Ελπίδα η τροποποίηση του ΠΑΑ για την βιολογική καλλιέργεια

Στα ήδη ισχύοντα ποσά και ποσοστά στήριξης του προστίθενται νέες καλλιέργειες.

Στην πρώτη πρόταση τροποποίησης του ΠΑΑ 2014-2020 θεσπίζονται για πρώτη φορά ενισχύσεις για τη μετατροπή της καλλιέργειας από συμβατική σε βιολογική, σε κηπευτικά και κάποια φρούτα. Πιο συγκεκριμένα, προτείνονται η καταβολή ενίσχυσης 90 ευρώ το στρέμμα για τα ακτινίδια, συκιές, μικρόκαρπα/δάσους, αβοκάντο και ακρόδρυα, όπως αμυγδαλιές, καρυδιές, καστανιές, φουντουκιές. Επιπλέον, προτείνεται η καταβολή 60 ευρώ το στρέμμα για τον καπνό καθώς και τα φυλλώδη λαχανικά, σταυρανθή, βολβώδη, τα καρότα και τις πατάτες.

Η δεύτερη τροποποίηση, αφορά την αποσαφήνιση της διαδικασίας «διατήρησης βιολογικών πρακτικών». Με τη διαδικασία αυτή, ο βιοκαλλιεργητής που έχει ολοκληρώσει με επιτυχία το αρχικό τριετές στάδιο μετατροπής της παραγωγής του, ενισχύεται για να την διατηρήσει για δύο τουλάχιστον επιπλέον έτη.

Παρά την ώθηση και τις ευκαιρίες που ενδέχεται να δώσουν στον κλάδο των βιολογικών προϊόντων οι νέες αυτές τροποποιήσεις, η κατάσταση στην Ελλάδα στον τομέα των βιολογικών προϊόντων είναι δύσκολη και τα προβλήματα που εμποδίζουν την ανάπτυξή του είναι αρκετά. Βιοκαλλιεργητές αλλά και διανομείς προϊόντων αναφέρουν στην «ΥΧ» πως η χρονιά που φτάνει στο τέλος της, κλείνει πτωτικά. Συγκεκριμένα ο Μαΐστρος Καραμπάσης, Πρόεδρος του Συλλόγου βιοκαλλιεργητών Αγορών Αττικής, ανέφερε πως υπάρχει μια συνεχόμενη πτώση της δουλειάς αφού ο κόσμος δυσκολεύεται να ανταπεξέλθει. Όπως τονίζει, παρατηρείται παντού το ίδιο φαινόμενο, δηλαδή, μία πτώση της τάξεως 30-40% στην κατανάλωση που έχει αλλάξει λόγω της κρίσης. Και είναι κάτι το οποίο είναι εντονότερο από το καλοκαίρι. Την ίδια άποψη εξέφρασε και η Χρυσούλα Σκορδίτη, Πρόεδρος της Ένωσης Αγροτών Βιοκαλλιεργητών Βορείου Ελλάδος: «Η αγορά δεν πάει καθόλου καλά με αποτέλεσμα να έχει μειωθεί η κατανάλωση βιολογικών προϊόντων και στην Βόρεια Ελλάδα. Με την άποψη των βιοκαλλιεργητών συμφωνούν και διανομείς βιολογικών προϊόντων αφού αναφέρουν πως οι πιο καθιερωμένες εταιρείες έμειναν σταθερές ή ίσως είχαν μια μικρή πτώση αλλά είναι λίγοι αυτοί που έμειναν σταθεροί. Οι περισσότεροι αντιμετώπισαν μια πτώση της τάξεως του 30%».

Εμπόδια στην Ευρώπη

Τη στιγμή που ο τομέας των βιολογικών προϊόντων στην Ελλάδα αντιμετωπίζει προβλήματα, στην Ευρώπη τέσσερα θέματα εμποδίζουν την σύναψη συμφωνίας ενός φιλόδοξου θεσμικού πλαισίου στην ΕΕ. Πλαίσιο όμως που κάποιοι θεωρούν ότι θα επιτρέψει την είσοδο πιο μεγάλων οικονομικά παικτών στον κλάδο. Τα θέματα όπως τα κατάλοιπα από εντομοκτόνα, οι θερμοκηπιακές καλλιέργειες αλλά και οι παρεκκλίσεις σε ότι έχει να κάνει με την χρήση μη βιολογικών σπόρων και ζωικού κεφαλαίου προκαλούν αντιδράσεις που δεν αφήνουν να ολοκληρωθεί το νέο νομοθετικό πλαίσιο για τον κλάδο των βιολογικών προϊόντων στην Ευρώπη. Μετά το Συμβούλιο των Υπουργών Γεωργίας που πραγματοποιήθηκε 12 και 13 Δεκέμβρη αποφασίστηκε πως οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν και το 2017.

