Μία από τις σημαντικότερες καλλιέργειες της Κύπρου και το κυριότερο εξαγώγιμο πρωτογενές αγροτικό προϊόν της είναι η πατάτα, που αποτελεί σημαντική πηγή εισοδήματος τόσο για τους παραγωγούς όσο και για την οικονομία της χώρας, Μπορεί, όμως, να επιφέρει ακόμα μεγαλύτερο κέρδος στους καλλιεργητές, αλλά και στο περιβάλλον, μειώνοντας το κόστος παραγωγής κατά 22% και τις εφαρμογές φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων.
Όλα τα παραπάνω μπορούν να γίνουν πράξη μέσω των συμβουλών ευφυούς γεωργίας, που έχουν ήδη αποδείξει ότι η πατάτα μπορεί να καλλιεργηθεί με λιγότερο νερό, φυτοφάρμακα, λίπασμα, αλλά και εργασία στο χωράφι.
Μιλώντας με στοιχεία, το Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών του υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος της Κύπρου, εφαρμόζοντας το σύστημα ευφυούς γεωργίας gaiasense, της εταιρείας Neuropublic, σε αγροτεμάχιο στην περιοχή Ξυλοτύμβου, κατάφερε να μειώσει το κόστος παραγωγής και να αυξήσει την αποδοτικότητα του νερού, χωρίς να έχει απώλειες στην ποσότητα, αλλά και στην ποιότητα της παραγωγής. Όπως εξηγεί στην «ΥΧ» ο Ανδρέας Στυλιανού, αγροτικός οικονομολόγος στο Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών, «μέσω της εφαρμογής του συστήματος και ακολουθώντας τις συμβουλές που λαμβάναμε, πετύχαμε μείωση στο κόστος φυτοπροστασίας κατά 33%, στο κόστος άρδευσης κατά 35%, στο κόστος της καταβαλλόμενης εργασίας, λόγω λιγότερων εφαρμογών και επισκέψεων στο χωράφι, κατά 27% και στο κόστος των λιπασμάτων κατά 32%. Συνολικά, το κόστος παραγωγής μειώθηκε κατά 22%».
Ο ίδιος προσθέτει: «Από την άλλη πλευρά, η ποιότητα της παραγωγής (π.χ. ολικά σάκχαρα και υγρασία), η ποσότητα, αλλά και οι εμπορικές προδιαγραφές, όπως το μέγεθος των κονδύλων, που αποτελούν σημαντικά στοιχεία για τις εξαγωγές, δεν επηρεάστηκαν καθόλου. Επίσης, πετύχαμε αύξηση του ακαθάριστου κέρδους κατά περίπου 80%, καθώς και αυξημένη παραγωγικότητα του νερού άρδευσης κατά μέσο όρο 80%, ως αποτέλεσμα των μειωμένων ποσοτήτων νερού άρδευσης και του παρόμοιου όγκου παραγωγής».
Παρακίνηση των παραγωγών
Ο κ. Στυλιανού συνεχίζει, αναφέροντας ότι «το αγροτεμάχιο, στο οποίο εγκαταστάθηκε η συγκεκριμένη τεχνολογία, ανήκει στο Ινστιτούτο. Αποφασίσαμε να γίνει η εγκατάσταση εκεί και όχι στο αγροτεμάχιο κάποιου παραγωγού, καθώς έχουμε διαπιστώσει ότι οι παραγωγοί διστάζουν αρκετές φορές να εφαρμόσουν συγκεκριμένες συμβουλές, κυρίως στη φυτοπροστασία. Επειδή η πατάτα θεωρείται γενικά υψηλού ρίσκου καλλιέργεια σε συγκεκριμένες ασθένειες, όπως ο περονόσπορος, θέλαμε να έχουμε έμπρακτα αποτελέσματα, έτσι ώστε να παρακινήσουμε τους παραγωγούς να υιοθετήσουν την ευφυή γεωργία».
Στο αγροτεμάχιο που εφαρμόστηκε το σύστημα, οι άνθρωποι του Ινστιτούτου ακολούθησαν ακριβώς τις συμβουλές που εξάγονταν από αυτό, ενώ σε άλλο αγροτεμάχιο εφάρμοσαν τις συμβατικές καλλιεργητικές πρακτικές των παραγωγών. «Με άλλα λόγια, στο δεύτερο αγροτεμάχιο λειτουργήσαμε με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που λειτουργεί ο κάθε παραγωγός πατάτας στην Κύπρο. Έπειτα, συγκρίναμε τα αποτελέσματα των δύο αγροτεμαχίων», εξηγεί ο κ. Στυλιανού.
Εξαγωγή του 70% της παραγωγής
Το Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών αποφάσισε να εστιάσει στην καλλιέργεια της πατάτας εφαρμόζοντας την ευφυή γεωργία, καθώς, όπως διευκρινίζει ο ίδιος, «η πατάτα είναι μία από τις σημαντικότερες καλλιέργειες της Κύπρου και το κυριότερο εξαγώγιμο πρωτογενές αγροτικό προϊόν. Συγκεκριμένα, την τελευταία δεκαετία αποτελεί περίπου το 40% των εξαγωγών των ακατέργαστων γεωργικών προϊόντων».
Επίσης, ο κ. Στυλιανού προσθέτει ότι «γύρω στο 70% της παραγωγής εξάγεται σε χώρες της ΕΕ, αποτελώντας έτσι σημαντική πηγή εισοδήματος για τους παραγωγούς, αλλά και για το ίδιο το κράτος. Οι παραγωγοί, σε ό,τι αφορά τις εξαγωγές, εφαρμόζουν ήδη ολοκληρωμένη διαχείριση, οπότε συνδυαστικά και με την ευφυή γεωργία θα μπορούσε να ενισχυθεί η δυναμική του προϊόντος».
Προειδοποίηση για ασθένειες και εχθρούς
Εκτός από τα παραπάνω, το gaiasense προειδοποιούσε τους ερευνητές και για τον κίνδυνο εμφάνισης δύο βασικών ασθενειών της πατάτας, τον περονόσπορο και την αλτερνάρια. «Λαμβάναμε πολλές προειδοποιήσεις, μέσω μηνύματος SMS στο κινητό, για το επίπεδο κινδύνου εμφάνισης κάποιας ασθένειας, καθώς και το πότε θα έπρεπε να ψεκάσουμε για να προστατεύσουμε την καλλιέργεια», εξηγεί ο κ. Στυλιανού.
Η συμβολή του γεωπόνου
Τέλος, για την επίτευξη όλων των παραπάνω αποτελεσμάτων, ο παραγωγός χρειάζεται να κατανοεί τις συμβουλές που εξάγονται από το σύστημα, το οποίο είναι σε θέση να «διαβάζει» το αγροτεμάχιο και να εντοπίζει τις ανάγκες του. «Σίγουρα, σε τέτοιου είδους συστήματα ευφυούς γεωργίας, ο ρόλος του συμβούλου γεωπόνου είναι σημαντικός, κατευθύνοντας τον παραγωγό να εφαρμόζει σωστά τις συμβουλές του συστήματος για να πετύχει τα επιθυμητά αποτελέσματα», καταλήγει ο κ. Στυλιανού.
