Ανάμεσα στους πιο επικίνδυνους επαγγελματικούς τομείς στην Ευρώπη βρίσκονται ο αγροτικός τομέας και ο τομέας της δασοκομίας, με τους καταγεγραμμένους θανάτους τη τελευταία δεκαετία να φτάνουν τους 500 κάθε χρόνο, ενώ τα μη θανατηφόρα ατυχήματα ξεπερνούν τα 150.000.
Επίσης, η πανδημία του κορωνοϊού και οι σχετικοί κίνδυνοι για την υγεία και την ασφάλεια των αγροτών και των εργατών γης επανέφεραν τη σημασία της υγείας και των συνθηκών εργασίας στον τομέα, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να θεσπίζει κατευθυντήριες γραμμές για την προστασία των εργαζομένων συμπεριλαμβανομένης της ασφάλειας και της υγείας τους.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία καταγράφει τα παραπάνω στην έκθεσή του «Ανασκόπηση του μέλλοντος της γεωργίας και της επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας» και εξετάζει τις μελλοντικές τάσεις στη γεωργία, όπως οι νέες τεχνολογίες και η κλιματική αλλαγή και προσδιορίζει τα οφέλη αλλά και τα μειονεκτήματα που πρόκειται να φέρουν στον αγροτικό τομέα και στην ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων.
Τα 8 πιο συχνά θανατηφόρα ατυχήματα
Εστιάζοντας στο γεγονός ότι τόσο τα θανατηφόρα όσο και τα μη θανατηφόρα ατυχήματα είναι πολύ περισσότερα τα καταγεγραμμένα, λόγω έλλειψης στοιχείων, η έκθεση καταγράφει τα οκτώ πιο θανατηφόρα ατυχήματα στον αγροτικό τομέα.
1. Ατυχήματα με το τρακτέρ (παράσυρση ή ανατροπή οχημάτων).
2. Πτώσεις από ύψος (από δέντρα, μέσα από στέγες).
3. Το χτύπημα από αντικείμενα που πέφτουν ή κινούνται (μηχανήματα, κτίρια, κορμοί δέντρων).
4. Πνιγμός (σε δεξαμενές νερού, σιλό σιτηρών).
5. Χειρισμός ζώων (που έχουν προσβληθεί από ζωονόσους).
6. Ατυχήματα με μηχανήματα (αφύλακτα κινούμενα μέρη).
7. Εγκλωβισμοί (κάτω από καταρρέουσες κατασκευές).
8. Ηλεκτρικό ρεύμα (ηλεκτροπληξίες).
Χρόνιες ασθένειες
Εκτός, όμως, από τα παραπάνω, οι συνθήκες εργασίας στον αγροτικό τομέα τον έχουν καταστήσει το δεύτερο κατά σειρά επάγγελμα στο οποίο οι εργαζόμενοι καταγράφουν την πάθηση χρόνιων ασθενειών.
Πιο αναλυτικά, περισσότερο από το 60% των εργαζομένων στον αγροτικό τομέα στην Ευρώπη αναφέρουν μία χρόνια ασθένεια. Επίσης, η έκθεση καταγράφει μερικά από τα βασικά ζητήματα υγείας που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι αγρότες, όπως η έκθεση σε χημικά φυτοφάρμακα και λιπάσματα και οι μυοσκελετικές διαταραχές.
Τα προβλήματα υγείας που μπορεί να προκληθούν από την έκθεση σε επικίνδυνες ουσίες, όπως τα φυτοφάρμακα, κυμαίνονται από ήπιο ερεθισμό των ματιών και του δέρματος έως σοβαρές επιπτώσεις, όπως γενετικές ανωμαλίες και καρκίνο. Οι επιδράσεις μπορεί να είναι βραχείες ή μακροπρόθεσμες στην υγεία των εργαζομένων με την καταγραφή των επιπτώσεων αυτών να αποτελεί πρόκληση.
Μυοσκελετικά προβλήματα
Το πιο σοβαρό πρόβλημα υγείας που σχετίζεται με την εργασία στον αγροτικό τομέα και φαίνεται να είναι πολύ πιο συνηθισμένο στον συγκεκριμένο τομέα σε σχέση με άλλους είναι τα μυοσκελετικά προβλήματα, σύμφωνα με την Eurostat.
Η Ευρωπαϊκή Έρευνα Συνθηκών Εργασίας (EWCS) διαπίστωσε ότι το 57% των εργαζομένων στη γεωργία αναφέρει οσφυαλγία, το 55% πόνο στα άνω άκρα και το 46% πόνο στα κάτω άκρα, ενώ η γεωργία είναι το επάγγελμα με τα υψηλότερα επίπεδα αναφοράς.
Κλιματική αλλαγή
Η κλιματική αλλαγή θα επηρεάσει σημαντικά την υγεία και την ασφάλεια των αγροτών και των εργατών γης, σύμφωνα με την έκθεση. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα, η έκθεση στη ζέστη και τον ήλιο, σε ασθένειες που μεταδίδονται από έντομα, σε σκόνη και φυτοφάρμακα, στην αυξημένη χρήση φυτοφαρμάκων για την καταπολέμηση της ανάπτυξης εντόμων είναι μόνο μερικές από τις καταστάσεις που θα πρέπει να αντιμετωπίσουν οι εργαζόμενοι στον αγροτικό τομέα.
Τα μέτρα που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στον μετριασμό των επιπτώσεων είναι, σύμφωνα με την έκθεση, η παροχή επαρκούς σκιάς για τους εργαζόμενους, η χρήση μη ανακλαστικών επιφανειών για την προστασία από το φως. Η παροχή επαρκών συστημάτων εξαερισμού και ψύξης, η προσαρμογή των ωρών εργασίας και του προγραμματισμού εργασιών για την αποφυγή της ζέστης και των ακραίων καιρικών συνθηκών.
Νέες τεχνολογίες
Η έκθεση μελέτησε τον ρόλο των νέων τεχνολογιών και της ψηφιοποίησης στη βελτίωση των συνθηκών ασφάλειας και υγείας στον αγροτικό τομέα. Συγκεκριμένα, καταγράφεται ότι η έξυπνη γεωργία και η ψηφιοποίηση θα προσφέρουν μία σειρά από πιθανές βελτιώσεις στον αγροτικό χώρο εργασίας ελαχιστοποιώντας την έκθεση στον κίνδυνο.
Η ψηφιοποίηση μπορεί να προσφέρει καλύτερο έλεγχο των συστημάτων και των μηχανημάτων ακόμα και απομακρυσμένα, ανίχνευση εχθρών και ασθενειών στα φυτά με αποτέλεσμα τη μείωση της εφαρμογής χημικών καθώς και την πρόωρη ανίχνευση ασθενειών στα ζώα για την αποφυγή της μετάδοσής τους.
Ωστόσο, χρειάζεται να διασφαλιστεί η αποτελεσματική και γρήγορη υιοθέτηση αυτών των τεχνολογιών καθώς ο αγροτικός τομέας επιβαρύνεται ήδη και θα επιβαρυνθεί ακόμα περισσότερο τα επόμενα χρόνια από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.
