EE: Η κατανάλωση ορυκτών λιπασμάτων παρέμεινε υψηλή το 2020 

Η ποσότητα των ορυκτών λιπασμάτων -αζώτου και φωσφόρου- που χρησιμοποιούνται στη γεωργική παραγωγή στην ΕΕ έφτασε τους 11,2 εκατομμύρια τόνους το 2020. Πρόκειται για ετήσια αύξηση 2,9% σε σύγκριση με το 2019 και αύξηση 8,3% σε σύγκριση με το 2010. 

Το 2020, η κατανάλωση αζωτούχων λιπασμάτων από τη γεωργία εκτιμάται σε 10,0 εκατομμύρια τόνους στην ΕΕ, παρόμοια με τη μέση ποσότητα που καταναλώθηκε μεταξύ 2010 και 2019. Η κατανάλωση λιπασμάτων φωσφόρου το 2020 ήταν υψηλότερη από τον μεσοπρόθεσμο μέσο όρο στους 1,2 εκατομμύρια τόνους.

Διάγραμμα: Κατανάλωση ορυκτών λιπασμάτων στην ΕΕ (εκατομμύρια τόνοι, 2010-2020)

Πηγή δεδομένων: aei_fm_usefert

Η μεγαλύτερη ανάπτυξη στη χρήση ορυκτών λιπασμάτων στη Βουλγαρία και την Ουγγαρία
Οι χώρες που είναι οι μεγαλύτεροι παραγωγοί γεωργικών προϊόντων και έχουν τις μεγαλύτερες χρησιμοποιούμενες γεωργικές εκτάσεις τείνουν να χρησιμοποιούν τα περισσότερα ορυκτά λιπάσματα στη γεωργική παραγωγή. Το 2020, οι γεωργικοί τομείς στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Πολωνία και την Ισπανία κατανάλωσαν μεταξύ 1,0 και 2,1 εκατομμυρίων τόνων αζωτούχων λιπασμάτων και μεταξύ 0,1 και 0,2 εκατομμυρίων τόνων φωσφορούχου λιπάσματος. 

Μεταξύ 2010 και 2020, η χρήση αζωτούχων λιπασμάτων στη γεωργία αυξήθηκε στα περισσότερα κράτη μέλη, με τη μεγαλύτερη αύξηση να καταγράφεται στη Βουλγαρία (+83,0%), την Ουγγαρία (+57,5%) και τη Ρουμανία (+53,4%). Ομοίως, τα περισσότερα κράτη μέλη ανέφεραν αύξηση στη χρήση φωσφορικών λιπασμάτων, με τα πιο έντονα ποσοστά αύξησης να σημειώνονται στην Ουγγαρία (+142,2%), τη Βουλγαρία (+102,1%) και τη Λετονία (+99,4%). Αυτές οι ιδιαίτερες αυξήσεις μπορεί να αντιπροσωπεύουν τη σύγκλιση αυτών των χωρών με τον μέσο όρο της ΕΕ των λιπασμάτων που εφαρμόζονται ανά εκτάριο, έχοντας ξεκινήσει από ένα σχετικά χαμηλό επίπεδο.

Ωστόσο, υπήρχαν ορισμένα κράτη μέλη στα οποία η χρήση αζωτούχων λιπασμάτων ή/και φωσφορικών λιπασμάτων μειώθηκε κατά τη δεκαετία μεταξύ 2010 και 2020, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων από τους κύριους παραγωγούς γεωργικών προϊόντων της ΕΕ. Η χρήση αζωτούχων λιπασμάτων στη γεωργία μειώθηκε κατά 12,6 % στη Γερμανία και η χρήση λιπασμάτων φωσφόρου μειώθηκε στο μισό (-50,9 %) στις Κάτω Χώρες. 

Διάγραμμα: Κατανάλωση ορυκτών λιπασμάτων από τη γεωργία στην ΕΕ (% μεταβολή, 2010-2020)Πηγή δεδομένων: aei_fm_usefert

Τα αζωτούχα λιπάσματα (αμμωνία, ουρία, νιτρικό αμμώνιο) παράγονται με εισροή ενέργειας από φυσικό αέριο, η τιμή των οποίων συνδέεται στενά με τις τιμές του πετρελαίου. Τα φωσφορικά άλατα εξορύσσονται εκτός ΕΕ, με αποτέλεσμα υψηλό κόστος παραγωγής και μεταφοράς, που συνδέεται επίσης με τις τιμές του πετρελαίου. 

Πρέπει να σημειωθεί ότι η βιομηχανία λιπασμάτων με βάση το άζωτο της ΕΕ εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το αέριο ρωσικής προέλευσης και ότι η Ρωσία και η Λευκορωσία είναι βασικοί παίκτες στην παγκόσμια παραγωγή λιπασμάτων με βάση τα πετρώματα (φωσφορικά άλατα και ιδιαίτερα κάλιο). Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η εφαρμογή κυρώσεων στη Ρωσία οδήγησαν σε απότομα υψηλότερες τιμές λιπασμάτων το 2022, κάτι που πιθανότατα θα επηρεάσει τη χρήση λιπασμάτων στη γεωργία στην ΕΕ ( Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2022 ).