Χρήσιμα συμπεράσματα προέκυψαν κατά την πρόσφατη συνεδρίαση της ομάδας διαλόγου της κοινωνίας των πολιτών (CDG) για τη βιολογική γεωργία, η οποία έχει θεσπιστεί από την Κομισιόν.
Παρουσία σημαντικών εταίρων της αγροδιατροφής και συμβουλευτικών επιτροπών, το Φόρουμ της 7ης Οκτωβρίου για τον βιολογικό τομέα φιλοξένησε σχετική επισκόπηση των COPA-COGECA, τροφοδοτώντας γόνιμη συζήτηση που κατέληξε σε βασικές διαπιστώσεις για την κατάσταση της βιολογικής αγοράς στην ΕΕ, το διάστημα από το καλοκαίρι έως το φθινόπωρο του 2022.
Οι γενικές παρατηρήσεις, που διατυπώθηκαν κατά τη συνεδρίαση, ήταν οι εξής:
✱ Οι αβεβαιότητες των τελευταίων ετών, οι οποίες έχουν επιδεινωθεί λόγω του πολέμου στην Ουκρανία (π.χ. αυξανόμενες τιμές των πρώτων υλών), δεν αφήνουν ανεπηρέαστες τις εταιρείες βιολογικών τροφίμων και κρασιού.
✱ Η αύξηση των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος και της ενέργειας ανησυχεί το σύνολο του αγροτικού τομέα κατά μήκος της ΕΕ. Ναι μεν οι βιολογικές εκμεταλλεύσεις εξαρτώνται λιγότερο από τις εισαγωγές σε σχέση με τις συμβατικές και χρησιμοποιούν πιο διαδεδομένα και αποτελεσματικά τους τοπικούς πόρους, εξακολουθούν όμως να επηρεάζονται.
✱ Μετά από πολλά έτη ανάπτυξης, το μερίδιο των βιολογικών προϊόντων στη λιανική αγορά ορισμένων χωρών δυστυχώς μειώνεται, ή αυξάνεται σε πολύ χαμηλούς ρυθμούς.
✱ Υπάρχουν δυσκολίες στις πωλήσεις βιολογικών προϊόντων. Λόγω της αύξησης των τιμών των συμβατικών τροφίμων και της περιορισμένης αγοραστικής δύναμης, οι καταναλωτές επιλέγουν πλέον φθηνότερα συμβατικά τρόφιμα.
✱ Οι αυξανόμενες εισαγωγές βιολογικών από τρίτες χώρες είναι επίσης ένα σημαντικό ζήτημα. Οι τιμές των βιολογικών προϊόντων που εισάγονται από χώρες εκτός ΕΕ είναι πολύ χαμηλότερες από τα ευρωπαϊκά προϊόντα βιολογικής επωνυμίας. Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι οι κανόνες συμμόρφωσης είναι διαφορετικοί για τις εισαγωγές βιολογικών προϊόντων από τρίτες χώρες, αυτή η συνθήκη μπορεί να δημιουργήσει ανταγωνισμό σε ποιότητα και τιμές.
Ειδικά συμπεράσματα για τις μεγάλες μεσογειακές χώρες
Στη Γαλλία, η κατανάλωση βιολογικών τροφίμων διέρχεται από μεγάλη κρίση, καταγράφοντας στις αρχές του 2022 πτώση των πωλήσεων κατά 15% στα καταστήματα βιολογικών προϊόντων και κατά 8% στα σούπερ μάρκετ.
Στην Ιταλία, οι εξαγωγές βιολογικών τροφίμων στις διεθνείς αγορές έφτασαν τα 3,4 δισ. ευρώ (μια αύξηση ρεκόρ της τάξης του 16% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος και +181% σε σύγκριση με το 2012). Από ένα δείγμα 290 ιταλικών εταιρειών τροφίμων και κρασιού, προέκυψε ότι οι κύριοι προορισμοί των ιταλικών βιολογικών τροφίμων στην Ευρώπη είναι η Γερμανία (συνολικά υποδεικνύεται από το 63% των εταιρειών), ακολουθούμενη από τη Γαλλία (46%) και -αθροιστικά- από το Βέλγιο, την Ολλανδία και το Λουξεμβούργο (34%).
Όσον αφορά το κρασί, η γερμανική αγορά εξακολουθεί να ηγείται της ζήτησης (67%), ακολουθούμενη από τις σκανδιναβικές χώρες (61%), όπου η εκτίμηση για το βιολογικό κρασί ήταν ανέκαθεν πολύ υψηλή. Εκτός των συνόρων της ΕΕ, η ζήτηση από την Ελβετία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Μ. Βρετανία κυριαρχεί τόσο στα τρόφιμα, όσο και στο κρασί.
Σύμφωνα με την εταιρεία οικονομικών ερευνών Nomisma, οι πωλήσεις βιολογικών τροφίμων στην εγχώρια αγορά της Ιταλίας έφτασαν τα 5 δισεκατομμύρια ευρώ το 2022, αντιπροσωπεύοντας το 3,5% των παγκόσμιων λιανικών πωλήσεων βιολογικών προϊόντων. Μετά από μια θετική τάση τα τελευταία χρόνια, η εγχώρια κατανάλωση μειώθηκε (-0,8% σε αξία σε σύγκριση με το 2021). Η πτωτική τάση αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στην οπισθοδρόμηση που καταγράφει το δίκτυο των εξειδικευμένων καταστημάτων (-8%).
Δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για το έτος 2022 όσον αφορά την Ισπανία, ωστόσο η έκταση που αφιερώθηκε στα βιολογικά αυξήθηκε κατά 8% το 2021 σε σύγκριση με το 2020, φτάνοντας τα 26,3 εκατ. στρέμματα (μερίδιο 10,8% της βιολογικής γεωργίας στη χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση). Αυτά τα στοιχεία σκιαγραφούν μια αυξητική τάση, που κατέστησε τη χώρα μία από τις κύριες παραγωγούς βιολογικών προϊόντων της ΕΕ και του κόσμου, βάσει γεωργικής έκτασης.
