Ανάλυση της Farm Europe για την «ΥΧ»: Τι σημαίνει η Πράσινη Συμφωνία για την Ευρωπαϊκή Γεωργία

του Υβ Μαντρ, προέδρου της ευρωπαϊκής δεξαμενής σκέψης Farm Europe

Η νέα Eυρωπαϊκή Eπιτροπή παρουσίασε την Πράσινη Συμφωνία ως το στρατηγικό πρόγραμμα της επόμενης πενταετίας. Σε σχέση με τη γεωργία και την ΚΑΠ, η σημερινή Κομισιόν ισχυρίζεται ότι θα υποστηρίξει την πρόταση μεταρρύθμισης που είχε υποβάλει η προκάτοχός της, διατηρώντας όμως τη δυνατότητα να «επαγρυπνεί, ώστε τα εθνικά στρατηγικά σχέδια της ΚΑΠ να αντανακλούν πλήρως τις φιλοδοξίες της Πράσινης Συμφωνίας και της στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο τραπέζι».

Στο πλαίσιο αυτό, η Κομισιόν έχει δεσμευτεί ότι θα εξετάσει τα στρατηγικά σχέδια με βάση κλιματικά και περιβαλλοντικά κριτήρια, τα οποία δεν έχουν ακόμα καθοριστεί. Προσδοκά ότι τα σχέδια των κρατών-μελών θα οδηγήσουν στην εφαρμογή βιώσιμων παραγωγικών προσεγγίσεων, όπως η ευφυής γεωργία, η βιολογική γεωργία, η αγροοικολογία, η αγροδασοπονια, καθώς και πιο αυστηρών όρων σε σχέση με την υγεία και την καλή μεταχείριση των ζώων.

Στο ίδιο το κείμενο της Πράσινης Συμφωνίας, η Κομισιόν ανακοινώνει ότι διατηρεί το δικαίωμα καθορισμού των επιπλέον αναγκαίων μέτρων για την επίτευξη των φιλοδοξιών της. Η χρήση συμπληρωματικών νομοθετικών εργαλείων που θα έρθουν να προστεθούν στην ΚΑΠ επιβεβαιώνεται από την επικείμενη υιοθέτηση το 2021 ενός σχεδίου μηδενικής μόλυνσης για τον αέρα, το νερό και το έδαφος.

Παράλληλα, η Επιτροπή υποστηρίζει τη σημασία της καινοτομίας και επιμένει, δικαίως, στην αναγκαία προσφυγή στην ψηφιοποίηση, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι περιβαλλοντικές και οικονομικές προκλήσεις.

Ωστόσο, αποσιωπά το ζήτημα των νέων τεχνικών αναπαραγωγής, παρά τις παρεμβάσεις της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προς όφελος μίας νέας σχετικής νομοθεσίας. Όσον αφορά τις εισαγωγές από τρίτες χώρες, οι οποίες θα έπρεπε να σέβονται τα περιβαλλοντικά πρότυπα της ΕΕ, φαίνεται ότι υπαναχωρεί από την πολύ σημαντική αυτή αρχή, καθώς ανέχεται την υφιστάμενη κατάσταση με τα εισαγόμενα προϊόντα από περιοχές όπου έχει καταγραφεί αποψίλωση των δασών.

Με αυτήν τη στάση δεν φαίνεται να μπορεί να αποφύγει την κριτική ότι μία τόσο θεμελιώδης πολιτική όσο η ΚΑΠ καλείται να προσαρμοστεί στην Πράσινη Συμφωνία, ενώ η πρόταση μεταρρύθμισης που βρίσκεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων δεν της επιτρέπει να εγγυηθεί για τίποτε, καθώς εκχωρεί στα κράτη-μέλη την αρμοδιότητα να ορίσουν τις πολιτικές χωρίς να ορίζονται μετρήσιμοι στόχοι σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Στη γνωμοδότησή του επί της ανακοίνωσης της Επιτροπής για την Πράσινη Συμφωνία, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ήρθε να επισημάνει ακριβώς αυτό το ζήτημα, καλώντας σε μία αναθεώρηση της μεταρρύθμισης της ΚΑΠ ώστε να υπάρξει συνοχή με τις νέες πολιτικές προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Εκ των πραγμάτων, τίθεται ένα βασικό ερώτημα: Η νέα ΚΑΠ θα πρέπει να αποτελέσει την ευρωπαϊκή απάντηση στην Πράσινη Συμφωνία για τους τομείς της γεωργίας και της διατροφής ή θα αντιμετωπιστεί ως ένα «αξεσουάρ» της στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο τραπέζι», η οποία θα έρθει να ρυθμίσει κανονιστικά ποσοτικούς στόχους μείωσης της χρήσης των φυτοφαρμάκων, των λιπασμάτων, επιβάλλοντας ποσοστά αγρανάπαυσης ή ορίζοντας ελάχιστες απαιτήσεις βιολογικής παραγωγής στην ΕΕ;

Θα έχουμε μία Πράσινη Συμφωνία για τη γεωργία, η οποία θα βασίζεται στον εκσυγχρονισμό, αξιοποιώντας την καινοτομία και την επιστημονική γνώση, με την ΚΑΠ ως βασικό πάροχο σχετικών κινήτρων ή μήπως θα έχουμε μία Πράσινη Συμφωνία αυταρχικού τύπου, αποσυνδεδεμένη από την παραγωγική πραγματικότητα, η οποία θα οδηγεί την ευρωπαϊκή γεωργία στον δρόμο της ύφεσης, θέτοντας σε κίνδυνο τη διατροφική επάρκεια της ΕΕ και το στάτους της στις διεθνείς αγορές;

Αυτή είναι η μάχη που μόλις έχει ξεκινήσει στο παρασκήνιο των υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Σε ό,τι αφορά στον προϋπολογισμό, και πριν καν ακόμα ξεκινήσει επί της ουσίας η σχετική συζήτηση, η Πράσινη Συμφωνία φαίνεται ότι επιβαρύνει τη γεωργία, καθώς τα 7,5 δισ. νέων κονδυλίων που ανακοινώθηκαν από την Επιτροπή (τα υπόλοιπα του προϋπολογισμού της Πράσινης Συμφωνίας αποτελούν ανακύκλωση υφιστάμενων μέσων), τα μισά πρόκειται να αντληθούν από τον προϋπολογισμό της ΚΑΠ!

Διαβάστε επίσης:

Αποκωδικοποίηση της πράσινης συμφωνίας της ΕΕ – τι περιλαμβάνουν οι 12 κύριοι άξονές της για τα επόμενα χρόνια

Green Deal: Ανέβασε τον πήχη των απαιτήσεων η Ευρωβουλή – επιπλέον πόρους ζητούν οι αγρότες