Πρόβλημα η έλλειψη συνεργειών  

Τα προβλήματα του παρελθόντος που δημιουργούν εμπόδια στην ανάπτυξη του κλάδου προέρχονται αρχικά από την έλλειψη συνεταιρισμών και συλλογικών σχημάτων όπως οι ομάδες παραγωγών που θα βοηθήσουν τους βιοκαλλιεργητές στην κοινή διάθεση των προϊόντων τους. Στην επίτευξη οικονομίας κλίμακας και βιώσιμων μεγεθών αλλά και την μείωση του ιδιαίτερα υψηλού κόστους παραγωγής. Οι βιοκαλλιεργητές εκτιμούν ότι το κόστος αγοράς σκευασμάτων και προϊόντων θρέψης στη βιολογική γεωργία, είναι πολύ υψηλότερο εδώ απ’ ότι στην Ιταλία για παράδειγμα. Στην Ελλάδα, δεν υπάρχουν συνεταιρισμοί όταν οι βιοκαλλιεργητές, σύμφωνα με την Eurostat είναι 19.604. Από την άλλη μεριά, οι βιοκαλλιεργητές επισημαίνουν πως δεν γίνονται ουσιαστικές συζητήσεις μεταξύ αυτών και των φορέων του κράτους. Την προηγούμενη εβδομάδα, για παράδειγμα, εκπρόσωποι των ενώσεων βιοκαλλιεργητών τόσο από την Νότια όσο και την Βόρεια Ελλάδα συναντήθηκαν με τον Αν. Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιάννη Τσιρώνη για να συζητήσουν τα προβλήματα του κλάδου, το νέο πρόγραμμα για τα βιολογικά αλλά και το θέμα των βιολογικών λαϊκών. Όπως ανέφερε στην «ΥΧ» ο Μαΐστρος Καραμπάσης, δεν έγινε καμία ουσιαστική συζήτηση αφού συζητήθηκε αποκλειστικά και μόνο το θέμα του νέου προγράμματος και δεν ειπώθηκε τίποτα για τα άλλα δύο θέματα.

Ευκαιρία για ανάπτυξη

Και ενώ ο κλάδος αντιμετωπίζει τόσα προβλήματα, η πρώτη πρόταση τροποποίησης του ΠΑΑ δίνει ελπίδες για ανάπτυξη του τομέα. Η Αλεξάνδρα Βαλοπετροπούλου, επικεφαλής του δικτύου biobox, δίκτυο παραγωγών που διανέμει βιολογικά προϊόντα στους καταναλωτές, τονίζει πως οι νέες αυτές τροποποιήσεις μπορούν να αποτελέσουν κίνητρο για τεράστια ανάπτυξη στον κλάδο των βιολογικών κηπευτικών. Επίσης, τονίζει πως η Ελλάδα έχει τις δυνατότητες να γίνει υπερδύναμη στον τομέα των κηπευτικών και να ανταγωνιστεί αγορές όπως αυτές της Ιταλίας και της Ισπανίας. «Είναι κάτι που στη βαθιά κρίση που βρισκόμαστε μπορεί να βοηθήσει στην ανάκαμψη του κλάδου αλλά και να προσφέρει κίνητρα σε ένα νέο παιδί που θέλει να ασχοληθεί με την γεωργία ή σε κάποιον που τελειώνει τη γεωργική σχολή αλλά και για έναν αγρότη να φύγει από αναποτελεσματικές καλλιέργειες και να ασχοληθεί με τον κλάδο των κηπευτικών». Καταλήγει, τέλος, πως η ένταξη των κηπευτικών μπορεί να πολλαπλασιάσει τις γεωργικές δυνατότητες της χώρας αλλά και να προσφέρει θέσεις εργασίας, αφού χρειάζονται πολλά εργατικά χέρια για να παραχθούν τα κηπευτικά.

Ενίσχυση για τη μετατροπή της συμβατικής καλλιέργειας σε βιολογική γεωργία