Σε εξέλιξη βρίσκεται η διαδικασία κατάθεσης των φακέλων των υποψήφιων νέων αγροτών για την ένταξή τους στο πρόγραμμα πρώτης εγκατάστασης, το οποίο θα τους δώσει τη δυνατότητα να βελτιώσουν και να εξελίξουν τις αγροτικές τους επιχειρήσεις, λαμβάνοντας ένα διόλου ευκαταφρόνητο χρηματικό ποσό.
Ωστόσο ο νέος αγρότης θα πρέπει, αν δεν το έχει κάνει ήδη, να γνωρίζει τα εμπόδια που υπάρχουν στον πρωτογενή τομέα και τα οποία του αφαιρούν δυναμισμό, του δημιουργούν μια κατάσταση έλλειψης κινήτρου, οράματος και καινοτομικής σκέψης για να ξεπεράσει τα όποια προβλήματα.
Σύμφωνα με έρευνα του ευρωβαρομέτρου και μελέτη της ECORYS της Κομισιόν, αλλά και επιμέρους έρευνες κρατών-μελών όπως η Ισπανία, τα 10 εμπόδια που αντιμετωπίζει ένας νέος αγρότης που αποφασίζει να ασχοληθεί στον τομέα της γεωργίας είναι τα παρακάτω.
1Πρόσβαση σε γη
Είναι αναμφισβήτητα στην κορυφή της λίστας, επειδή υπάρχει λίγη, και οι τιμές είναι πολύ υψηλές. Τις περισσότερες φορές, το πρόβλημα οφείλεται στη νομοθεσία που ισχύει, τόσο για την αξιοποίηση της αγροτικής γης όσο και σε θέματα κληρονομιάς.
Το να ξεκινήσει κάποιος από το μηδέν είναι σχεδόν αδύνατο, διότι μεταξύ της αγοράς γης και μηχανημάτων, η δαπάνη είναι σημαντική. Στην Ελλάδα, αυτό το πρόβλημα αντιμετωπίζει το 43,1% των Νέων Αγροτών, ενώ σε σχέση με άλλες χώρες της ΕΕ, στη χώρα μας είναι πιο περίπλοκο, επειδή το κράτος δεν έχει ξεκαθαρίσει τη χρήση γης σε όλη την Ελλάδα, έτσι ώστε να είναι ξεκάθαρο ποιες εκτάσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν για γεωργική καλλιέργεια και ποιες για βοσκοτόπια.
2Η δύσκολη πρόσβαση σε πιστώσεις
Ένα άλλο σημαντικό μειονέκτημα για τους νέους σήμερα είναι η πρόσβασή τους στην πίστωση. Παρά τις προσπάθειες πολλών οργανώσεων, οι νέοι πρέπει να ξεπεράσουν πολλά εμπόδια για να πάρουν τη χρηματοδότηση που χρειάζονται, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη σωστή λειτουργιά των επιχειρήσεών τους και την προώθηση των προϊόντων τους. Λόγω και της οικονομικής κρίσης, πολλοί νέοι δεν έχουν πρόσβαση σε πηγές χρηματοδότησης, με αποτέλεσμα να υποβαθμίζονται τα ελληνικά αγροτικά προϊόντα, τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά, τα οποία με τη σειρά τους επηρεάζουν αρνητικά και τη λειτουργία των μεταποιητικών και εξαγωγικών επιχειρήσεων.
3«Μακριά» από τις καινοτομίες
Ένα άλλο εμπόδιο το οποίο αντιμετωπίζουν οι νέοι είναι η μετάδοση των καινοτομιών από τα ερευνητικά κέντρα διοίκησης και από τις επιχειρήσεις. Η υπάρχουσα κατάσταση της ενσωμάτωσης των καινοτόμων δράσεων στην παραγωγική διαδικασία του γεωργικού τομέα στη χώρα μας είναι χαμηλή, διότι υπάρχει έλλειψη συνεργιών μεταξύ των μηχανισμών σύνδεσης της έρευνας με τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις και τους επιχειρηματικούς φορείς στις αγροτικές περιοχές. Στον αγροτικό τομέα, παρατηρείται αδυναμία επένδυσης στην καινοτομία και στη γνώση τόσο στις καλλιεργητικές διαδικασίες όσο και στις επενδύσεις. Επίσης, παρατηρείται έντονη έλλειψη δεσμών των αγροτικών εκμεταλλεύσεων με τους ερευνητικούς φορείς αλλά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που δραστηριοποιούνται κυρίως στον αγροδιατροφικό τομέα.
