Τα ελληνικά τρόφιμα απευθύνονται πλέον με αξιώσεις στις ασιατικές αγορές, που κατά κοινή ομολογία είναι οι αγορές του μέλλοντος, καθώς πρόκειται για χώρες με μεγάλο πληθυσμό και ταχύτατα αναπτυσσόμενες οικονομίες που σταδιακά υιοθετούν δυτικά πρότυπα διατροφής. Με την ευκαιρία της ελληνικής συμμετοχής στη μεγάλη ιαπωνική Διεθνή Έκθεση Τροφίμων Foodex 2023, που πραγματοποιήθηκε στις 7-10 Μαρτίου, απευθυνθήκαμε στον προϊστάμενο του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της πρεσβείας μας στην Ιαπωνία, Θανάση Καραπέτσα, με τον οποίο είχαμε έναν πολύ ενδιαφέροντα διάλογο.
Ποια είναι η ελληνική συμμετοχή στη Foodex 2023;
Η Ελλάδα συμμετέχει ανελλιπώς στη μεγάλη αυτή έκθεση εδώ και πολλά χρόνια, με περίπτερα του Enterprise Greece, ωστόσο, τα τελευταία τρία χρόνια, λόγω της πανδημίας, είχαμε απουσιάσει από το σημαντικό αυτό γεγονός. Φέτος, συμμετέχουμε και πάλι δυναμικά με περίπτερο 250 τ.μ. και 16 εκθέτες που παρουσιάζουν ένα ευρύ φάσμα προϊόντων, όπως κρασί, ελαιόλαδο, αποξηραμένα σύκα, είδη αρτοποιίας, τυριά και άλλα.
Η έκθεση είναι πολύ αναβαθμισμένη, καθώς κινείται και πάλι στους προ της πανδημίας ρυθμούς, από άποψη αριθμού εκθετών και επισκεπτών. Να σημειωθεί ότι το ενδιαφέρον συμμετοχής από ελληνικές επιχειρήσεις ήταν ιδιαίτερα αυξημένο, με αποτέλεσμα να μην μπορέσουν να βρουν όλες εκθεσιακό χώρο. Προσωπικά, ήμουν σε συνεχή επαφή με τους εκθέτες, ακόμη και πριν την έλευσή τους στην έκθεση, αλλά και όλες τις μέρες της παραμονής τους. Το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων θα συνεχίσει να στηρίζει τις προσπάθειές τους και μετά την έκθεση, όπως κάνουμε και με όλες τις ελληνικές επιχειρήσεις.
Ποια ήταν η ανταπόκριση των Ιαπώνων στα ελληνικά προϊόντα που παρουσιάστηκαν στην έκθεση;
Το σύνολο των εκθετών δηλώνουν ικανοποιημένοι από την επισκεψιμότητα στα περίπτερά τους και από το ενδιαφέρον των Ιαπώνων για τα προϊόντα τους. Μεγαλύτερο ενδιαφέρον υπήρξε για κάποια προϊόντα με ιδιαίτερη ταυτότητα, όπως τα αποξηραμένα σύκα, τα είδη αρτοποιίας, τα τυριά και τα κρασιά μας. Βέβαια, η έκφραση θετικής γνώμης για τα προϊόντα μας δεν συνεπάγεται αυτομάτως και το κλείσιμο συμφωνιών, καθώς οι Ιάπωνες είναι εξαιρετικά συντηρητικοί στη λήψη αποφάσεων και στη σύναψη νέων συνεργασιών.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα των ελληνικών προϊόντων;
Προσωπικά, πιστεύω πάρα πολύ στις δυνατότητες των ελληνικών τροφίμων. Η ποιότητα των προϊόντων της ελληνικής γης ήταν πάντα κορυφαία. Το ιδιαίτερο ελληνικό κλίμα και η βιοποικιλότητα της χώρας μας, σε συνδυασμό με το μεράκι των παραγωγών μας, συμβάλλουν στην παραγωγή εξαιρετικών προϊόντων, τόσο από άποψη γεύσης όσο και εμφάνισης. Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια έχουν δραστηριοποιηθεί στον κλάδο των τροφίμων νέοι άνθρωποι, ενώ ταυτόχρονα οι επιχειρήσεις μας έχουν βελτιώσει τα μέγιστα τον τρόπο παραγωγής, τα ποιοτικά πρότυπα και τις συσκευασίες των προϊόντων τους, ενώ δεν είναι λίγες και οι επιτυχημένες προσπάθειες καινοτομίας.
