης συμβούλων και λοιπών ενδιαφερομένων, επιτρέποντάς τους να έχουν άμεση πρόσβαση σε πολύτιμες πληροφορίες και να διατηρούνται ενήμεροι για τις τελευταίες εξελίξεις στον τομέα. Η δυναμική του λειτουργία βασίζεται στην τακτική αναβάθμιση, κυρίως μέσω της αλληλεπίδρασης με τις Κοινότητες Πρακτικής», σημειώνει.
Πανευρωπαϊκός αντίκτυπος
Τα αποτελέσματα του έργου θα έχουν πανευρωπαϊκό αντίκτυπο και θα συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, όπως τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και στην προώθηση της βιώσιμης γεωργίας. «Η συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα επιτρέψει την ανταλλαγή εμπειριών, την εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών και τη δημιουργία ενός δικτύου συνεργασίας που θα ενισχύσει την επίτευξη αυτών των στόχων σε όλες τις χώρες», καταλήγει η κα Καλύβα.