Για να προωθηθεί η αειφόρος αγροτική ανάπτυξη και να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα του γεωργικού τομέα, είναι ανάγκη να δοθούν κίνητρα ενσωμάτωσης της καινοτομίας από τις γεωργικές επιχειρήσεις.
4Ίσες υπηρεσίες με την πόλη
Η πραγματικότητα είναι ότι οι αγροτικές περιοχές δεν έχουν τις ίδιες υπηρεσίες με την πόλη. Εάν δεν υπάρχουν νηπιαγωγεία, σχολεία, ιατρικές υπηρεσίες κ.λπ., είναι δύσκολο για τα νέα ζευγάρια να μείνουν και να ζήσουν στην ύπαιθρο.
5Η υπερβολική γραφειοκρατία
Όπως διαπιστώνουν και οι αγρότες που καταθέτουν τα χαρτιά τους για το νέο πρόγραμμα, η πολυπλοκότητα και η γραφειοκρατία είναι μεγάλες, με αποτέλεσμα να καταφεύγουν σε ειδικούς για να τους κατατοπίσουν.
Από παλαιοτέρα προγράμματα είχε φανεί πως πολλοί από όσους δεν κατάφεραν να ενταχθούν σε αυτά ήταν ακριβώς εκείνοι που αποφάσισαν να ολοκληρώσουν όλες τις διατυπώσεις μόνοι τους.
6Εκπαίδευση
Η πρόσβαση στην ποιότητα και την συνεχή εκπαίδευση στις αγροτικές περιοχές δεν είναι εύκολη, διότι με τη διασπορά τους συχνά απαιτούνται πολλά χιλιόμετρα για να φτάσει κάποιος σε εξειδικευμένα κέντρα.
7Αυξημένο λειτουργικό κόστος
Την τελευταία δεκαετία υπήρξε ένα ακόμα πρόβλημα, αυτό το αυξημένου κόστους παραγωγής, λόγω αυξημένων τιμών στις εισροές (ενέργεια, λιπάσματα, φάρμακα, ζωοτροφές).
Οι αγρότες δυσκολεύονται σημαντικά να αντεπεξέλθουν στο υψηλό κόστος που χρειάζεται για τη λειτουργιά των επιχειρήσεων τους, με αποτέλεσμα ακόμα και να εγκαταλείπουν την προσπάθεια τους.
8Χαμηλή κοινωνική αναγνώριση
Ορισμένα εμπόδια επίσης προκύπτουν από το ίδιο το περιβάλλον. Μερικές φορές, για παράδειγμα, είναι η οικογένεια που δεν προτιμά τα παιδιά να παραμείνουν στο αγρόκτημα και να ασχοληθούν με τη γη. Η κοινωνική εικόνα των αγροτών επηρεάζει επίσης τους νέους να ασχοληθούν με την γεωργία. Αν και πρόκειται για επαγγελματίες που εργάζονται σκληρά για να προσφέρουν την ποιότητα των τροφίμων για τον πληθυσμό, με τις καλύτερες δυνατές συνθήκες, υπάρχουν άνθρωποι που θεωρούν τους αγρότες πολίτες δεύτερης κατηγορίας.
9Αθέμιτος ανταγωνισμός
Ένα ακόμα εμπόδιο είναι ο αθέμιτος ανταγωνισμός από τους ανθρώπους που έχουν ήδη έχουν συνταξιοδοτηθεί, αλλά εξακολουθούν να εργάζονται. Ανάλογα με τις περιστάσεις δεν είναι παράνομο, ωστόσο εμποδίζει την πρόσβαση των νέων στη γη.
10Ασθενής πολιτική βούληση
Από όλα τα επίπεδα της κυβέρνησης, τόσο σε κεντρικό όσο και σε περιφερειακό, λείπει η πολιτική βούληση για την πραγματική στήριξη στους νέους που αρχίζουν την ενασχόληση τους με τον πρωτογενή τομέα.