Σημαντικό πλεονέκτημα για τα ελληνικά προϊόντα είναι η Συμφωνία Οικονομικής Εταιρικής Σχέσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Ιαπωνία, με βάση την οποία καταργήθηκαν ή μειώνονται σταδιακά οι δασμοί, ενώ αίρονται τα μη δασμολογικά εμπόδια. Για ορισμένα προϊόντα προβλέπονται δασμολογικές ποσοστώσεις (TRQs) για την παροχή των απαλλαγών ή μειώσεων δασμών. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα μαλακά τυριά, μεταξύ των οποίων και η φέτα που μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα και η οποία τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να γίνεται δημοφιλής στην Ιαπωνία.
Είναι προφανές ότι οι προοπτικές των ελληνικών τροφίμων στην Ιαπωνία είναι εξαιρετικά θετικές, υπό την προϋπόθεση όμως ότι θα εργαστούμε με σοβαρότητα και συνέπεια, στο πλαίσιο μιας μακροχρόνιας προσπάθειας, με συγκεκριμένους στόχους και καλά μελετημένες πολιτικές για την επίτευξή τους.
Ποιες προκλήσεις αντιμετωπίζουν τα ελληνικά προϊόντα για την είσοδό τους στην ιαπωνική αγορά;
Το 2022, οι εξαγωγές των ελληνικών τροφίμων στην Ιαπωνία αυξήθηκαν κατά 39,2% και έφτασαν τα 22,9 εκατ. ευρώ. Τα σημαντικότερα τρόφιμα που εξάγουμε στην Ιαπωνία είναι κονσέρβες ροδάκινου, ξηροί καρποί, παρασκευάσματα δημητριακών, ελαιόλαδο, φέτα και μέλι.
Για την αύξηση των εξαγωγών μας, όμως, υπάρχουν και μεγάλες προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Η σημαντικότερη θα έλεγα ότι είναι η έλλειψη αναγνωρισιμότητας του brand name των επιχειρήσεών μας, αλλά και των προϊόντων της χώρας μας γενικότερα. Για τον σκοπό αυτόν εργαζόμαστε εντατικά, μέσω και αρκετών προγραμμάτων προώθησης που τρέχουν τα τελευταία χρόνια στην Ιαπωνία για αρκετά προϊόντα μας.
Προφανώς, καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε και τα προβλήματα που προκύπτουν από τη μεγάλη απόσταση, με πρώτο φυσικά το υψηλό μεταφορικό κόστος. Ειδικά το κόστος των αεροπορικών μεταφορών έχει ακριβύνει υπερβολικά το τελευταίο διάστημα.
Επίσης, πολύ σοβαρό πρόβλημα, ειδικά για τις μικρές επιχειρήσεις και τους νεοεισερχόμενους στην αγορά, είναι η μη ύπαρξη δυνατότητας διαμοιρασμού φορτίων στο ίδιο κοντέινερ για διαφορετικούς αποστολείς.
Ποια είναι τα συμπεράσματα από την ελληνική συμμετοχή στην έκθεση;
Το πρώτο συμπέρασμα, φυσικά, είναι ότι η Ιαπωνία είναι μια τεράστια αγορά 125 εκατ. κατοίκων υψηλού εισοδήματος, την οποία δεν πρέπει να αγνοήσουμε, όχι μόνο για τις μεγάλες ευκαιρίες που υπάρχουν για τα προϊόντα μας, αλλά και γιατί η επιτυχία εδραίωσης ενός προϊόντος σε μια τόσο απαιτητική αγορά αποτελεί διαβατήριο για την επέκτασή του και στις άλλες ασιατικές αγορές. Απαιτείται, όμως, προσπάθεια, στο πλαίσιο της οποίας επιβάλλεται και η φυσική παρουσία μας στην Ιαπωνία και ειδικά η συμμετοχή σε εκθέσεις, όπως η Foodex.
Οι εξαγωγείς μας, πάντως, πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι οι Ιάπωνες είναι κυρίως σε αναζήτηση αξιόπιστων εταίρων και ενδιαφέρονται για ποιοτικά προϊόντα σε λογική τιμή (value for money). Η είσοδος στην ιαπωνική αγορά απαιτεί προσπάθεια, αλλά η ανταμοιβή για όσους το πετύχουν είναι οι μακροχρόνιες και σταθερές συνεργασίες.
